AYLIKLAR DÜŞÜK OLDUĞU İÇİN BES’İ GÜNDEME GETİRİYORLAR

BUGÜN düşük emeklilik ma aşları ve bireysel emeklilik sis temi birlikte tartışılıyor. İktidar BES’E yönlendirmeye çalışıyor. Bununla ne hedefleniyor?

Aziz Çelik: 2008’de güncelleme katsayısının 70 puanını çıkardılar 30 puanını bıraktılar. Enflasyon resmi enflasyon bu arada. Resmi enflasyon artı büyümenin yüzde 30’u. Bu ne yaptı? Geçmişte prime esas kazancın bugüne getirilirken bir resmi enflasyonla sınırlandırılması ve büyümenin sadece yüzde 30’unun dikkate alınmasına yol açtı. Bu tabii prim gelirlerinin güncellenmesi açısından çok önemli bir sorun doğurdu. Öte yandan aylık bağlama oranlarını düşürdüler. Aylık bağlama oranları kamu görevlilerine, işçilere göre değişiklikler barındırmakla beraber yüzde yetmiş civarındaydı bunu yüzde 50 civarına düşürdüler. Az önce bahsettiğimiz güncellenmiş prime esas kazancı bugüne getirdiklerinde bugüne gelen prime esas kazancın ne kadarını ödeyeceğinizi ortaya koydu. Bunu da yüzde 70’te yüzde 50’lere kadar düşürdüler. Aylıkların alt sınırını düşürdüler. Bunu da yüzde 70’ten yüzde 35-40’a kadar düşürdüler. Tüm bunları düşündüğümüz zaman aylıklar asgari ücretin yüzde 40’ına düşer duruma geldi. Emekli aylıkları çok düşük ve yetersiz olmaya başladığı için emeklilerin çok büyük kısmı tekrar çalışıyor. Eyt’lilerin yarısı işten ayrılmadı. Bu da şunun göstergesi; emekli aylıkları yetersiz olduğu için insanlar tekrar çalışmaya devam etmek istiyorlar. Tam da burada bireysel, tamamlayıcı emeklilik sistemini gündeme getiriyorlar. Sosyal Güvenlik Sistemi size çok destek vermeyecektir o yüzden tamamlayıcı emeklilik sistemini orta vadeli programa koydular. Siz kamudan bir aylık alacaksınız ama kendi kişisel birikiminizi de yapın, artı bir emeklilik almış olursunuz diyorlar. Bunun aracı olarak da kıdem tazminatını kullanacaklar. Bunu OVP’DE açıkça yazdılar. Kıdem tazminatı fonunu bir bireysel fona dönüştürüp tamamlayıcı emeklilik sistemi olarak Sosyal Güvenlik Sistemini entegre ederek bu sistemi kısmen özelleştirme hedefi içindeler. Ben bunun kolay olacağı kanaatinde değilim. Çünkü Türkiye’de kamusal sosyal güvenlik sistemine olan güven ya da ihtiyaç bu konudaki kamuoyu kolay kolay kamusal sosyal güvenlik sistemini tasfiye edip yerine tamamlayıcı emeklilik sisteminin konamayacağını gösteriyor bana. Nitekim 20192020 sonrası tekrar emekli aylıklarını düşürme hamlelerine rağmen yeniden tekrar tamamlama işlemini yapmalarının nedeni insanların emekli aylığına verdikleri önemden kaynaklanıyor. Tamamlayıcı emeklilik sisteminin de başarılı olma şansının zayıf olduğunu düşünüyorum elbette bir direnç gösterilmese yürürlüğe konabilir de.