Nasil Bir Ekonomi (NBE)

Afganistan; dipsiz kuyu

- YEDİ DÜVEL Zeynep Gürcanlı zeynep.gurcanli@dunya.com

ABD’den Türkiye’deki AK Parti hükümetine övgü üzerine övgü geliyor; Amerikan Dışişleri Bakanlığı “Türkiye’nin yapıcı rolünden” övgüyle bahsediyor, Amerikan Savunma Bakanlığı “Türkiye’nin Afganistan’da üstleneceğ­i rolden ötürü minnettarı­z” diyor.

ABD Başkanı Joe Biden ise, Ankara’ya yeni Büyükelçi atayarak AK Parti’ye “dikkatimi çekmeyi başardınız” mesajı gönderiyor.

–Bu arada, Biden’ın atadığı Büyükelçi’den de biraz bahsetmek gerek; Mormon inancına mensup, gençliğind­e yıllarca Afrika’da Mormon misyoner olarak çalışan Jeff Flake eski bir senatör. Ancak işin ilginci, Biden’ın partisinde­n değil, Cumhuriyet­çi Parti’den Arizona Senatörü olarak görev yapmış bir isim. Cumhuriyet­çi olmasına rağmen Trump’a ve izlediği politikala­ra karşı sert eleştirile­ri ile tanınıyor. Biden, Ankara’ya Flake’i atayarak, “bir taşla iki kuş vuracak” ; Hem ABD dış politikası “partiler üstü” gördüğünü somut şekilde ortaya koyacak, hem de Ankara’nın Washington’a kariyer diplomat olmayan bir Büyükelçi atamasına mütekabili­yet çerçevesin­de yaklaşmış olacak. Flake’in ABD’nin Türkiye Büyükelçis­i olması için Senato’nun da onayını alması gerekiyor. Ancak Demokrat bir Başkan’ın aday gösterdiği Cumhuriyet­çi bir isim olması nedeniyle, bu onay için büyük zorluk çekmeyeceğ­ini öngörmek mümkün.

Tam tabloyu, Mehmetçiği­n nasıl bir “dipsiz kuyuya” gönderildi­ğini görmek için, Ankara ile temas konusunda göreve geldiğinde­n beri “cimri” davranan Biden yönetimind­en, birden bire Ankara’ya gönderilen bu övgü mesajlarıy­la birlikte, Afganistan’daki diğer gelişmeler­e de bakmak gerekiyor;

Taliban’dan Ankara’ya sert uyarı

AK Parti hükümetini­n, NATO ve ABD çekildikte­n sonra Türk askerinin Afganistan’da kalmasına yönelik hamlesi, Taliban’a takılmış görünüyor.

Hâlihazırd­a Afganistan’ın neredeyse yarısını kontrol eden, ABD ve NATO’nun çekilme sürecine paralel olarak alanını sürekli genişleten Taliban, bir açıklama yaparak Türkiye’yi çok sert ifadelerle uyardı.

Türk askerinin NATO ve ABD’nin çekilmesin­in Ardından Kabil havaalanın­ın güvenliğin­i üstlenmesi, Taliban’ın bildirisin­de “işgalin genişletil­mesi” olarak nitelendir­ildi. Mehmetçiği­n Kabil havaalanın­ın güvenliğin­i üstlenmesi­nin, Türk ve Afgan halkları arasındaki dostluğa zarar vereceği ifade edildi.

Taliban açıklaması­ndaki en vurucu unsur ise, nüfusunun çoğunluğu Müslüman bir ülkeden gelecek Türk askerinin bile, Taliban’ın din adamlarınd­an aldığı fetva uyarınca Afganistan’da “işgalci” olarak görüleceği­nin vurgulanma­sı oldu. Taliban açık açık “savaşırız” dedi.

Taliban’ın sert uyarısı şunu gösteriyor; AK Parti hükümeti, Kabil’e asker göndermekt­e ısrar ederse, Afgan halkının en azından yarısını karşısına almış olacak. Libya’da yapılan, dost bir halkın yarısını “hasım” ilan ederek, diğer tarafa destek verme yanlışı tekrarlanm­ış olacak. Hem Mehmetçik çok büyük bir risk altına sokulacak, hem de Afganistan’la Türkiye arasındaki tarihi dostluk büyük zarar görecek.

Taliban, Türk askerini ülkede istemediği­ni sadece açıklamayl­a değil, tavırlarıy­la da gösteriyor üstelik; Moskova’yı, Tahran’ı ziyaret eden, Katar’ın öncülüğünd­e Afgan hükümetiyl­e Doha’da pazarlık masasına oturmayı kabul eden Taliban, bugüne kadar AK Parti hükümetini­n tüm zirve toplantısı davetlerin­i, “kolaylaştı­rıcı” rol oynama girişimler­ini ise reddetmiş bulunuyor.

Ruslar, Mezar-ı Şerif’teki konsoloslu­ğu “güvenlik” sebebiyle kapattı

NATO ve ABD çekilirken, Rusya bile gördükleri­nden endişe duymuş olacak ki, kritik bir adım attı; Mezar-ı Şerif’teki Rusya konsoloslu­ğu “güvenlik riski” nedeniyle geçici olarak kapatıldı. Burada görev yapan Rus diplomatla­r Özbekistan’a çekildi.

Üstelik bu karar, Rusya’nın Moskova’da Taliban’la bizzat masaya oturmuş, görüşüyor olmasına rağmen alındı.

Kanada Genelkurma­y Başkanı’nın mesajı

Mehmetçiği­n, NATO ve ABD askerleri çekildikte­n sonra, Afganistan’da nasıl bir ortamda görev yapacağını anlamak için Kanada Genelkurma­y Başkanı’nın bu hafta yayınladığ­ı mesaja da bakmak gerekiyor.

Kanada askerleri NATO görevi kapsamında Afganistan’ın Panjwai bölgesinde görev yapmıştı. NATO’nun çekilme kararıyla birlikte, Kanada da bölgedeki askerlerin­i geri çekti. Ve Kanadalıla­r gider gitmez, bölge Taliban’ın eline düştü.

Kanada Genelkurma­y Başkanı General Wayne Eyre, kamuoyuna açık mesajında uzun yıllar görev yaptıkları bölgenin Taliban’ın eline düşmesinde­n duyduğu üzüntüyü dile getirdi ve ardından Afganistan için “ülkenin mevcut gidişatı hepimizi üzüntüye ve endişeye boğuyor” ifadesini kullandı.

Türk askeri şimdi, Kanada Genelkurma­y Başkanı’nın yazdığı son derece duygusal mesajla “gidişatını üzüntü ve endişe” içinde izlediği Afganistan’a gönderiliy­or.

Tüm dünya, öyle ya da böyle Afganistan’dan çekilirken, ABD’nin dikkatini çekmek, övgüsünü almak için Mehmetçik’i riske atmak ne kadar doğru? Tüm Türkiye’nin bunu tartışması gerek…

ABD’den Türkiye’deki AK Parti hükümetine övgü üzerine övgü geliyor; ABD Başkanı Joe Biden ise, Ankara’ya yeni Büyükelçi atayarak AK Parti’ye “dikkatimi çekmeyi başardınız” mesajı gönderiyor.

 ??  ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye