Sendikacılık tarihine kara bir leke
Sendikalı olmak elbette önemli ama onun kadar, hatta ondan daha da önemli olan nasıl bir sendikada örgütlü olduğun. Aslında örgütlü olmak, sadece bir sendikaya üye kaydı yaptırmakla sınırlı görülüyor işçi sınıfı içinde. Sendika yönetiminde tabandan itibaren söz sahibi olmak, yönetimin yanlışlarına, işçiyle değil işveren ile ortak hareket etmesine karşı koymak örgütlü ve bilinçli işçi olmanın olmazsa olmaz kurallardan biri.
Ülkemizde her iktidar döneminde bir sendika öne çıkarıldı. İşverenin iş yerine istediği sendikayı sokması, başka bir sendikada örgütlenmeye çalışan işçiler üzerinde işten atmaya kadar varan baskılar, yürürlükteki yasalara göre suç olmasına rağmen bu baskılara devlet eliyle destek verilmesi ve bunlardan da önemlisi işçilerin sınıf bilincine sahip olmayışı sarı bile diyemeyeceğimiz kadar açık renkli bu sendikaların yetkili olmasına, işçi ve emekçileri temsil etmesine yol açıyor. Ama bu aslında işçi ve emekçileri temsil değil teslim ettiğini görüyoruz bu sendikaların.
İŞÇİNİN ÜCRETİNİ DÜŞÜRDÜLER
Denizli Büyükşehir Belediyesi ile Su ve Kanalizasyon İdaresinde çalışan kadrolu işçileri kapsayan toplu iş sözleşmesi, 3 yıllık olarak belediye yönetimi ile ‘yetkilendirilmiş’ sendika olan Hizmet-İş arasında imzalandı. Sözleşmenin 30. maddesi, 2024 yılı ücret artışını düzenliyordu. Bu maddeye göre 15 Ocak 2024 tarihinden itibaren işçilerin 14 Ocak 2024 tarihinde aldıkları ücrete ve öğrenim ücreti, yemek yardımı vb. kalemlere TÜİK verilerine göre 2022 aralık-2023 aralık yıllık enflasyonu veya aynı dönemin 12 aylık ortalama enflasyonundan hangisi yüksekse onun uygulanması kararlaştırılmıştı. Aralık ayında toplanan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2024 yılı için brüt asgari ücreti 20 bin 2 TL olarak açıkladı. Yasal olarak kimse asgari ücret altın
da maaş alamayacağı için 14 Ocak 2024 tarihinde işçi yevmiyesi brüt 666.75 TL olmak zorundaydı. İşçilerin yevmiyesine sözleşmede sayılan enflasyon oranlarından yüksek olan (yüzde 64.77) oranı uygulanması gerekiyordu. Bu da 1098.60 TL yevmiye anlamına geliyordu. Fakat bu miktar belediye yönetimine çok gelmiş olacak ki başkan, yetkilendirilmiş sendika ile birlikte 22 Aralık 2023 tarihinde bir ek protokol imzalayarak TİS’IN 30. maddesini 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren, “İşçinin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücreti olarak Asgari Ücret Tespit Komisyonu kararıyla tespit edilen ücrete, yüzde 30 oranında artış yapılmak suretiyle işçilerin günlük ücreti tespit edilir ve uygulanır” şeklinde değiştirdiler.
‘İMZALAMASAK ATILACAKTINIZ’
İşçinin hiçbir şekilde görüşü alınmadan, kapalı kapılar arkasında gerçekleştirilen bu satış operasyonu ile işçi ücretlerine yapılacak zam miktarı günlük 200 TL ile sınırlandırılıp, 866.67 TL olarak belirlendi. İşçiler bu azalmayı 15 Şubat 2024 tarihinde aldıkları maaş bordrolarına yansıdığında fark edebildi. Sendikaya farkın sebebini sorduklarında protokolden ancak haberdar olan işçilere şube başkanının verdiği cevap içler acısıydı: “Protokolü imzalamazsak işten çıkarılacaktınız.”
Nasıl bir sendikada örgütlenmenin, üye olmanın ve üye olma şeklinin önemi bu cümle ve sonrasında gizli aslında. Eğer DBB ve DESKİ işçileri sendikal örgütlenmelerini kendi talepleri doğrultusunda gerçekleştirmiş olsa, kendi istedikleri sendikaya üye olabilme cesareti gösterebilse ve tabandan yukarıya doğru örgütlenme ve sendikayı yönlendirme yeteneğine sahip olabilseydi sendika bu protokolü imzalamaya cesaret edemez, işverenin tehdidine de pabuç bırakmazdı. Ancak özellikle yerel yönetimlerde baskı ve korku politikasının eseri olarak işçi ve emekçiler yandaş sendikalara yönlendirilip bu tip sendikalar yetkili kılınıyor ve yerel yönetim idarecilerinin hizmet (Saltanat da diyebiliriz) süresi boyunca çok büyük kayıplarla karşılaşıyorlar.
2023 yılı sonu ve 2024 yılı başında birçok iş yerinde sözleşmelere ek protokol yapılarak ücretlerde göstermelik de olsa iyileştirmeler yapılırken, kamu işçileri ek protokol ile iyileştirme yapılması için eylemler yaparken, DBB ve DESKİ işçilerinin ücretlerine yapılacak olan zam oranının toplu iş sözleşmesine yapılan ek protokol ile düşürülmesi sendikacılık tarihine kara bir leke olarak geçecektir.
Hizmet-İş Denizli Şubesi işçinin sırtına sokulmuş bir bıçak olduğunu defalarca olduğu gibi tekrar göstermiş ve işverenin emir erinden öte bir yapı olmadığını yeniden ispatlamıştır.