ARAP COĞRAFYASINDA GEÇEN HAFTA ABD’NIN ORTADOĞU ZIYARETLERI: Kimin için güvenlik?
rtadoğu, ABD ve İsrail’in birçok diplomatik adımına şahit olduğu bir haftayı geride bıraktı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail ordusunun baskınları nedeniyle Filistin topraklarında tırmanan gerilimin ortasında Kahire, Tel Aviv ve Ramallah’ı kapsayan üç günlük bir gezi düzenledi. Blinken’ın ziyaretinin; Libya seçimi, Sudan’daki durum gibi bir dizi bölgesel konu gündeme gelmesine rağmen İsrail ordusunun Batı Şeria’da gerçekleştirdiği son 20 yılın en şiddetli kanlı baskınlarının gölgesinde gerçekleşmesi, bölgenin kanayan yarası Filistin’in öncelikli mesele olarak öne çıkmasına yol açtı. Blinken’ın ziyaretiyle aynı zamana denk gelen İsrailli bir heyetin Sudan’ı ziyareti de geçtiğimiz haftanın dikkat çeken diğer bir gelişmesi oldu. Bölgenin şekillenmesinde rol oynayabilecek gelişmelere adım adım bakalım
OBLINKEN’IN GÜVENLİK PLANI
İsrail ordusunun yaptığı baskınlar sırasında 35 Filistinli hayatını kaybetti. Ardından Filistinliler tarafından düzenlenen saldırılarda 7 İsrailli öldü. Blinken’ın Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas ile görüşmesinde en ön plana çıkan konu “İsraillilerin güvenliği” için “güvenlik koordinasyonunun” yeniden tesis edilmesi oldu. Al Kuds al Arabi “Kurbandan cellatını korumasını istemek” başlıklı başyazısında Blinken’ın Mısır ve Ürdün’den de Filistin yönetimine bu konuda baskı yapmalarını istediğine dikkat çekti. İran’ın liderliğindeki “Direniş Ekseni”ne yakınlığıyla bilinen Rai al Youm gazetesi, Blinken’ın Batı Şeria’nın kuzeyindeki Cenin ve Nablus şehirlerini kontrol etmek için bir Amerikan güvenlik planını Başkan Abbas’ın önüne koyduğunu aktardı. “Başkan Abbas, Blinken’ın baskısına boyun eğecek ve (Filistinli silahlı direniş grupları) Aslan Yuvasını (Arinu’l Usud) ve Cenin Tugaylarını tasfiye etmeye yönelik Amerikan güvenlik planını kabul edecek mi?” sorusunu sordu. Gazete, planın omurgasını eğitilecek ve silahlandırılacak en az 5 bin kişilik özel bir Filistin kuvvetinin kurulması ve ardından mümkün olan en kısa sürede iki şehre gönderilmesi olduğunu vurguladı.
LİBYA’DA SEÇİM İÇİN ÇAĞRI
Dışişleri Bakanı Blinken, Mısır ziyareti esnasında “Libya’da seçimlerin yapılması için birleşik uluslararası desteğin önemine” değindi. Mısır’la uzun bir sınıra sahip Libya’da istikrarın sağlanması kendisi açısından da çok büyük bir öneme sahip. Bu yönüyle çağrıyı Mısır’da yapmasının anlamlı bir yönü var. Ancak al Arab gazetesinden konuyu ele alan Habib el Esved, Libya’nın bağımsızlık gününde yani 24 Aralık 2021’de düzenlemesi planlanan seçimin yapılamadığını ve ülkedeki kaosun ve milislerin varlığının devam ettiğini hatırlattı. El Esved, Blinken için, “Görünüşe göre ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, Libya sahnesini dünyanın dışında başka bir gezegenden takip ediyor” ifadelerini kullandı.
SUDAN-İSRAİL NORMALLEŞMESİ
Bölgeyle ilgili aktaracağımız son gelişme bir İsrail heyetinin Sudan’ı ziyaret etmesi. Sudan Dışişleri Bakanlığı, ilişkilerin normalleştirilmesinde ilerlemek için Heyetin Lideri Eli Kohen ile anlaşmaya varıldığını açıkladı. Al
Kuds al Arabi konuyu işlediği başyazısında anlaşmayla ilgili olarak “Dış güçlerle uzlaşmayı Sudanlılar arasındaki anlaşmadan daha önemli görüyor. Onları gerçekten temsil edebilen ve onlar adına konuşabilen ve dolayısıyla böyle bir kararın sorumluluğunu fiilen alabilecek bir hükümet kurmanın öneminden önce geliyor” ifadelerini kullandı.