AB-MERCOSUR ANLAŞMASINDA NEDEN SADECE KAYBEDENLER VAR?

HAREKETE geçen çiftçiler, Avrupa Birliği’ni şu anda müzakere edilmekte olan serbest ticaret anlaşmasından vazgeçmeye çağırıyor. Latin tarafında ise sendikalar ve yerli halkların örgütleri en kötüsünden korkuyor.

Müzakerelerin başlamasından yirmi yıl sonra, Avrupa Birliği (AB) tarafından (Latin Amerika ülkeleriyle) imzalanan en önemli serbest ticaret anlaşması hâlâ onaylanmadı. Bunun da iyi bir nedeni var. Brezilya, Arjantin, Paraguay, Uruguay ve yakında Bolivya’yı da kapsayacak olan Ab-mercosur anlaşması, bu anlaşmanın iptal edilmesini isteyen Avrupalı çiftçilerin öfkesini kristalize ediyor.

Perşembe günü Brüksel’de Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen ile görüşen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, müzakereleri engellemeden baş muhalif rolünü üstleniyor. O zamana kadar Komisyon, metnin 26-29 Şubat tarihleri arasında yapılacak Dünya Ticaret Örgütü bakanlar zirvesinde imzalanmasını istiyordu. Muhalefet karşısında, Almanya ve İspanya’nın desteklediği anlaşmanın hâlâ geliştirilmesi gerektiğini kabul etti.

Genellikle “arabaya karşılık et” ortaklığı olarak karikatürize edilen proje, 1995 yılında gümrük birliği oluşturan bu ülkelerden yapılan tarımsal ithalatın yüzde 82’sinin azami on yıllık bir geçiş dönemi boyunca (Ab’ye yılda 99 bin ton sığır eti, 25 bin ton domuz eti, 180 bin ton kümes hayvanı ve şeker ithalatı) otomobil, böcek ilacı, tekstil, eczacılık ürünleri ve gıda maddeleri ihracatı karşılığında serbestleştirilmesini öngörüyor.

Latin Amerika’daki devasa çiftliklerin modeli haksız rekabetin temelini oluşturuyor: 5 bin ila 10 bin başlık çiftlikler, çalışma koşulları, yerli halkların haklarının ihlal edilmesi, kimyasal gübre kullanımı ve etin izlenebilirliği konusunda şeffaflığın olmaması. Tüm bunlar, ürünlere erişimi koşullandırmak için mütekabiliyet ve ayna hükümler talep eden Fransız çiftçiler tarafından uygulanan standartlar.

Böyle bir anlaşmayı imzalamak Washington’a hiçbir fayda sağlamayacak. Ticaretle sınırlı kalmayan, her şeyi kapsayan bir bölgeselcilik hedefleyen Mercosur’un muhafazakar Latin Amerika hükümetleri tarafından çöpe atılması şansa bağlı değil. Brezilya Devlet Başkanı, endüstriyel ve teknolojik gelişmede bir sıçrama yaratmak ve aynı zamanda ÇIN-ABD rekabetinden kurtulmak için tasarlanan anlaşmanın en gayretli savunucularından biri.

Ancak Uruguaylı Solcu Milletvekili Ubaldo Aita’ya göre, “Piyasa tek başına karşı karşıya olduğumuz zorlukların üstesinden gelemez. Tam tersine, uluslararası iş bölümü bölgemizi katma değeri düşük malların üretimiyle sınırlıyor.”

Mevcut müzakereler bu eğilimi tersine çevirmek için hiçbir şey yapmıyor.