Trump’ın seçim zaferleri ABD’DE nasıl tartışılıyor?
ABd’de kasım ayında yapılacak başkanlık seçimleri gündemi giderek ısınıyor. Eski Başkan Donald Trump’ın art arda gelen Cumhuriyetçi Parti (GOP) ön seçim zaferleri, “Seçimlerde aday olup kazanır mı?” tartışmalarını başlattı. Gerek başkanlığı döneminde yaptıklarına dair davalar gerekse belli eyaletlerde adaylığına engel olabilecek yargı kararları, Trump’ın, tabanını “mağduriyet”le sağlamlaştırmasını sağladı. Trump, Iowa eyaletinde Nikki Haley ve Ron Desantis’i alt ettikten sonra New Hamisphire eyaletindeki ön seçim yarışlarını da önde bitirdi. Iowa sonrası Floridalı Cumhuriyetçi Aday Adayı Desantis,
Trump’ı desteklediğini açıklayarak adaylıktan çekildi. Öte yandan
Trump’ın kazandığı eyaletlerde, 2016’ya göre ve özellikle bağımsızlar arasında daha zayıf olduğuna işaret ediyor.
NY TIMES: GÖREVDE DEĞİLKEN KAZANAN İLK CUMHURİYETÇİ
Bu arada ABD basını da Trump analizleriyle dolu. New York Times gazetesi, “Iowa’da Nikki Haley’i ve Ron Desantis’i ezip geçtikten bir haftadan biraz fazla bir süre sonra Haley’i bir kenara iten Trump, Beyaz Saray’da görevde değilken ülkenin ilk iki yarışını kazanan ilk Cumhuriyetçi başkan adayı oldu. Ilımlı New Hampshire’da elde ettiği yüzde 11’lik galibiyet farkı, partinin sert sağ tabanı üzerindeki sağlam kontrolünü ortaya koydu ve onu adaylığa giden kısa bir yola çıkardı” yorumu yaptı.
Haberde öne çıkan 5 noktaya dikkat çekildi:
PARTİ İÇİNDE HAKİMİYET
1) Trump ılımlı bir eyalette GOP’A hakimiyetini gösterdi:
2016 yılında Trump’ın New Hampshire’daki zaferi onu adaylığa ve nihayetinde başkanlığa giden yolu sağlamıştı. Sekiz yıl sonra yine aynı yerde başarılı oldu. Neredeyse her demografik grupta iyi bir performans sergiledi. Erkekler ve kadınlar arasında her yaş grubunu kazandı. New Hampshire’daki başarısı, aralarında senatörler, Temsilciler Meclisi üyeleri ve valilerin de bulunduğu Cumhuriyetçi müttefiklerinin Ön Seçim Adayı Nikki Haley’e adaylıktan çekilmesi için daha fazla baskı yapmasına yol açabilir. Oyların yüzde 50’sinden fazlasını kazanmasına rağmen, zafer kazandığı 2016’da New Hampshire’ı kalabalık bir saha karşısında yaklaşık 20 puan farkla kazandığı ön seçimlere kıyasla önemli ölçüde azaldı. Yine
Iowa ön seçimlerinde elde ettiği 30 puanlık zaferin çok gerisinde kaldı.
HALEY ZOR DURUMDA
2) Haley’nin önünde son derece zorlu bir yol var:
Yarış şimdi bir sonraki çekişmeli ön seçim olan ve Aday Haley’nin çetin bir mücadeleyle karşı karşıya olduğu Güney Carolina’ya taşınıyor. Trump, muhafazakar eyaletteki anketlerde aylardır 30 puandan fazla farkla önde gidiyor. Haley için burada alınacak bir yenilginin yıkıcı olacağı ve yarışa devam etmesini zorlaştıracağı konusunda çok az şüphe var. Güney Carolina’da yarışın sona ermesi, kampanyasının 5 Mart’ta 16 eyalette ön seçimlerin yapılacağı ‘süper salı’nın maliyetinden kaçınmasını sağlayacaktır. Trump’ın, pazar günü yarışı bırakan Desantis’e karşı yürüttüğü acımasız aşağılama kampanyasına benzer bir taktikle, sert saldırılar yağdırması bekleniyor.
