‘BANA GÖRE SENDİKAL HAREKETİMİZ 2013’TEN SONRA YOK EDİLDİ’

IVAN, 45 yaşında. Aslında mühendis. Şimdi ise bir pimapen fabrikasında çalı şıyor. Görüştüğümüz günün sabahı, işe giderken bindiği otobüste askerler yanı na gelmiş ve savaşa katılmak için kendi leriyle gelmesini istemişler. Yaptıklarının yasa dışı olduğunu belirterek gitmeyi reddetmiş. Sokaktan asker toplama giri şimlerinin arttığını söylüyor.

Daha önce Kiev’de yaşayan İvan, sa vaşın 2013 Meydan hareketiyle başladığı görüşünde. Ardından Donbas savaşıyla ekonominin kötüleştiğini ve ailesiyle Ter nopil’e taşındığını söylüyor. Yaklaşık 500 kişinin çalıştığı fabrikasında haftada 5 gün ve günde 12 saat çalışıyorlar. Sendi ka yok. Kendi bölümünde itiraz ederek çalışma saatlerini düşürmüşler.

“Ücretleri kıstılar. Birçok kalifiye ele man askere alındı. Özellikle metal işçiliği gibi işler yapanlar. Kalanlar askere alı nanların yerine de çalışıyorlar. 15 Ka sım’daki bombalamaların ardından elekt rik kesintileri başladı. Makinelerin çalışa bilmesi için belli bir düzende voltajın gel mesi lazım. Sonra voltaj gece düzenli ol duğu için bu sefer gündüz vardiyaları ip tal edildi ve sadece gece vardiyaları ya pılmaya başlandı.”

İşçiler yaşananları nasıl yorumluyor lar, neler tartışıyorlar?

“Rusya, nedeni hiç önemli değil, geldi bizim topraklarımızı işgal etti bunlarla savaşmak lazım. Bu kadar. Bütün televizyon kanalları, bütün ga zeteler, bütün siyasi partiler aynı şeyi söylüyor, aynı kelimeleri kullanıyor, farklı propaganda yok.

Sovyetler dağıldıktan sonra her şey parçalandı ve değişti. Eğitim sistemi pa rasız ve bilime dayalı bir sistemdi ama

bunun parçalanmasıyla bilimden uzakla şıldı ve paraya dayalı bir eğitim sistemi getirildi. Aydınlar var, yok değildi ama onlar da gitti. Son 30 yılda insanlar, bilim dışı, milliyetçi eğitim sistemiyle yetiştiler. İşçiler arasında da 2014 yılından beri mil liyetçilik artmaya başladı, ama işçiler bu nun milliyetçilik olduğunun farkında de ğiller. Bugün işçiler 12 saatlik çalışmanın normal olduğunu düşünüyorlar ve bu yüzden de buna karşı çıkmıyorlar.”

Sendikalar bu konuda bir şey yap mıyor mu?

“Bana göre sendikal hareketimiz

2013 yılında Kiev’de Meydan olayları sıra sında yok edildi, Odessa’da sendikada gençlerin öldürülmesiyle yok edildi. İsim leri farklı olsa da; sosyalist, halkçı ya da bağımsız sendika… Eğer sisteme hizmet ediyorlarsa bunlar korundu ama aykırı olan her şey yok edildi. Şimdiki sendikal hareketler de bana göre, kabile şeklinde hareket ediyorlar ve sadece kendi kabi lelerini düşünüyorlar.”

İvan son iki seçimde oy kullanma mış. Zelenskiy’nin yüksek oyla seçilme sini ise o zamanki “barış vaadi”ne bağlı yor: “(Eski Başkan) Poroşenko sürekli savaş propagandası yapıyordu. Zelens kiy savaşı bitireceğini söyledi, ama ter sini yaptı. Rusya’nın işgalinde bana göre Zelenskiy’nin de hatası var. 2014 yılın dan sonra Minsk anlaşmaları yapıldı. Ama Zelenskiy, uymadı. 24 Şubat’tan önce Ukrayna ordusu Donetsk’i vurdu. 2014’ten sonra Donbas halkı yeni gelen sistemi kabul etmediğini söyledi ve özerklik istedi. Bu, onların hakkı. Sen

kısa süre önce vatandaşın olan bir ke sime ambargo koydun, kestin attın, bu anlaşılır değil. Kendi insanını dışladın, bu anlaşılır değil. Şu anda da Ukrayna ordusu Donetsk merkezini bombalıyor ve sivil insanlar ölüyor, bize sadece Rusya bunu yapıyor diye gösteriliyor.” Peki bu savaş nasıl bitebilir?

“Ben bu savaşın kısa sürede bitece ğini düşünmüyorum. Rusya bir kısım toprağı aldı, daha fazlasını alabileceğini düşünürken niye bitirsin? Bir başka ne den de dünyadaki egemen güçler ara sındaki çekişme. Rusya, Sovyetler Birliği dönemindeki gibi tekrar bir güç olmak istiyor. Bu savaş da egemen güçler ara sında olduğu için kısa sürede bitmez.”

Savaş uzadıkça ‘savaşa hayır’ ses leri artar mı?

“Her aileden insanlar ölüyor ve in sanlar öldükçe Rusya’ya karşı nefret de artıyor. Ben bunun değişeceğini çok dü şünmüyorum. Bir de insanlar şu anda umut taşıyor, ‘Biz kazanacağız, toprakla rımızı geri alacağız’ diye düşünüyorlar. Ama benim bir tanıdığım üç gün önce askere çağrıldı, korkuyor, gitmek istemi yor. Yine de bir umudu var ‘Kazanacağız’ diye düşünüyor. Bu umut tükendiğinde o zaman seslerini çıkarabilirler.”

Tam bu arada İvan’ın bir arkadaşı Ternopil’in komşusu Ivano-frankivsk oblastında bulunan kendi köyünden üç erkeğin askere çağrıldıktan sonra intihar ettiklerini söylüyor. “Bir tanesi üç çocuk babasıydı” diyor. Ancak Uk rayna genelinde durum benzer mi, bil mek mümkün değil.