Ayşe teyze kargoculuğa hazırlanıyor
Beklenen mevzuat değişikliğiyle birlikte, yüzbinlerce ev kadını kargo şirketlerinin teslimat noktası olarak hizmet verebilecek
Salgınla birlikte hızlı bir büyüme temposu yakalayan lojistik hizmetleri, talebe yetişmek için altyapı ve servis operasyonlarını genişletiyor. Sektörün dinamik yüzü kargoda ise kartlar adeta yeniden karılıyor. Kısa süre içinde mevcut şubelerini tahkim etmenin yanı sıra “esnaf kurye” ve akaryakıt istasyonlarından kargo teslimatı gibi çözümlere yönelen kargo şirketleri, son 8 ayda 5 bin civarında girişimciyi sisteme dahil etti ve 20 bine yakın ilave istihdam yarattı. Sektörün son projelerinden biri de ev kadınlarının teslimat noktası olarak sisteme dahil edilmesi… Gerekli mevzuat değişikliği ile birlikte 100 binlerce ev kadınının istihdam edilerek düzenli gelire kavuşturulabileceği belirtiliyor.
İnsanlar evinden tek tıkla kolay ve güvenli alışveriş yapabilsin diye 130 bin kişi her gün 8 milyon adrese teslimat yapmak için canla başla çalışıyor. 5 bin girişimci de bu işe destek veriyor. Şimdi de ev kadınları oyuna dahil oluyor. Yüzbinlerce ev kadını kargo şirketlerinin teslimat noktası olarak hizmet verebilmek için mevzuatta düzenleme bekliyor.
Pandeminin tüm dünyayı esir aldığı 2020 yılında, kuşkusuz en hayati görevi üstelenen sektörlerden biri de kargo oldu. İnsanlar evinden tek tıkla kolay ve güvenli alışveriş yapabilsin diye 130 bin kişi her gün 8 milyon adrese teslimat yapmak için canla başla çalışıyor. Kargo sektörü, pandemiyle birlikte hızlanan e- ticaretteki talebe yetişmek için yeni iş modelleri geliştiriyor. Bir yandan Türkiye’ye yayılan ‘mini hub’larla altyapısını güçlendiren ve teknoloji yatırımlarıyla teslimat süresini kısaltan şirketler, ‘girişimci kurye’ ve ‘esnaf kurye’ modelleriyle de binlerce yeni istihdam yaratıyor. Şimdi ise ev kadınları da oyuna dahil ediliyor. Yüzbinlerce ev kadını, bulundukları mahallede kargo şirketlerinin teslimat noktası olarak hizmet verecek. Ev kadını para kazanacak, kargoda 'geldik evde yoktunuz' derdine çözüm olacak. Proje hazır, hayata geçmek için mevzuatta bazı değişikliklerin yapılması gerekiyor.
Kargocuların üstlendiği hayati görevi, bu alanda yaşanan son gelişmeleri ve sektörün öncelikli beklentilerini Türkiye Kargo Kurye ve Lojistik İşletmecileri Derneği (KARİD) Başkanı Aslan Kut ile konuştuk. Kut, pandemiden önce ağırlıklı olarak kurumsal şirketler, KOBİ’ler ve esnafa teslimat yaparken şimdi ise son tüketicinin öne geçtiğini hatırlatarak, sektörün segmentler arası yaşanan bu dönüşüme göre yeniden yapılandığını söylüyor. Kargo şirketleri, teslimat sürelerini hızlandırmak ve hizmet kalitesini artırmak için teknoloji yatırımlarını hızlandırdı. Bununla da kalmayıp ihtiyaca göre yeni iş modelleri geliştirdi. Tüm Türkiye’de mevcut şubelerin dışında ‘mini’ ve ‘makro’ hub’lar oluşturuldu, yeni depolar açıldı. 20 bin ek istihdam sağlandı. Bu da yetmedi ‘girişimci kurye’ ve ‘esnaf kurye’ gibi modeller geliştirildi. Teslimat noktası olarak akaryakıt istasyonları gibi yeni çözümler üretildi. Sadece pandeminin başlamasından bu yana 5 bin girişimciyi sisteme kattıklarını söyleyen Kut, ÖTV indirimi gibi çeşitli desteklerle bu sayının birkaç yıl içinde 100 binleri aşabileceğini vurguluyor.
