Sonun başlangıcı mı?
Hafta boyu en çok seçimler tartışıldı. Hem Akp’nin oy kaybı hem oy kaybına neden olan koşullar gündeme geldi. Seçimden 2 gün önce başlatılan ancak halk protestolarıyla püskürtülen kayyum girişimi ile Akp’nin kaybettiği belediyelerdeki ihale vurgunları da en çok konuşulan konulardı.
Türkiye’nin siyasal tablosu açısından dönüm noktalarından biri sayılabilecek gelişmelerin fitili geçtiğimiz hafta ateşlendi. 31 Mart yerel seçimlerinin sonuçları haziran-kasım 2015 seçimleri arasında kesintiye uğrasa da 22 yıldır iktidarını sürdüren AKP açısından “Sonun başlangıcı mı?” sorusunu gündeme getirdi. Seçim tartışmaları hem Akp’nin oy kaybı hem oy kaybına neden olan koşulları hem de seçimden 2 gün önce başlatılan ancak halk protestolarıyla püskürtülen kayyum girişimi, hem de Akp’nin kaybettiği belediyelerdeki ihale vurgunlarıyla hafta boyu tartışıldı.
HALK DÜZENİ BOZDU
Yerel seçimleri, Türkiye’de siyasal tabloyu, yereli aşan ölçekte değiştirecek sonuçlar üretti. Pek çok kentte yerel yönetimler açık farkla muhalefete geçti.
Erdoğan’ın adeta iktidarın güven oylamasına dönüştürdüğü İstanbul’da CHP Adayı Ekrem İmamoğlu, oyların yüzde 50’sinden fazlasını alarak AKP Adayı Murat Kurum’a fark attı. AKP başta sanayi kentleri olmak üzere diğer büyük kentlerde de hezimet yaşadı.
Geçtiğimiz seçimlerden farklı olarak iktidarın oy kaybı sanayi kentleriyle sınırlı kalmadı. Akp’nin seçmen deposu olarak ifade edilen iç Ege, orta Anadolu ve Karadeniz’de oy kayıpları yüzde 10’ları aştı; pek çok kent yine muhalefete geçti.
Kayyumlarla anılan bölge illerinde de Kürt halkı, ‘taşımalı’ seçmenle irade gasbına ve dayatmalara güçlü şekilde yanıt verdi.
DEPREMZEDELER DE HESAP SORDU
Genel seçimde devlete muhtaç bırakıldıkları koşullarda oy kullanmak zorunda kalan depremzedeler, tepkilerini yerel seçimde gösterdi. Adıyaman ve Kilis CHP’YE geçti; depremin merkez üssü Maraş’ta Akp’nin oy kaybı yüzde 25’leri buldu.
Seçim sonuçlarına dair detaylı analizler ‘kimlik çatışması’ ekseninde yürütülen tartışmalara karşı önemli bir gerçeği ortaya koydu. Seçim sonuçları toplumun ekonomik koşullara, maddi yaşam şartlarına dair bir politik tepki verdiğini gösterdi.
2023 genel seçimlerinin ardından uygulanan Cumhurbaşkanı Erdoğan onaylı “Şimşek programı” ile yüksek enflasyonun yanına işsizliğin eklenmesi, patronların servetleri, şirketlerin kârları artarken işçi, emekçi ve emeklilerin sefalete mahkum edilmesi nedeniyle emekçiler sandık günü faturayı AKP’YE kesti.
Özellikle Soma, Bartın, Ermenek, Zonguldak, Seydişehir, Urfa, Antep gibi işçilerin hak arama mücadelesi ve iş cinayetleri ile gündeme gelen illerde Akp’nin zayıflaması ciddi düzeyde oldu.
VAN’DA DARBE GİRİŞİMİNİ HALK PÜSKÜRTTÜ
Akp’nin uğradığı hezimetin netleştiği saatlerde AKP Genel Merkezi önünden seslenen Cumhurbaşkanı Erdoğan “Hiçbir surette milletimizin kararına hürmetsizlik etmeyeceğiz. Milletle inatlaşmaktan, milli iradeye rağmen hareket etmekten uzak duracağız” dese de iktidarın ilk girişimi Van’da kayyum darbesi oldu. Sandık sonuç tutanaklarının imzaları dahi kurumadan AKP ve yargı eliyle başlatılan bu darbe girişimi doğudan batıya uzanan halk protestolarıyla püskürtüldü.
Oyların yüzde 55.5’ini alarak seçilen DEM Parti’nin Van BB Adayı Abdullah Zeydan’ın mazbatası kumpas gibi bir operasyonla Zeydan’ın yarısı kadar bile oy alamayan AKP Adayı Abdulahat Arvas’a verilmek istendi.
Ancak bu girişim halkın mücadelesi ve dayanışmayla püskürtüldü. Yüksek Seçim Kurulu (YSK), darbe girişiminin hukuki dayanağını oluşturan Van İl Seçim Kurulunun aksine, belediye başkanlığı mazbatasının Zeydan’a verilmesini kararlaştırdı. Karar 4’e karşı 7 oy çoğunluğuyla alındı.
SEÇİMİ KAYBEDEN AKP’LİLER VURGUNA BAŞLADI
Öte yandan seçimi kaybeden Akp’liler yeni seçilen belediye başkanları mazbatalarını almadan “Son gün vurgunu”na girişti.
Arkadaşımız Uğur Zengin’in haberine göre AKP belediyeleri hukuki danışmanlık, mobilya, dekoratif malzeme, araç kiralama vb. adlar altında son bir haftada adrese teslim ihalelerle milyonlarca lirayı kendi çevrelerine bağladı. İhalelerin birçoğu seçime birkaç gün kala yangından mal kaçırırcasına yapıldı.
Nevşehir Ürgüp Belediyesinde AKP’LI belediye yönetimi, seçimi kaybettiğinin ertesi günü hukuki danışmanlık adı altında AKP Merkez Yöneticisi Avukat Cemal Donat’a adrese teslim 1.5 milyon liralık ihale verdi.
Tokat’ta AKP’LI yönetim AKP il yöneticisine 4 milyon liralık ihale verdi. AKP, seçim sonuçlarına itiraz ettiği GOP’TA ise 2 milyon liralık ihale verdi. Manisa Büyükşehir Belediyesi ise 16 milyon liraya araç kiraladı ve bu örnekler münferit değil.
Başa dönecek olursak hafta boyu yaşanan gelişmeler “Sonun başlangıcı mı?” sorusunun yanıtına dair ipuçlarını içinde barındırıyor. Seçimde ciddi şekilde güç kaybı yaşayan iktidarın seçim sonuçlarını tanımamak üzere direten pozisyonunun da seçimlerin hemen ardından başlatılan vurgunun da “Şimşek programı” adı altında hız kazanacak olan ve işsizlik, vergi zamları şeklinde halkın sırtına yıkılacak ağır faturanın durdurulmasının da yolu birleşik bir mücadele.