‘Halk sağlığı çocuk sağlığı ile başlar’
Temel besin maddelerine ulaşmak, yumurta, süt, bal, et gibi temel besinlerin çocukların beslenme çantasında yer alması bu pahalılıkta neredeyse imkansız. TÜİK’IN 2022 yılı rakamlarına göre; Türkiye, 30 Avrupa ülkesi arasında en yüksek çocuk yoksulluğu oranına sahip iki ülkeden biri. Ülkede 0-17 yaş arası 9.4 milyon çocuk, yani her iki çocuktan biri yetersiz besleniyor. Yaklaşık 3 milyon çocuk kronik yetersiz beslenme yaşıyor. Çocukların dörtte biri çok düşük kilolu, dörtte üçü ise kansızlıkla mücadele ediyor.
Geçim, artan masraflar çocukların eğitimden koparılmasının önünü açıyor. Okulu bırakıp açık öğretime geçen öğrenci sayısı sürekli artıyor. Resmi veriler, 3 milyon 905 bin 878 okul çağındaki çocuğun okullarda olmadığını söylüyor. Türkiye’de 5-17 yaş okul çağı grubunda 1 milyon 448 bin 638 yabancı çocuktan 344 bin 593’ü de okullara kayıtlı değil.
Artan yoksullukla eğitimden kopuşların önünün açılması; çocuk işçiliğin, çocuk yaşta zorla evliliklerin, çocuk istismarının, çocukların suça sürüklenmesinin artışıyla sonuçlanıyor. Ekmek ve Gül, “Sağlıklı beslenme her çocuğun hakkıdır ve bu hakkı hayata geçirmek de devletin sorumluluğudur” diyerek eylül 2022’de “Okullarda bir öğün ücretsiz sağlıklı yemek” kampanyası başlattı. Eğitimin tüm kademelerinde bu hakkın sağlanması talebiyle yüz binlerce imza toplandı. Kadınlar kapı kapı dolaşarak evlerde, mahallelerde, iş yerlerinde sesini duyurmaya çalıştı. Kadınların ısrarı sayesinde talep bütün siyasi partilerin seçim vaatleri arasına girmek zorunda kaldı. Kimi belediyeler pilot okullarda bir öğün ücretsiz yemek uygulaması başlattı.
2023 bütçesi görüşmelerinde ise ücretsiz yemek için ek bütçe önergesi AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. 2022-2023 eğitim-öğretim yılının ikinci yarısında Milli Eğitim Bakanlığı, yalnızca okul öncesi eğitime devam eden çocukları kapsayacak şekilde okullarda bir öğün ücretsiz yemek uygulamasını başlattı. Bir dönem süren uygulamanın ardından MEB hiçbir açıklama yapmadan uygulamayı yalnızca deprem bölgesi ile sınırlandırdı.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 20232028 eylem planında “Okul öncesi eğitim programlarında ücretsiz olarak sunulan beslenme hizmetlerinin yaygınlaştırılması” hedefi yer alsa da okullarda bir öğün ücretsiz, sağlıklı yemek talebi kaynak kısıtlılığı bahane edilerek reddediliyor. Kadınların eğitimin tüm kademelerinde bir öğün ücretsiz yemek uygulamasının sağlanması için mücadelesi ise sürüyor.
Ekmek ve Gül’ün başlattığı kampanya kapsamında Tuzluçayır Kadınları Dayanışma Derneği, MEB’E dava açtı. Duruşma geçtiğimiz hafta görüldü. MEB adına katılan hukuk müşavirinin skandal savunması davaya damga vurdu “Depolama sorunu, gıda zehirlenmesi” bahanelerini öne süren MEB müşaviri, “Biz bunu pilot olarak denedik, kimi zorluklarla karşılaştık. Üst düzey aileler, çocuklarına yemek verilmesinden hoşlanmadıklarını ifade ettiler.” sözlerini sarfetti. Kadınlar ise dava nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın okullarda bir öğün ücretsiz, sağlıklı yemek talebini gündemde tutmakta kararlı.