Sektörün en yeni projelerinden biri de ev kadınlarının teslimat noktası olarak sisteme dahil edilmesi. Aslan Kut bu konudaki çalışmalarını şöyle anlatıyor: “Ev hanımlarının bu işe ön ayak olmasını istiyoruz. Konutların yoğun olduğu bölgelerde bir ev hanımı emanetçi olsun. Biz ona bırakalım. Müşteriye de mesaj gitsin. 100 metre 50 metre ötede ya da kendi apartmanındaysa oradan teslim alsın. Buradan da yüz binlerce nokta doğabilir. Hem ev hanımlarına küçük de olsa aile bütçesine katkı hem bu işi rahatmış oluruz. Ancak şu anda mevzuatlar bunu desteklemiyor. Bunun önünün açılmasını bekliyo
ruz. Kanuna göre; posta yetki belgesi alan firmalar, gönderiyi alıcısı olan kişiye bizzat teslim etmek zorunda. Teslim anında da kimliğini tespit etmekle yükümlü. Bu yükümlülüğü bir başkasına devredemez. Bu en büyük engel. Bu konuda bakanlık ve BTK’dan destek aldık. Gerekli yasal zeminin hazırlanacağı konusunda umutluyuz.”
“Tüm aksaklıkların faturası kargocuya kesiliyor ama…”
Kut, dernek olarak en önemli önceliklerinden birinin toplumda kargo sektörüne yönelik oluşan negatif algıyı değiştirmek olduğunu anlatıyor. Bu durumu hak etmediklerini söyleyen Kut, aslında Türkiye kargo sektörünün gelişmişlik düzeyinin birçok ülkeden önde olduğunu belirtiyor. Kara Cuma gibi kampanyaların yoğun olduğu dönemlerde ABD’de teslimat süreleri 25 güne kadar çıkarılırken Türkiye’de birkaç günü geçmiyor. Kut’a göre bu yanlış algının oluşmasının en önemli nedenlerinden biri de e-ticarette yaşanan tüm aksiliklerin faturasının kargo firmalarına kesilmesi. “E-ticaret firmalarının bütün şikayetleri kargoculara mal oluyor. Çünkü alıcı kişi kargoyu biliyor!” diyor Kut. KARİD, önümüzdeki günlerde kamu spotları ve benzer çalışmaları artırarak bu olumsuz algıyı ortadan kaldırmayı hedefliyor. Kut, gerçekleştiren yeni yatırımlar ve projeler sayesinde bu yıl kasım ayında yapılan kampanya dönemini sıkıntısız geçirdiklerinin altını çizdi.
Sektörde kadın istihdamı da artıyor. Kut, “Kadın istihdamı önemsiyoruz. Kadın elinin değdiği yerde hizmet kalitesi de artıyor” diyor.
“Tekel kalkarsa istihdam 500 bin olur”
Kargo sektörünün 20 yıldır gündeminde olan en büyük sorun ‘posta tekeli’. Kut, sektörde serbest rekabet ortamının bir türlü sağlanamadığını, bunun hem PTT hem de ülke ekonomisi için kayıp olduğunu söylüyor. Posta tekeli kalktığı ve serbest rekabet ortamı sağlandığı takdirde PTT ile birlikte 180 bine yaklaşan istihdamın, 5 yılda 500 binlere çıkabileceğini vurgulayan Kut, “Devlet PTT’ye tekel vermekle kazanmıyor kaybediyor. Vergi geliri azalıyor, sektörün de gelişimi engelleniyor. Bizden nüfus ve yüz ölçümü olarak daha küçük olan İtalya’nın posta idaresi 300 bin kişi çalıştırıyor, yılda 11 milyar gönderi taşıyor. PTT, yaklaşık 50 bin kişi çalıştırıyor ve gönderi adedi yıllık 1 milyarı bulmuyor” diyerek, konunun önemini anlatıyor.