MESEM’DE AMAÇ UCUZ İŞ GÜCÜ İHRACI
RAPORDA son haftalarda iş cinayetleriyle gündeme gelen mesleki eğitim merkezlerine ilişkin de özel bir başlık açıldı. Yoksul ailelerin çocuklarına yapılacak eğitim yatırımının mali yetini ortadan kaldırmak üzere kurulan ve 1970’lerden bu yana uygulanan çıraklık modeli nin sınıfsal eşitsizliği derinleştirdiğine dikkat çekilen ilgili bölümde, yıllar içerisinde çıraklığa ilişkin yasal düzenlemelerin çıraklığı azaltmak değil mevcut yeni piyasa koşullarına uyum sağ lamak üzere geliştirildiği vurgulandı. MESEM’IN 2016 sonuna kadar uygulanan ‘çıraklık eğitim merkezleri’nin devamı niteliğinde olduğuna dik kat çekilen raporda, “4+4+4 modeli ile birlikte eğitim sisteminin içine daha fazla entegre edil miş ve kitleselleştirilmiş bir çocuk işçilik siste minden bahsedebiliriz. Uluslararası iş bölümün de Türkiye’nin rolünü düşündüğümüzde yapılan ara eleman yetiştirmek ve ucuz emek gücü ih racıdır” denildi.
Yaklaşık 300 bini 18 yaşın altında olmak üzere MESEM kapsamında yaklaşık 1.5 milyon öğrenci olduğuna dikkat çekilen raporda, “çocuk işçilik ‘Bir gün okulda dört gün işyerinde eğitim alma’ uygu lamasıyla meşrulaştırılıyor. Bu uygulamanın kö kenlerinde 24 Ocak kararları ve neoliberal politi kalar, eğitimin metalaştırılması, sanayi-eğitim iş birliği politikaları gibi adımlar bulunmaktadır” de nildi. Patronlara, çırak ve stajyer çalıştırmaya dö nük teşviklerin çocuk iş gücünü iş kazalarının en fazla yaşandığı küçük işletmelere ittiğine dikkat çekilen raporda, küçük işletmelerin işçi sağlığı ve iş güvenliği kapsamında en az denetlenen yerler olduğuna dikkat çekildi.
YOKSULLUK ÇOCUK İŞÇİLİĞİ HIZLANDIRDI
Mesem’lerdeki çocuk işçiliğin nesnel zeminini yoksulluğun oluşturduğuna vurgu yapan rapor, “Türkiye’de zaten binlerce çocuk aileleri geçine mediği için çalışmak zorundaydı. 2021 eylül ayın dan itibaren derinleştirilen yoksullaştırma politi kaları ile Türkiye’de her yaştan insan hızla ücretli ler ordusuna katıldı. Doğal olarak maddi durumu kötü olan ailelerden çocuklar MESEM tercihinde (zorunluluğunda) bulundu. Bu çocuklara sunulan gelecek organize sanayi bölgelerinde, gıda, me tal, kimya gibi sektörlerde ara eleman olma ya da hizmet sektörü çalışanı olmak” denildi.