TÜRK SOLU MU?

Dersim’de yerel seçim ittifakı bir dizi tartışmaya yol açarak zorlu bir süreçten geçiyor.

EMEP, SMF ve Eöc’nin bir araya gelerek bir basın açıklamasıyla duyurduğu ittifak girişimi DEM’E de bir çağrı içeriyordu, ne var ki sosyal medya üzerinden her şey olmuş bitmiş, DEM bu ittifak arayışının dışında kasıtlı olarak bırakılmış gibi yorumlar yağmaya başladı. Genel seçimlerden bu yana Kürt özgürlük hareketi içinde ‘sol’ ile yapılan ittifakı eleştiren, beklenen vekil sayısının çıkarılamamasının faturasını sola kesen bir eğilim zaten yeşermiş durumda. X’te sol hakkındaki yerli yersiz, dedikoduya varan ve solcu milletvekilleri için diyet isteyen paylaşımlar bunun önemli bir göstergesi.

Sosyal medyayı bir yana bırakalım. Buralarda ifade edilen görüşlerin benzeri kimi siyasetçiler ve gazeteciler tarafından da dile getirildi. Doğan Durgun’un Yeni Yaşam’daki yazısı Evrensel’de Yusuf Karadaş tarafından eleştirildi. Biraz da Gazeteci İrfan Aktan’ın söyledikleri üzerinde durmakta yarar var.

İrfan Aktan Artı Tv’de katıldığı programda Dersim’deki gelişmelerden yola çıkarak ‘Türkiye sol’u üzerine birtakım yargılarda bulundu. Kürt siyasetinin, paramparça olmuş, neredeyse kalmamış Türk soluna kendisini anlatamadığını düşünüyor. Bunu derken HDP-DEM’DE yer alan ‘sol’ partilerden oluşan bileşenlerin hassasiyetleri ile, yakın tarihte ismi değişen çok sayıda Kürt siyasi partisiyle ittifak içinde olmuş, seçimlere adaylı ya da adaysız girerek bu partileri desteklemiş, Kürt halkının taleplerini daima savunmuş ve bunun mücadelesini yapmış olan partileri, ki EMEP başta gelir, gözetmemiş olduğunun da altını çizelim.

İrfan Aktan, Türk solu-kürt siyaseti gibi bir ikilem içinden siyasete baktığı için ne Dersim özelini ne Türkiye’deki siyasi ilişkilerin ortaya çıkardığı realiteyi, ne de sol torbasına sıkıştırdığı solu anlamış görünüyor. Bu torbaya tıkma meselesini daha önce Taraf denilen ucube de yapmaktaydı. Orada kümelenmiş bir grup cemaat liberali, Doğan Avcıoğlu’nun YÖN çizgisinden bu yana hiçbir şey değişmemiş gibi programları, örgütlenme anlayışları, stratejileri birbirinden farklı partileri aynı kefede tartıyor ve Anayasa referandumunda hayır oyu vereceğini söyleyen partileri darbecilikle suçluyorlardı. Sadece bu kadar değil Doğu Perinçek gibi hâlâ solda gördükleri bir en zayıf halkaya vurunca solu mahkum ettiklerini sanıyorlardı.

Bu bir alışkanlık. Sol diye bir küme var ve Chp’den Doğu Perinçek’e kadar herkes aynı çuvalda. İrfan Aktan da aynı şeyi yapıyor. Sol diyor ve sonra TKP diye somutluyor. Dersim ittifakıyla hiçbir ilişkisi olmayan bu parti üzerinden tuhaf genellemeler yapıyor. ‘Mustafa Suphi’yi kimin öldürdüğünü söyleyemiyorlar’ diyor mesela. Ne demeli? Mustafa Kemal- Kazım Karabekir ve Mustafa Kemal -Mustafa Suphi yazışmalarının yayımlanması bu meseleyi çoktan kapattı aslında.

