OPERASYONLAR ABD’YE RAĞMEN Mİ YAPILIYOR?

ERDOĞAN yönetimi uzun süredir NATO ile ilişkilerini güçlendirmeye, savunma sanayi yatırımlarını artırmaya çalışıyor. Burada ilişkilerini güçlendirmeye çalışan iktidarın, Irak’ın ve Suriye’nin kuzeyine düzenleyeceği sınır ötesi operasyonlara dair Abd’nin tutumu ne olur? Bu operasyonlar iktidarın ileri sürdüğü gibi ABD’YE rağmen mi yapılıyor?

ABD’YE rağmen veya Abd’nin desteğiyle demek, siyah-beyaz görmek olur. Bir süredir Abd’nin II. Dünya Savaşı’ndan bu yana üstlenmiş olduğu liberal uluslararası düzenin hegemonik liderliği pozisyonunda ve aslında liberal uluslararası düzenin kendisinde bir gerilemeye tanıklık ediyoruz. Bu bağlamda, ABD Ortadoğu’da eskisi kadar aktif askeri maceralara girmemeyi tercih ediyor. İlk işaretlerini aslında Obama döneminde de görmüştük. Trump döneminde güçlenerek devam eden bu geri çekilme eğilimi, Biden döneminde yavaşlasa da sürüyor. Abd’nin dünyanın hegemonik liderliğinin aşınmasıyla ortaya çıkan boşluğu da Türkiye gibi ülkeler bağımsız dış politika ve ekonomi politikası geliştirmek üzere doldurmaya çalışıyorlar. Türkiye’nin sınır ötesi operasyonları da dahil olmak üzere, Libya’dan Somali’ye, Ukrayna’dan Azerbaycan’a kadar uzanan bir coğrafyada geniş anlamıyla askerileşmiş bir dış politika faaliyeti içine girmesi bu çerçevede anlaşılabilir. Özetle, evet, ABD bu operasyonları istemiyor, ama Türkiye ile cepheden karşı karşıya gelebileceği bir durumu da tercih etmiyor. Türkiye de Abd’nin sınırlarını her seferinde geri dönüş bırakabilecek ölçüde, ama her seferinde bir adım daha fazla ileri taşımaya çalışıyor. Bunu da yine yukarıda çizmeye çalıştığım milliyetçi bağımsız dış politika çerçevesi içinde düşünmek gerek.