İnsan ve çevre sağlığına zararlı
Foça Kocamehmetler Köyü’nde faaliyetini sürdüren Kamil Özgüle’ye ait taş ocağının insanlar üzerinde olumsuz etki yaratacağı, toz emisyonunun kaçınılmaz olacağı ve çevreye zarar verdiği belirtildi.
İ zmir’in Kocamehmetler köyünde yapılması planlanan ikinci taş ocağına ilişkin bilirkişi raporu mahkemeye sunuldu. 2016 yılında Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından “ÇED kapsam dışı” kararı verilmesi 22 Mart 2023 tarihinde Foça Belediyesi tarafından yargıya taşındı. İzmir 4. İdare Mahkemesinin atadığı bilirkişi heyeti 7 Aralık 2023 tarihinde yerinde yaptığı inceleme sonucunda raporu mahkemeye sundu. Raporda taş ocağının insan sağlığına zarar verdiği, bölgedeki zeytin ağaçlarının büyümesini ve çoğalmasını engellediği belirtildi.
‘ÇED KAPSAM DIŞI’ KARARI MEVZUATA AYKIRI
Çevre, Şehircilik İl Müdürlüğünün
13.10.2016 tarihinde verdiği “kapsam dışı” kararını değerlendiren mahkeme bilirkişi heyeti yaptığı inceleme sonucunda, faaliyetin önemli çevresel etkilerinin olduğunu tespit etti. İl Müdürlüğü tarafından ÇED sürecinin işletilmesine karar verilmesi gerektiğini belirten bilirkişi raporunda, “ÇED kapsam dışı” kararının yasal mevzuata aykırı olduğu ifade edildi.
MADEN TOZ EMSİYONLARI OLUŞTURUYOR
Açık ocak maden işletmesinde madenin, kazıcı iş makineleri aracılığıyla ana kayadan koparılarak çıkarıldığına dikkat çeken mahkeme heyeti, yapılan incelemede pasa malzemesinin, işletmenin çeşitli yerlerinde depolandığını tespit etti.
Madencilik faaliyetleri sonucunda bitkilerden arındırılmış ve ormansızlaştırılmış alanların olduğunu, maden alanı içindeki yolların kaplama malzemeleriyle kaplanmamış olması, madencilik faaliyeti kaynaklı toz emisyonlarının daha uzak mesafelere taşınmasına neden olduğu vurgulandı.
Açık ocak mermer (tüf) ocağı işletme sınırına bitişik tarım alanları ve etki alanı içinde konutların yer aldığını tespit eden mahkeme heyeti, konutların ve bitki örtüsünün açık ocak madencilik kaynaklı toz emisyonundan etkilendiğine işaret etti.
KAMU YARARI YOK, BÖLGE ETKİLENİYOR
Sürdürülen madencilik faaliyeti hakkında kamu yararı tespit edilemediği belirtilen raporda, ormansızlaştırılmaya dikkat çekildi. Heyet raporda, “Ormansızlaştırılmış alanlardaki su rejimlerindeki değişiklikler, öncelikle yakın çevreyi etkiler. Açık ocak maden işletmesinin güney yönündeki evlerle arasındaki arazi eğimi de dikkate alındığında, su rejiminde oluşabilecek değişikliklerin konutları etkileme olasılığı vardır. Bu nedenle, su rejimindeki değişikliklerin jeolojik ve hidrolojik incelemelerle belirlenmesi gerekmektedir. Maden çıkarılması işlemi sürekli olarak devam ettiği için, oluşacak gürültünün yakındaki konutlarda yaşayan insanlar üzerinde olumsuz etkilerinin olabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır” ifadelerine yer verildi.
ORMANLIK MERA ALANI İÇİNDE
Kocamehmetler köyünün kentsel sit alanı içinde olduğu ve maden sahası içinde orman ve mera alanında faaliyet gösterdiği belirtilen bilirkişi raporunda, 2872 sayılı Çevre Kanunu’na aykırı üretim faaliyeti nedeniyle güç zararların oluşacağı taş ocaklarının çevresinde zeytincilik ve tarım faaliyetlerinin yapıldığı, bölgede madencilik faaliyetine izin verilmesinin mümkün olmadığı belirtildi.
BİLİRKİŞİ RAPORUNDA ÖNE ÇIKANLAR
■ 3 km’lik alan içerisinde hem zeytin hem meyve bahçesi hem de sebze tarımı için kurusulu tarım arazilerinin oldukça fazla ve zarar görecek.
■ Taş ocağı faaliyeti toz oluşumuna neden olacağından zeytinlerin vegetatif ve generatif gelişimine mani oluyor.
■ Açık ocak maden işletmesinde maden, kazıcı iş makineleri aracılığıyla ana kayadan koparılarak taş çıkarıldığı bunun da Kocamehmetler Köyü’ne (mahallesi) zarar vereceği.