Güneş santrallerinde 3 milyon kWh’lık kayıp önlendi

PEM Enerji, toplam güçleri 50 MW’yi aşan 20’ye yakın santralde tespit ettiği hata ve eksiklikleri gidererek, yıllık 3 milyon kWh’lık güneş elektriğini sisteme geri kazandırdı.

PEM Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Şahin Bayram, kurdukları altyapıyla Türkiye’deki 200’e yakın güneş santralini uzaktan izlediklerini söyledi. Bu sayede GES’lerin verimliliklerini ölçebildiklerini anlatan Bayram, sorunlu olanlara müdahale edip verimini normal seviyeye çıkarabildiklerini belirtti.

200’e yakın GES’i izliyor

Geçmişte 17 yıl güç elektroniği alanında Ar-Ge, imalat ve satış yapan bir firmada çalıştığını anlatan Bayram, “72 ülkeye ihracat yapan bir firmaydı. Şirket satıldıktan sonra ayrılıp, oradaki tecrübemle bu şirketi kurdum. Kısa sürede çok ciddi yol aldık. Biz bir güç elektroniği firmasıyız, Ar-Ge ve üretim altyapımız var. Uzun vadede de bu işi yapacağız. Servis yeterlilik belgemiz de var. Kendi uzaktan izleme sistemimizi kurduk. Aşağı yukarı 200’e yakın santrali izliyoruz. Müşterilerimiz bizden ücretsiz hizmet alıyorlar. Dolayısıyla Türkiye’nin neresinde kaç volt enerji var görebiliyoruz” diye konuştu.

Sektördeki aktörlerle yan yana

Enerji yatırımcılarına inverter’ler (evirici), elektrik panoları ve yazılım desteği sunduklarını anlatan Bayram şunları söyledi: “Türkiye’de şu anda güneş enerjisi santral altyapısının verimliliğini, mevsimselliğini, saatler ve bölgeler bazında yakından izleyebiliyoruz. Çünkü PEM Enerji Türkiye’de bugüne kadar kurulan pek çok güneş santralinin proje geliştirme aşamasından, üretime geçiş aşamasına kadarki bütün süreçlerinde yatırımcıların, kurulumcuların ve zaman zaman da sistem ve dağıtım operatörlerinin yanında durdu. Onlara ihtiyaç duydukları çözüm ve ekipmanları sundu, sunmaya da devam ediyor.”

En önemli sorun dalgalanma

Bayram, santralleri izlerken ne tür genel sonuçlar gördüklerine de değinirken, kurulu güneş santrallerinin en önemli sorununu “enerji dalgalanması” olarak nitelendirdi. Şebekede bölgesel enerji dalgalanmaları yaşandığını ifade eden Bayram, “Kimi yerlerde üretim fazlası gerilimi aşırı yükseltiyor. Bazı yerlerde altyapı yetersizliğinden ötürü kesintiler yaşanıyor. Yoğun tarımsal sulamanın yapıldığı kırsal bölgelerde yanlış ve hatalı kullanımdan ötürü kesintiler olabiliyor. Bunlar kimi zaman uzun süre tamir edilemeyebiliyor. Oysa güneş santralleri için dakikalar çok önemli. Yani beklenen altyapı sorunlarıyla yüzleşmeye başladık” dedi.

Santrallerdeki eksiklikler

Gözlemleri sırasında güneş santrallerinde malzeme ve işçilikten kaynaklanan kalite farklarını da görebildiklerini anlatan Bayram şöyle devam etti: “Örneğin aynı bölgede, aynı güneşlenme süresine sahip aynı güçteki santrallerin üre- tim değerlerinin çok farklı olduğunu görüyoruz. Bu tamamen işçilik ve kullanılan malzemeyle alakalı. ”

"Sorunlu parça ötekini de bozar"

Bayram, “Değiştirilmesi, düzeltilmesi şart. Çünkü sorunlu bir parça, sistemin diğer kısımlarını da olumsuz etkileyip tesisi tamamen devre dışı da bırakabiliyor. Sorunlu parçayı değiştirirseniz, tesisin ekonomik ömrü süresince daha verimli ve diğer ekipmanlara zarar vermeden ya da en az zararı vererek çalışabilecek” dedi.

Bir tıkla yüzde 10 verim artışı

PEM Enerji’nin hizmet verdiği her santralde yüzde 3 ile yüzde 10 arasında performans artışı sağlayabildiğini anlatan Bayram şöyle konuştu: “Bunu son iki yıl içinde pek çok santralde gördük. Hatta santralin birinde yatırımcı bizi sihirbaz olarak görmeye başladı. Çünkü sadece trafolardan birinin kademesini değiştirdik, yani sadece bir düğmeyi bir basamak yukarı çevirdik, invertörler hemen yüzde 10 daha yüksek verimle çalışmaya başladı.”

4 bin panelde konnektör arızası

Hizmet verdikleri bir başka GES’te, tam 4 bin panelde konnek- tör arızası tespit ettiklerini anlatan Bayram, “Panellerin hepsi, broşürlerinde yazan en yüksek çalışma sıcaklık değerinin çok üzerinde sıcaklıklarda çalışıyordu. Bir yıla kalmayacak hepsi çatlayıp kırılacaktı. Hepsi birden değiştirildi. Bunun yatırımcıya ve tedarikçilerine bir maliyeti oldu ama değiştirilmeseydi santral tamamen devre dışı kalacaktı. Şimdi daha yüksek verimle çalışıp, kendini rahatlıkla geriye ödeyebilecek” diye konuştu.

"Kaynak israfını önledik"

Bugüne kadar işletmedeki çok sayıda santrali, yatırımcıların isteği üzerine inceleyip rapor verdiklerini anlatan Şahin Bayram, yaklaşık 50 MW’lık kurulu güce sahip 20’ye yakın santrale ise bizzat müdahale ettiklerini kaydetti. Müdahale ettikleri bu santrallerde ciddi verim artışı sağladıklarını belirten Bayram, “Bu sayede elektrik şebekesine bu tesislerden bir yılda şebekeye verilen elektrik miktarını tahminen 3 milyon kWh arttırmış olduk. Yani sadece santral yatırımcılarına değil, aslında kaynak israfını önleyerek ülke ekonomisine de ciddi katkı sunmuş olduk. İşte bu yüzden yaptığımız işi çok seviyoruz” dedi.