İRAN VE PAKİSTAN’IN BELUCİSTAN SORUNU
HİNDİSTAN ile jeopolitik rekabetine odaklanan ve Ortadoğu ve Arap ülkeleri arasındaki rekabette tarafsız kalmaya özen gösteren Pakistan’ın bu tarafsızlığının İran aleyhine bozulacağı yorumları yapılıyor.
2010’lu yıllardan itibaren iki ülke topraklarında yaşayan ve Sünni bir halk olan Beluciler arasında yaygınlaşan bağımsızlıkçı tutum iki ülkeyi yeniden karşı karşıya getiren önemli bir faktör oldu. 2010 sonrası dönemde İran’ın Sistan-belucistan ve Pakistan’ın Belucistan bölgelerinde İran ve Pakistan güvenlik kuvvetlerini hedef alan çok sayıda saldırı meydana geldi. Her iki ülke de bu saldırılarda birbirini suçluyor.
Mardin Artuklu Üniversitesinden Siyaset Bilimci Dr. Necmettin Acar’ın Aa’ya yaptığı analize göre, İran tarafı
Pakistan hükümetinin İran topraklarında terör eylemleri gerçekleştiren Ceyşul Adl ve Cundullah gibi örgütlere güvenli bir alan sağladığını iddia ederken Pakistan tarafı ise İran’ın Belucistan Özgürlük Ordusu adlı örgüte destek verdiğini söylüyor.
Bu arada İran deniz ticareti için sınırlarının Hint Okyanusu’na bakan bölümünde yer alan Çabahar’da derin su limanı inşa ediyor. Abd’nin yaptırım listesinin dışında tuttuğu Çabahar Limanı İran-hindistan iş birliğinde önemli bir sembol. Hindistan, Çin’in geliştirdiği Kuşak ve Yol İnisiyatifini dengelemek ve İran ve Afganistan üzerinden Hazar havzasına ve Avrupa’ya güvenli bir erişim elde etmek için liman ve limanın iç bölgelerle bağlantısına büyük yatırım yaptı. Çin ise uzun yıllardır 60 milyar doların üzerinde bir yatırım yaparak Çin-pakistan ekonomik koridorunu inşa ediyor. Bu ekonomik koridorun güney ucunda Pakistan’ın Hint Okyanusu’nda yer alan ve dünyanın en derin su limanı olan Gwadar yer alıyor.
Hem Gwadar hem de Çabahar limanları Belucilerin yaşadığı bölgede yer alıyor. İran ve Pakistan arasında bölünen ve her iki ülkenin de ekonomik olarak en az gelişmiş bölgeleri olan Beluci toprakları jeopolitik ve jeoekonomik önemi sebebiyle son yıllarda Hindistan ve Çin yatırımlarının en önemli adreslerinden biri haline gelmiş durumda.