En büyük adım, yerli otomobil projesiyle geldi
Otomotiv sanayi, gerek tedarik gerekse ana sanayide yakın dönemde önemli adımlar attı. 2010’dan bu yana sektöre yapılan yatırım tutarı 10 milyar doları bulurken, son 5 yıl içerisinde Türkiye’de yeni model yatırımları hız kazandı. Oyak Renault ve Toyota Türkiye’yi hibrit üretim üssü yaparken, sektöre dönük en tarihi adım, 2020 Temmuz ayında temeli atılan yerli otomobil fabrikasıyla oldu.
Türkiye ekonomisinin lokomotif sektörlerinden otomotiv, yeni yatırımlar ve projelerle küresel arenadaki gücünü artırıyor. Dünya devleri yeni modelleri için Türkiye’yi Avrupa’nın üretim üssü yapmaya devam ederken, sektörün ihracat yaptığı ülke sayısı 200’ü aştı. Türk otomotiv ana sanayiisi kg ihracat değeriyle de son 5 yılda büyük yol kat etti.
Otomotiv sektöründe Türkiye’de faaliyet gösteren 14 ana sanayi firmasının 17 üretim tesisinin toplam kapasitesi özellikle son yıllarda yapılan yatırımlarla önemli oranda arttı. 1995 yılında 614 bin olan üretim kapasitesi, bugün 2 milyon adedi aştı. Sadece 10 yılda sektörde yapılan yatırım miktarı 10 milyar dolara ulaşırken, pandemiye rağmen sektörde yatırımlar hız kesmedi. Yeni devreye girecek yatırımlarla kapasitenin kısa zamanda 2.5 milyon adede çıkması bekleniyor.
Türkiye, otomobil devlerinin hibrit üretim merkezi oldu
Son 5 yıl içerisinde Türkiye’de yeni model yatırımları hızlandı. Oyak Renault ve Toyota Türkiye’yi hibrit üretim üssü yaptı. Toyota, Türkiye’deki hibrit üretimine ilk kez 2016 yılında başlamıştı. Marka, aradan geçen 4 yıllık süreçte Avrupa’nın tüm Toyota fabrikaları arasında en yüksek üretim hacmine ve hibrit üretim yüzdesine sahip fabrika oldu. 2019 yılında yeni nesil Corolla Sedan ile birlikte ikinci hibrit otomobilini de Sakarya’da üretmeye başladı. Söz konusu modeller dahilinde, geçtiğimiz yıl hattan inen her üç araçtan ikisi hibrit oldu. 2019 yılında üretilen C-HR Hibrit’in üretim üssü de Türkiye oldu. Oyak Renault, Clio 4 üretimini sonlandırırken, Renault Grubu’nun elektrikli araçlara geçiş stratejisi doğrultusunda, yüksek teknoloji barındıran Clio 5 ve Clio 5 Hibrit’in üretimine başladı. Yeni Clio için 306 milyon Euro yatırım yapıldı. Tofaş’ın 1 milyar dolarlık yatırım yaparak 2015 yılında seri üretime geçirdiği ve Avrupa başta olmak üzere dünyanın pek çok ülkesine Tipo ismiyle ihraç ettiği Egea model ailesi, 225 milyon dolarlık yatırımla yenilendi. Yenilenmeyle birlikte Sedan, Hatchback ve Station Wagon gövde seçeneklerine ek olarak model yelpazesine aileyi Crossover sınıfında temsil etmeye hazırlanan “Egea Cross” eklendi. Hyundai Assan yepyeni modeli Bayon’un üretim merkezini Türkiye yaptı, iki hafta önce de satışına başladı.
Cumhuriyet tarihinin en büyük otomotiv yatırımı
Ford Otosan, sektörde cumhuriyet tarihinin en büyük yatırımını açıkladı. 2 milyar Euro’luk yatırımın en önemli fazı geçtiğimiz aylarda duyuruldu. 1.4 milyar Euro yatırımla tam elektrikli yeni nesil Transit Custom modeli ve Volkswagen’in 1 tonluk yeni ticari aracı Ford Otosan tarafından Kocaeli’de üretilecek. Böylece, bir süredir gündemde olan Volkswagen’in ticari aracı yeni Transporter’ın Ford Otosan’ın Kocaeli fabrikasında üretileceği kesinleşti.
İhracatta kg değeri 10 doları aştı
Son 5 yılda da Türkiye’nin ihracat lideri olan otomotivciler, bu yıl da 30 milyar dolarlık ihracata ulaşmayı hedefliyor. Sektörde tedarik sanayiinin ihracatı da artıyor. 2016 yılında 8.9 milyar dolar olarak Türkiye tedarik sanayi ihracatı, 2020’de 9.3 milyar dolara ulaştı. Sektör kg başına ihracat değeriyle de sanayideki farkını ortaya koyuyor. 2016 yılında 8.16 olan otomotiv ana sanayinin kg başına ihracat değeri, 2021 yılında 10.78 dolara ulaştı. Bu oranın yeni elektrikli otomobil projeleri ile artarak devem edeceği öngörülüyor.
Yerlilik oranı yüzde 70’i geçti
Türk otomotiv sanayisinin yerlilik payı da hızla artıyor. Yerlilik oranı binek araçlarda yüzde 70, ticari araçlarda yüzde 80’e ulaştı. Türk otomotiv sanayisi AB üretim sıralamasında otomobilde 7. sırada yer alırken, ticari araçta ise 3. sırada bulunuyor. Otomotiv sektöründe istihdam sayısı da 500 binin üzerine çıktı.
Türkiye’den mühendislik ihracatı
Artık dünyaya sadece otomobil değil, mühendislik de ihraç ediliyor. Sektörün ArGe merkezi sayısı 150’nin üzerine çıktı. Son beş yıl içerisinde yapılan önemli Ar-Ge yatırımlarından birini Alman otomotiv devi Mercedes yaptı. 2018 yılında Mercedes, kamyon ürün grubu özelinde üstlendiği global ek sorumlulukları nedeniyle 8,4 milyon Euro’luk bir yatırımla ikinci Ar-Ge merkezini Aksaray Kamyon Fabrikası’nda devreye aldı. Bu merkezde global ölçekte tüm Mercedes-Benz kamyonların fiziki yol testleri gerçekleştiriliyor. Bu merkez tarafından onaylanmayan hiçbir Mercedes-Benz kamyon dünyanın herhangi bir yerinde yola çıkamıyor. Ford Otosan’da Ar-Ge yatırımlarıyla Türkiye’den dünyaya sadece araç değil, mühendislik de ihraç ediyor.