AĞIR METAL SOLUYORUZ

DSÖ’YE göre hava kirliliği, yılda 7 milyondan fazla insanın ölümüne yol açıyor. Türkiye’de ise yayımlanan verilere göre hava kirliliği ölüme yol açan riskler içinde 5. sırada.

ürkiye’de hava kirliliği kış aylarında artıyor. Yapılan araştırmalara göre 2023 Aralık ayında Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) limit değerlerinin 5.5 katına ulaşıldı. Yıllık ortalama ise DSÖ değerlerinin 4 katı. Türkiye’nin de içinde olduğu bazı ülkeler günün yüzde 50’sinden fazlasını Dsö’nün değerlerini aşan PM2.5 maruziyetiyle geçirdi. Türkiye’de hava kirliliğinin durumuna ilişkin gazetemize konuşan Halk Sağlığı Uzmanı Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz hava kirliliğini izleyen istasyonların nitelik bakımından yetersiz olduğuna da dikkat çekti.

TTÜRKİYE’DE HAVASI TEMİZ ŞEHİR YOK

DSÖ’YE göre hava kirliliği, dünya genelinde dakikada 13, yılda 7 milyondan fazla insanın ölümüne yol açıyor. Türkiye’de ise hava kirliliği ölüme yol açan riskler içinde 5. sırada. Yine Dsö’nün verilerine göre akciğer hastalıklarının yüzde 43’ü, kalp hastalıklarının yüzde 25’i de hava kirliliğinden kaynaklanıyor. Sanılandan çok daha büyük problemlere sebep olan hava kirliliğinin temel iki görünümü PM2.5 ve PM10. DSÖ tarafından 2013’te kanserojen madde olarak ilan edilen Pm2.5’in ölçüm verilerine göre Türkiye’de veri alımı sağlanan 91 istasyonun tamamında Dsö’nün yıllık limit değeri aşılırken 91 istasyonun 28’inde ise AB yıllık limit değeri aşıldı.

Türkiye’de hava kirliliğinin durumuna ilişkin Halk Sağlığı Uzmanı Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz Evrensel’e konuştu. Üretim kaynakları, kentlerde trafik, ısınma amaçlı kömür kullanımı, termik santraller gibi etkenlerin hava kirliliğinin temel sebeplerinden olduğunu anlatan Yavuz, hava kirliliğini izleyen istasyonların nitelik bakımından yetersiz olduğuna da dikkat çekti. Hava kirliliğini ölçen istasyonların en azından yılın yüzde 90’ında ölçüm yapması gerektiğini ifade eden Yavuz, bu durumun hava kalitesine dair verilerde kalite düşüklüğüne neden olduğunu vurguladı.

‘İNSAN SAĞLIĞI DEĞİL EKONOMİK TERCİHLER’

Hava kirliliğinin erken ölümlere, riskli gruplarda felce dahi sebep olabildiğini anlatan Yavuz, endüstriyel kuruluşların çevresinde yaşayan yurttaşların daha fazla hava kirliliğine maruz kaldığının altını çizdi. Ancak hava kirliliğinin taşındığını ve onlarca kilometre öteyi dahi etkilediğini de hatırlatan Yavuz, hava kirliliğine yönelik politikalara ilişkin “Bakanlık sanayi kuruluşlarını yakından izlediğini ifade ediyor. Ancak hava kirliliğine karşı önlemler alınması gerekir. Kent içindeki yeşil alanlardan kent planlamalarına, toplu taşımada yaşanan problemlere kadar planlanmalı” diye konuştu.

Dünya nüfusunun yüzde 99’unun kirli hava soluduğunu ifade eden Yavuz, 2013’te Uluslararası Kanser Ajansının hava kirliliğini kansere sebep olduğunu, hepimizin kanserojen soluduğunu söyledi. Önlem alınmamasının nedenlerinden bahseden Yavuz, “Ekonomik tercihler insan sağlığının önüne geçiyor. Bunun da kapitalizmle doğru

dan ilişkisi var” dedi.