‘MİLLİYETÇİLİK NE DEMEK?’
ÜZERİNDE sörf yapılan bir diğer temel meselemiz de milliyetçilik. “Kendinizi ne kadar milliyetçi olarak tanımlarsınız?” sorusuna 1-10 arası (10 en yüksek olmak üzere) bir değer verilmesi istenen katılımcıların yüzde 50’si, kendisine 10 puan vermiş. Türkiye ortalaması ise 7.85. Milliyetçilik nasıl tanımlanıyor ve partilere göre nasıl değişiklikler gösteriyor?
Bu tarz kamuoyu yoklamalarının sorunları nın en önemlisi “Kendinizi ne kadar milliyetçi tanımlıyorsunuz?” diye sorduğunuzda, insan ların kafasında milliyetçiliğe denk gelen şeyin aynı olmaması. Bu nedenle de biz bir sonraki sorumuzda “Milliyetçilik sizin için ne demek?” diye sorduk. Katılımcıların yüzde 46’sı için mil liyetçilik öncelikle “Yaşadığı ülkeyi sevmek”. Yüzde 21’i için “Milletini sevmek”, yüzde 20’si içinde “Yaşadığı dünyayı, ülkeyi sevmek”.
CHP, İyi Parti seçmeni başta olmak üzere, muhalefet seçmenleri arasında “Ülkesini, top rağını sevmek” yanıtı ilk sırada yer alırken, ikinci sırada “Milletini sevmek” yer aldı. Milletini sevmek Memleket Partisi seçmenlerinde en yüksek oranda çıktı. AKP seçmeni de milliyet çiliği en yüksek oranda “Müslüman olmak” üzerinden tanımlayan seçmen. Aslında bu so ruda siyasal partiler üzerinden milliyetçiliğin ne kadar farklı çerçevelendiğini ve seçmenle rinde bu çerçeveleri kullandığını gördük.
Ülkede seküler milliyetçilik ile dindar milli yetçiliğin ciddi bir ayrışma ekseni olduğunu ve bu ayrışmanın biraz evvel ifade ettiğim gibi göç konusundaki tutumlardan Kürt meselesi ne dair tutumlara kadar pek çok şeyi şekillen dirdiğini iddia edebiliriz diye düşünüyorum.
Burada şunun altını çizmek isterim, her ne kadar AKP seçmeni diğer gruplara kıyasla da ha fazla oranda Müslüman olmayı, milliyetçili ğin ana ekseni olarak görse de, bu oran o seçmen grubunda bile çoğunlukta değil. Bir diğer deyişle, bir adım ileri gidip, bu veriyi baş ka araştırmalar ile de birleştirerek yorumlar sam Akp’nin ulusal kimliği Sünni-dinsel değer ler üzerinden tanımlama projesi yaygın bir toplumsal zemine sahip değil.