Şiir anlayışım ‘öz eleştirel gerçekçilik’
Şair İsmail Afacan, yeni şiir kitabı ‘Robot Resimler Albümü’ için Kadıköy Medusart Kafe’de düzenlenen söyleşide okurlarıyla buluştu. Afacan “2019’dan bugüne olağanüstü şeyler yaşadık. Pandemi, deprem, yangınlar… Umutsuzluk mayıs seçimlerinden sonra yıkıcı
Ş air İsmail Afacan, yeni şiir kitabı ‘Robot Resimler Albümü’nü an lattı. Kadıköy Medusart Kafe’de düzenlenen söyleşinin moderas yonunu kitabın editörlüğünü üst lenen Şair Yiğit Kerim Arslan yaptı. Söyleşi, Arslan’ın soruları ve Afacan’ın yanıtlarıyla ilerledi. Şiirle rinde aklın duygusuna odaklandığını be lirten Afacan, şiir anlayışının ‘öz eleştirel gerçekçilik’ olduğunu dile getirdi.
‘ŞİİRLERİMDE GRİMSER BİR HAVA HAKİM’
Arslan’ın yönelttiği ilk soru, “İsmail Afacan kültür-sanat editörlüğü sürecinde genç şairlerle söyleşiler yaptı. Ayrım yap madan genç şairlerin kitaplarını inceledi, yazılar yazdı. ‘Robot Resimler Albümü’ne gelmeden önce bu süreci konuşalım iste rim, ne dersin” şeklinde oldu. Afacan, “Hayatımdaki en önemli kırılma noktala rından biri devrimci olmak ve Emek Parti si ile tanışmaktı. Bu süreç beni Evrensel’e taşıdı. 2011’de gazetede çalışmaya başla dım. Sennur (Sezer) ablayı tanımak çok önemliydi. Bu üçgen bugünkü geldiğim noktayı şekillendirdi. Biz, ana akım med yanın aksine ‘sessizlik suikastına’ uğrayan yazarları, şairleri ve sanatçıları gazeteye taşıdık” dedi.
Ardından, söyleşi Arslan’ın ‘Robot Re simler Albümü’ sorusu ile devam etti. Ars lan’ın “Kitabın yazılış süreci”ne ilişkin so rusuna Afacan şu yanıtı verdi: “Her ilk ki tap toplu şiirler kitabıdır. Her şair o ana kadar yazdığı şiirleri, ‘toplu şiirler’ olarak yayımlar. Adımlar Sağanak ‘Tamam mı de vam mı’ meselesiydi. 2019’dan bugüne ola ğanüstü şeyler yaşadık. Pandemi, deprem, yangınlar… Umutsuzluk mayıs seçimlerin den sonra yıkıcı bir hâl aldı. Bu dönemin ‘bende’ki izlerini yansıttım. Toplumcu şiir de umutlu bir hava vardır hep. Bu bence biraz mistik. Robot Resimler Albümü’nde ise ‘grimser’ bir hava hakim. Ne umutlu ne umutsuz”
‘BENİ EN ÇOK ETKİLEYEN ŞAİR CAN YÜCEL’
Arslan’ın bir sonraki sorusu ise, “Şiirle rinin uzun olmayan, lirik, yoğun bir yanı var. Son dönemde uzun şiirler de kaleme aldın. Bu konuda neler söylersin?” şeklin de oldu. Afacan şunları söyledi: “Şiirsel anlamda beni en çok etkileyen şair -estetik olarak- Can Yücel. O çağrışımların şairi dir. Türkçeye çok hakimdir. Katmanlı ve çoklu anlatımı vardır. Şiirde Türkçenin olanaklarını kullanarak katmanlı anlatımı önemsiyorum. Şiirimizde bugün anlatı egemenliği var. Buna itirazım var. Kısa ve uzun olmasından çok aklın duygusuna odaklanıyorum”
Arslan, “Günümüzde yazılan şiirde çok fazla toplumculuk ya da esintisi yok. Artık lirik şiir bile belli düzeyde aşağı çekildi. Toplumcu şiir yazmak da bence cesaret is tiyor. Sen toplumcu şiirle ilgili ne düşünü yorsun?” sorusunu yöneltti. Afacan ‘top lumcu şiire ilişkin’, “Deneysel şiirler bana uzak. Türkiye’de lirik şiirin hiçbir zaman güç kaybetmeyeceğini düşünenlerdenim. Toplumcu sanat kendisini toplumsal mu halefetle var ettiği için bugün sorun yaşı yor. Kendi açımdan değerlendirirsem salt lirik şiir yazmıyorum. Az önce vurguladı ğım gibi şiirimde aklın ve duygunun birle şimi var” dedi.
‘ŞİİR KARAKTERLERİ YARATMAYI ÇOK SNEVDİYORUM’
Grimser ve Günesmer başlıklı iki ayrı bölümden oluşan ‘Robot Resimler Albü mü’ne ilişkin Afacan “Robot resim, bir olayda olaya karışan kişi ya da kişilerin, görgü tanıklarının anlatımlarına göre uz man kişilerce çizilen resmi. Robot Resim ler Albümü’nde ise kendi hayatımda iz bı rakan olaylara ve kişilere dair tasvirler var. Hatırladığım kadarıyla bunu resimle değil şiirle çizmeye çalıştım. Kitapta kentleri tasvir ederken çok fazla yüz metaforu kul landım. Bireyin toplumsal ve kişisel aç mazlarını şiirleştirdim. Şiirimi ‘öz eleştirel gerçekçilik’ olarak tanımlıyorum. Günes mer bölümüne gelirsek … 2015 Ankara Katliamı üzerimde çok derin izler bıraktı. Orada yaralanmıştım. O şiirlerime yansıdı ve yansıyacak. Şiir karakterleri yaratmayı çok seviyorum. Günesmer’de yarı gerçek yarı hayali kişilerden ve hikayelerden bes lenen şiirler var” ifadelerini kullandı. (İSTANBUL/EVRENSEL)