1 MAYIS’TA İŞÇİNİN ÇALIŞMAMA HAKKI VARDIR
ORU: İyi günler. Çalıştığım işyerinde şimdiye kadar hiç Cumhuriyet Bayramı, 23 Nisan, 1 Mayıs gibi günlerde izin kullanmadık ve çalıştık. Ama çalıştığımız zaman da ücretimizde artırım yapılmadı. Çalıştığımız bu günlerin ücretlendirmesi nasıl olur?
SCEVAP: İyi günler. Genel kural, ulusal bayram genel tatil günlerinde işçinin çalışmamış olsa da, o tatil gününün ücretine hak kazanmasıdır. Bu ücrete hak kazanabilmek için hafta tatilinde olduğu gibi önceden belirli bir süre çalışmış olma şartı da yoktur. Günün tatil olması bu açıdan yeterli kabul edilmiştir. Yani işçi günlük ücreti örneğin 200 TL ise, bu ücretin çalışmasa dahi ödenmesi gerekecektir.
“Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinde Çalışma” başlıklı İş Kanunu’nun 44. maddesinde yer alan düzenlemeye göre, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde iş yerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılacaktır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde ise söz konusu günlerde çalışılması için işçinin yazılı onayı gereklidir. Yani bugünlerde de çalışma fazla çalışmada olduğu gibi işçinin onayı ile yapılabilecektir. Dolayısıyla her şeyden önce sizin resmi tatil gününde çalışabilmeniz için yazılı onayınızın olması gereklidir.
Bugünlere ait ücretler ise İş Kanunu’nun 47. maddesine göre hesaplanıp ödenecektir. Yani, ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde işçiler çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri kendilerine tam olarak, ancak eğer tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenecektir. Yani yukarıdaki örneğe göre resmi tatil ve genel tatil günlerinden birinde çalışmanız halinde size 400 TL ödenecektir.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan işçinin, bir gün içinde kaç saat çalışma yaptığının önemi bulunmamaktadır. İş Kanunu’nun 47. maddesinde yer alan ibareye dikkat edildiğinde saat ayrımının yapılmadığı anlaşılmaktadır. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin vermiş olduğu emsal bir kararla “İşçi ulusal bayram ve genel tatil günlerinde 1 saat dahi çalışsa tam yevmiyeye hak kazanır” şeklinde görüş bildirilmiş ve ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılması durumunda bir saat dahi çalışılsa tam yevmiyeye hak kazanılacağına hükmedilmiştir.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinin hangi günler olduğu ise İş Kanunu’nda değil, 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’da belirtilmiştir. 29 Ekim günü ulusal bayram günüdür. Genel tatil günleri ise 1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs, 30 Ağustos, 3.5 gün Ramazan Bayramı ve 4.5 gün
Kurban Bayramı olmak üzere toplam 13 gündür.
Bu durumda çalışmış olduğunuz halde ücretinizi zamlı olarak alamadığınız durumlarda, iş mahkemesinde alacak davası açabilirsiniz. Ayrıca, ücret niteliğinde bulunan bu alacaklarınız size kanun hükümleri çerçevesinde ödenmediği için iş sözleşmesinin 24. maddesine göre iş sözleşmenizi haklı nedenle feshetme hakkınız da bulunmaktadır.