Tek parti iktidarı döneminde Atatürk’ün bilgisi dışında bir şey olmamıştır bu ülkede. Söylüyoruz, duymamış; çünkü solun Kemalist olduğu gibi bir ezber var bir yerlerde. Ve ayrıca arkasından sola sosyalizm sınavı yapılıyor: Sovyetler Suphilerin öldürülmesine rağmen neden Türkiye’yi destekledi, tepki vermedi o zaman? Sosyal medyada Lenin’in devrim zamanında Rusya’ya Alman treniyle gelmesini nasıl açıklıyorsunuz gibi ara sınavlar açıldı.

Bunların elbette uzun veya kısa yanıtları var. Gerekirse daha geniş zamanlarda müzakere edilebilir. Fakat sol partiler kendilerini her fırsatta anlatıyorlar; aralarındaki farklar da bariz. Evet galiba bir anlatamama ama daha çok anlamama sorunu var.

İrfan Aktan’ın ikileminin ayağına dolandığı iki önemli nokta var. Birincisi işçi sınıfı partileri için yurt çapında hangi ulustan dinden dilden ve cinsiyetten olursa olsun bütün emekçileri örgütlemek ve işçi sınıfı-emekçi ittifakı esasına dayalı halkçı-sosyalist bir ülke kurmak başlıca stratejidir. Bunun için demokratik ittifaklar, iş birlikleri-güç birlikleri oluşturmaya çalışır. Ezilen ulusun ‘ayrılma dahil’ her türlü hakkını savunur. Bu, ittifaka içindeki hareketlerin stratejik hedefleri ile ideolojik mücadele yürütülmeyeceği anlamına gelmez. Yapılmıştır, yapılacaktır da.

Kürt özgürlük hareketi homojen bir sınıf hareketi değildir. Farklı sınıflardan Kürtleri bağrında toplayan demokratik bir harekettir. Bu hareketin içindeki Kürt burjuvazisinin çekiştirmeleri de gizli değil.

İkincisi, Dersim bir Kürt kentidir evet ama aynı zamanda bir emekçi kentidir de. Dersim ittifakı içinde yer alan sol partiler, sınıf esaslarına göre ve birbirlerinden farklı programlarıyla bir temsiliyet iddiasındadırlar. Ama Kürt halkının içinden çıkmışlardır ve DEM’LE siyasal platformları örtüşmek zorunda değildir, beklenemez de. Beklenen, ortak hedefler için birlikte mücadele etmek, giderek tırmandırılan faşizme karşı ortak mücadele birliğini güçlendirmektir. Yusuf Karadaş’ın Yeni Yaşam Yazarı Doğan Durgun’un yazısını eleştirdiği yazısının başlığında yer aldığı gibi, kimse kimseye iltihak etmek zorunda değil.

İrfan Aktan ittifak güçlerinin bağımsız siyasi tutumlarını önemsemiyor (O buna ‘Temel aktör olmak istiyorlar’ diyor) ve ‘Hobi olarak yine ol’ diye kestirip atıyor. Sözün hafifliğini not düşelim.

Son bir söz; Aktan’ın düşündüğü gibi mayıs seçimlerinden sonra sol darmaduman olmadı. Darmaduman olan bir şeyler var elbette. Bu ülkenin demokratik kazanımlarını korumak için hiçbir şey yapmadığı halde seçimleri devrim değerinde gören ve halkı beklentiye sokan Chp’nin ve kurduğu ittifakın ‘darmaduman’ olduğu doğru. Ama Chp’nin sahte solculuğuyla açılan torbaya bizim sol girmez. Evet dramatik bir tablodur bu.

Ama başka bir dramatik tablo daha var; Kürt sorununun eşit haklar temelinde çözümü ve demokratikleşme için ezelden beri mücadele eden solu bir torba yargıya sıkıştırmaktır. Ki bunun ne pratik karşılığı ne de faydası var. Yanlış çıkarımlara yol açıyor sadece.

İrfan Aktan liberal siyasetin hiç yabancısı olmadığı söylemleri yeniden üretmese keşke. Sözünü halkların birliğini güçlendirmek üzere kurmayı denese. Kuşkusuz daha yararlı olur.