ESKİ MUHAFIZLAR AZALIYOR
3) GOP’UN eski muhafızları giderek azalıyor:
Salı gecesi alınan sonuçlar Bushların, Cheneylerin ve Romneylerin Cumhuriyetçi Partisinin sonunun geldiğini gösterdi. Ve bir zamanlar partinin şekillenmesinde büyük rol oynayan bağışçı sınıfı artık çaresiz bir seyirci grubu. Haley, Trump döneminde zayıflayan geleneksel bir cumhuriyetçi platformda yarıştı. Federal harcamaların azaltılması, katı müdahaleci bir dış politikanın hayata geçirilmesi ve sosyal güvenlik ve ulusal sağlık sigortası (Medicare) gibi programların elden geçirilmesi gibi konularda kampanya yürüttü. Adaylığı, Trump öncesi Cumhuriyetçiler tarafından benimsendi, çünkü eski muhafızlar araya giren kişiye son bir şans vermek için yeniden bir araya geldi. Trump’tan nefret eden Wall Street’in geleneksel parti bağışçıları Haley’in Süper Politik Eylem Komitesine para akıttı. Ve New Hampshire’da, daha az dindar ve daha eğitimli bir oy tabanı ile Iowa’dan daha misafirperver bir siyasi ortama sahip görünüyordu. Ancak salı günü New Hampshire Cumhuriyetçileri Haley’i ve onun eski muhafızları canlandırma girişimini reddetti.
BIDEN YENİDEN ADAY
4) Demokratların homurdanmaları bir yana, Biden yeniden aday olma yolunda ilerliyor:
Başkan Biden, eyaletin Güney Carolina’yı Demokrat Parti için ilk ön seçim yarışı haline getiren aday belirleme takvimine uymayı reddetti, New Hampshire oy pusulası için adını göndermedi. Yine de Başkanın müttefikleri tarafından yürütülen zorlu bir ‘yazılı aday’ kampanyası Başkana zafer kazandırdı. Yazılı aday, oy pusulasında ismi yer almayan ancak seçmenlerden oy pusulasına kişinin ismini fiziksel olarak yazarak aday için oy kullanmalarını isteyerek seçilmeyi talep eden adaydır.
En önemli rakibi olan Minnesota Temsilcisi Dean Phillips oyların yüzde 20’sinden biraz fazlasını alma yolunda ilerliyordu. Adaylık ikinci bir girişimde bulunan Kişisel Gelişim Yazarı Marianne Williamson ise sadece yüzde 5 ile çok gerilerde kaldı. Demokratlar aylardır başka bir seçeneğin özlemini çekiyor; anketlerde, odak gruplarında ve hatta “Saturday Night Live” (televizyon programı) skeçlerinde Biden’ın yaşıyla ilgili endişelerini dile getiriyorlardı. Ancak bu sonuçlar Demokratların aday belirleme sürecinin gerçekliğinin altını çiziyor: Biden’ın karşısında gerçek bir rakip yok. Yıllarca pek çok Demokrat, Trump’ın geri dönüşünü tamamlayıp 2024 adayı olup olamayacağını sorguladı. Şimdi Trump yükselişe geçtiğine göre, Biden ve partisi dikkatlerini genel seçimlere çeviriyor ve yarışı, kutuplaştırıcı ve suçlu olarak addedilen eski bir başkanın göreve geri dönmeye uygun olup olmadığı üzerine bir tartışmaya dönüştürmeye hazırlanıyor.
GENEL SEÇİM TABLOSU FARKLI OLABİLİR
5) Trump’ın gücü genel seçimlere yansımayabilir:
Gösterdiği güçlü performansa rağmen, sonuçlar kasım öncesinde Trump için uyarı işaretleri verdi. Haley’e verilen desteğin önemli bir kısmı,
Trump’ın Cumhuriyetçilere sahip olduğunu ama diğer herkese sahip olmadığını hatırlatan bir mesaj göndermek isteyen bağımsız seçmenlerden geldi. Trump yarışı kazanmış olsa da, esasen görevdeki biri olarak yarışan birinden beklenecek türden rakamlar elde edemedi. Hem mahkemelerde hem de kamuoyu önünde karşı karşıya olduğu 91 suçlamayla, mücadele stratejisinin bir parçası olarak bu şekilde davranıyor. Ancak CNN’IN sandık çıkış anketine göre, New Hampshire eyaleti ön seçimlerinde oy kullananların sadece yarısı, bir suçtan hüküm giymesi halinde onu başkanlığa uygun bulacaklarını söyledi. Bu yıl bir duruşma yapılacağını varsayarsak, bir suçtan hüküm giymesi halinde ona oy vermeyecek olanlar azınlıkta kalacaktır.
Ancak yakın geçecek bir sonbahar kampanyasında bu tür faktörler önemli olabilir. Öte yandan, sandık çıkış anketlerinin göçmenlik de dahil olmak üzere bir dizi seçmeni yönlendirdiğini gösterdiği konular, Trump ekibinin genel seçimlerde kendisine fayda sağlamasını beklediği konular. Ve Cumhuriyetçi Parti içindeki bölünmelere rağmen, seçmenlerinin büyük çoğunluğu kendi partilerini temsil eden birini Biden’a tercih ediyor.