‘Yine vermezse yine iş bırakırız’
MESS grup toplu iş sözleşmesini çiğneyen Mitaş patronu, verdiği sözlere rağmen işçilere ücret zammını iki defa yatırmadı. Patronun bu keyfiliğine karşı iki defa üretimi durdurarak yanıt veren işçiler, toplu sözleşmedeki zammın bugün yatacağı sözüyle işbaşı yaptı. İşçiler ücretlerinin bir kez daha yatırılmaması durumunda yine üretimi durduracaklarını söyledi.
150 bini aşkın işçiyi ilgilendiren MESS grup toplu sözleşmesi, 17 Ocak’ta patron örgütü MESS ile işçi sendikaları Türk Metal, Birleşik Metal-İş ve Özçelik-İş arasında imzalanmış ancak yüzde 98’lik zamla metal iş kolunda ücretler yoksulluk sınırını bulamamıştı.
MESS üyesi Mitaş patronu ise sözleşmede imzaladığı zam yerine kendi istediği kadar zam yapacağını duyurdu. MESS grup toplu sözleşmelerine tarihinde ilk defa bir şirket anlaşılan zammı vermedi. İmza attığı sözleşmeyi uygulamakta ayak direyen Mitaş patronu, işçilerin ücretini 9 bin lira eksik yatırınca işçiler üretimi durdurdu. Üretimin durmasında işçilerin sendika yönetimine yoğun baskısı etkili oldu.
HER EYLEMDE BİRAZ DAHA
Patronun keyfi dayatmasına karşı, deyim yerindeyse işçilerin toplu sözleşmede elde ettikleri her kuruş için mücadele etmeleri gerekti. İşçiler ilk iş bıraktıklarında, patron önce ücretleri yatıracağını sendikacılara bildirdi. Sendika yönetiminin eyleme son verme çağrısının ardından işçiler bu söze güvenerek işbaşı yaptı. Ancak Mitaş patronu yine sözünü çiğnedi ve zammın bir kısmını yatırarak işin içinden sıyrılmaya çalıştı. Bunun üzerine işçiler yeniden üretimi durdurdu.
YALANLAR ORTAYA ÇIKTI
Ancak yine toplu sözleşmeyi uygulamamakta ısrarcı olan patron, keyfi tutumunu sürdürdü. Zammın geri kalanına el koymak için işçilere birçok bahane sıraladı. “Elinizi taşın altına koyun. Zor durumdayız. Alım satım yapamıyoruz” diyen patronun yalanları ise fabrikanın satış verilerine bakıldığında ortaya çıktı. İSO 500 listesinde 196. sırada olan Mitaş, üretimden elde ettiği satışları 2020 yılında yüzde 27.85, 2021 yılında yüzde 42.53 artırırken 2022 yılında üçe katlayarak yüzde 129.73 oranında artırmıştı.
İKİNCİ SÖZ VERİLDİ, İŞÇİLER ÇALIŞMAYA BAŞLADI
Patron işçilerin üretimi durdurma haklarının olmadığını iddia ederek 4 işçiyi işten atsa da işçilerin tepkisi üzerine işçileri geri aldı. Ardından yeniden süre isteyen Mitaş patronu, işçilerin işbaşı yapmaması üzerine bugün (16 Şubat) zammın geri kalanını yatıracağını duyurdu. Bunun üzerine işçiler işbaşı yaptı.
10 gündür patronun ayak oyunları nedeniyle iki defa üretimi durdurup işbaşı yapan Mitaş işçilerinden biri, patronun toplu sözleşmeyi kendisinin uygulamamasına rağmen işçilerin hakkını savunmasının hukuksuz olduğunu öne sürdüğünü söyledi. Bir başka işçi de “Patron baba-oğulmuş. Baba benim haberim yoktu, sözleşmeyi oğlum imzalamış diye açıklama yapmış. Nasıl haberin yok? O kadar deneyimlisin. Oğlun sensiz iş mi yapacak? Tabii ki var haberi, yalan” diyerek patronun ücretleri yatırmamak için binbir yol denediğini söyledi.
Patronun bir kez daha ücretleri yatırmaması durumunda ne yapacaklarını sorduğumuz işçiler ise kendilerinden emin: “Sadece bizim gördüğümüz bile bir zarar var iş bırakma nedeniyle. Mecbur kaldı vermeye patron. Yine vermezse de yine durdururuz.”
İŞÇİ PASİFİZE EDİLMEYE ÇALIŞILDI
Bu süreçte işçilerin yükselen tepkisiyle Türk Metal üretimi durdurma kararı aldı ancak işçiler pasifize edilmeye çalışıldı. Üretimi durduran işçilerin bir arada durarak birbirleriyle iletişim halinde olmaları, birbirlerinden güç almaları ‘Yasal olmaz’ gerekçesiyle engellendi. İşçiler kendi tezgahlarında ayrı ayrı bekledi. Fabrika yönetimi de sürekli işçilere ‘sakinlik’ çağrısında bulundu. Öte taraftan patronla görüşme yapan sendika yönetimi, ücretler yatırılacak diyerek işbaşı yaptırdı fakat ücretler yatırılmadı. İşçiler ücretler yatırılmadan işbaşı yapılmaması gerektiğini vurgularken görüştüğümüz işçiler çoğu zaman sendikacıların kendi başlarına karar verdiğinden yakındı. Öyle ki gelinen son süreçte patron yeniden ücretleri eksiksiz yatıracağını duyurdu. Sendika temsilcileri, önce patronun ücretleri yatırmak için bir hafta süre istediğini işçilere duyururken işçiler, ücretler yatırılmadan işbaşı yapmayacaklarını vurguladılar. Ardından ise bugün yatırılacağı bilgisini vererek işçilere işbaşı yapmalarını söyledi. Görüştüğümüz işçilerden biri,
“Hiç bize sormuyorlar. Sözleşme imzalanırken de sormadılar. Şimdi sormuş gibi yaptılar. Hayır da dedik, devam edeceğiz dedik. Ama kesin yatırılacak dediler” dedi.