Fransa’da tekeller kârlarını artırdı, işçilerin kâr payı ise düşürüldü
FRANSA’DA Peugeot-citroen ortak grubu (PSA) ve Fiat-chrysler otomobil grubunun 2021’de birleşmesiyle ortaya çıkan ana firma Stellantis’in bir önceki yıla göre yüzde 6 artışla, 2023 yılı toplam cirosunun 198.5 milyar avroya çıkardığı açıklandı. Humanite gazetesinin haberine göre tekelin elde ettiği net kâr ise 18.6 mil - yar avroya çıktı. Grubun marjının bu sektörde nadir görülen bir oran olan yüzde 13’e yaklaştığı belirtildi.
Carlos Tavares yönetimindeki Stellantis tekeli, bu yüksek sonuçların da etkisiyle tüm çalışanlarına kâr paylaşımı ve teşvik ödemesi adına 1.9 milyar avro dağıtacağını duyurmuştu. Bu rakam, toplam kârın yüzde 10’nuna tekabül ediyor ve dahası bu rakam 2022’deki 2 milyar avroluk paylaşıma kıyasla daha düşük. Öte yandan tekelin hissedarları, bir önceki yıla göre yüzde 53’lük bir artışla 2023’te temettü ve geri hisse alımlarında 6.6 milyar avro ile şirket tarafından ödüllendirildi.
Mulhouse şehrinde PSA fabrikasındaki sendikacılar, 2023 sonunda verilen 4 bin 100 avroluk yıllık ikramiyenin son derece yetersiz olduğunu düşünüyor. CGT Delegesi Salah Keltoumi, “Geçen yıla göre daha fazla kâr eden bir şirket nasıl daha az kâr payı verebilir” diyerek tepki gösterdi.
Valenciennes şehrinde PSA fabrikasında CGT sekreteri olan Cédric Brun da, son yıllarda ikramiyelerin kârlardan çok daha yavaş arttığına dikkat çekti. Brun, “2021 yılında Stellantis’deki birleşme gerçekleşir gerçekleşmez uygulanan şok terapisi sayesinde bu aşırı kârlar elde edildi. Yani yapısal maliyetlerde ciddi azaltmalara gidildi, dünya genelinde çalışanlar arasında rekabet arttırıldı ve devlet kamu desteği avına çıkıldı. Stellantis’ın kurulmasını takip eden ilk iki yıl içinde dünya genelinde 26 bin 500’den fazla çalışan insan işten atıldı” dedi.
RENAULT’DA DA KÂRLAR YÜKSELMEYE DEVAM EDİYOR
Bir başka otomotiv tekeli Renault da daha az üretimle daha pahalıya otomotiv satışı yapma stratejisini benimsedi ve daha düşük olmakla birlikte yükselişte olan sonuçlar elde etti. Düşük üretimli geçen birkaç yılın ardından, grup 2023 yılında yüzde 17.9 artışla 52.4 milyar avro ciro gerçekleştirdiğini ve karşılığında 2.3 milyar avro net kâr elde ettiğini açıkladı. Renault, özellikle Avrupa’da ürettiği C ve üstü segmentlerdeki araçların satışlarında 2022’de yüzde 26’lık bir artış kaydederek 2023’ün kârlı geçtiğini ifade etti.
Renault fabrikalarında örgütlü olan CGT sendikası açıklamasında “Bu rekor kârların nereden geldiğini sahada çok iyi biliyoruz. Bunlar grubun tüm çalışanlarının emeğinin meyveleridir” denildi.
Aynı zamanda bu kârların çalışma koşullarındaki kötüleşmesinin de bir sonucu olduğuna dikkat çekildi. Sendika, şirketin 2020’den bu yana Fransa’da 10 bine yakın işçiyi işten attığını da hatırlattı. Ayrıca, şirketin niyetinin 2027 yılına kadar üretim maliyetlerini termik motorlu araçlarda yüzde 30, elektrikli araçlarda ise yüzde 50 oranında azaltmaya gitmek olduğu kaydedildi.