Madenlerde ‘sürdürülebilirlik’ ve rehabilitasyon yalanı
ÇOĞU alanda binlerce ağacın kesilmesine, toprağın verimsizleşmesine neden olan madencilik faaliyetlerinden sonra maden sahasının eski haline dönmesi için rehabilite edilmesi gerekiyor. Siyanürlü ya da siyanürsüz cevher çıkarma çalışmalarının yürütülüyor olması fark etmeksizin çevreyi talan ederek sürdürülen maden faaliyetlerini daha sevimli bir hale getiren “sürdürülebilirlik” iddiasının bir parçası olan rehabilitasyon çalışmaları ise ne yazık ki kâr getirmediğinden cevher çıkarma süreçleri kadar önemsenmiyor, verilen ağaçlandırma sözleri tutulmuyor.
Örneğin bölge halkının dört sene nöbet tuttuğu, Valiliğin yeniden ağaçlandırma sözleri verdiği Yeniköy-kemer Termik Santrali için açılan maden sahasında da durum aynı oldu. Limak Holdinge ait YK Enerji’nin işlettiği maden sahasında kömür çıkarıldı ancak maden sahası olduğu gibi kaldı. Akbelen Ormanı’nın içindeki bölge ağaçlandırılmadı, yeşile boyandı.
Yönetmeliklere göre madencilik faaliyetleri başladığında rehabilitasyon çalışmalarına da başlanması gerekmesine rağmen Soma’da da rehabilitasyon çalışmaları yürütülmedi. Kömür çıkarıldı ancak bölge yeniden ağaçlandırılmadı. Maden sahasını ziyaret eden CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu bölgeyi ziyaret ettikten sonra şu ifadeleri kullanmıştı: “Şu anda burada çok ciddi karbondioksit gazı var bununla karşı karşıyayız. Buradaki terk edilen kömür için için yanmakta. Bakan beye göre buraların rehabilite edilmesi gerekirdi ancak bunlar yıllardan beri bu şekilde.”
Sayıştay raporlarında da maden sahalarının yeniden rehabilite edilmesine dair ifadeler yer alıyor. Her yıl alınan maden ruhsatı bedellerinin yüzde 30’u rehabilitasyon faaliyetleri için ayrılmasına rağmen etkili rehabilitasyon çalışmaları yürütülmüyor.