AROLAT’TAN
İşadamı Mehmet Mermerci, 1970’li yıllarda her ay 3500 kişiye gönderdiği mektuplarda “ekonomi, siyaset ve hukuk” üçgeninde liberal görüşleri savunur, Türkiye ekonomisinde yaşanan sorunların devletin müdahalesinden kaynakladığını ifade ederdi.
Mehmet Mermerci, 1929 yılında İstanbul’da doğdu. Robert Kolej’den elektrik mühendisi olarak mezun oldu. İşletme alanında yüksek lisans derecesi aldı. Yurtdışında çalıştı. Türkiye’ye döndüğünde ailesinin şirketi Akfil’de görev aldı ve 1992'de ölümüne kadar görevini sürdürdü. Mermerci, 1970’li yıllarda Türkiye’de ekonomi düşüncesinin şekillenmesinde önemli rol oynadı.
Mermerci’nin kamuoyunda tanınmasına Türkiye’nin çeşitli konularında görüşlerinin yer aldığı “mektupları’’ neden oldu. Yazdığı 142 Mektup, siyasetçiler, işadamları ve gazetecilerden oluşan 3500 kişiye düzenli olarak gönderildi.
Mektuplarda birbirinden farklı birçok konuya değinmiş olsa da “ekonomi, siyaset ve hukuk”, mektuplarında en fazla ele alınan üç ana temayı oluşturur. Liberal görüşün inançlı bir savunucusu olan Mermerci, Türkiye ekonomisinde yaşanan sorunların kaynağının, devletin ekonomiye yaptığı ve piyasaların işleyişini bozan müdahaleler olduğunu savunur, devletin piyasalara müdahaleden vazgeçmesini önerir. Mermerci, liberal ekonomik sistem ile demokrasinin birbirinin ayrılmaz parçası olduğuna inanır.
Devlet değil vatandaş odaklı, düşünce özgürlüğünü güvence altına alan, devletin ekonomideki yerini sınırlandıran, mülkiyet haklarını garanti altına alan bir hukuk sisteminin düzenin güvencesi olduğunu belirtirdi. Devletin ekonomiye müdahalesinin en aza indirgenmesinin genel kabul gördüğü günümüzde Mermerci’nin fikirleri birçok kişiye sıradan gelebilir. Fakat Mermerci bu görüşlerini, aydın olmanın, farklı bir görüş sahibi olmanın solculuğa endekslendiği 70’li yıllarda savunmuştur.
24 Ocak kararlarının mimarı olan Turgut Özal’ın bile Mermerci’nin görüşlerinden etkilendiği iddia edilmektedir.
Çok sonra gündeme gelen “Çevre Sorunları” ve “Başkanlık Sistemi” konuları da Mermerci’nin mektuplarında yer alır.
Mehmet Mermerci, özgün fikirleri ve ilginç kişiliğiyle kimilerinin hayranlıkla ama büyük çoğunluğun saygıyla andığı bir kişilik olarak Türkiye’nin sosyal ve ekonomik tarihinde yerini aldı.