AROLAT’TAN
42 yıl önce, 1979‘da dünyayı paylaşma ve komünizmi önleme adına ABD‘nin Afganistan müdahalesi, 2021‘de bu ülkenin içinden çıkılmaz şekilde parçalanmasıyla sonuçlanıyor. ABD, ülkeden çekilirken Talibancı güçler iktidara hazırlanıyor.
ABD, aktif olarak 20 yıl kaldığı Afganistan’dan çıkıyor. Gerçek süre aslında 40 yıl. ABD bu dönem için 2 trilyon dolar harcadı, sonuç ‘’sıfır‘’ oldu. Taliban şimdi bu ülkede yönetimi süratle ele geçiriyor. Bunun anlamı yakın zamanda ‘’şeriat‘’ esaslı bir devlet modeline geçilmesi olacak.
1979‘da Sovyetlerin Afganistan müdahalesine karşılık, ABD Talibancı güçleri destekleyerek bu ülkede bir paylaşım savaşına kalkıştı. ABD, bu karşı müdahalesine NATO ülkelerini de kattı. 10 bin kişilik bir müdahale birliği oluştu. SSCB dağıldı ama El Kaide’nin yerini Talibancı güçler aldı. İçinde Türkiye’den gelen askerlerin de bulunduğu ABD ve yandaş güçler bu ülkede hiçbir biçimde dirlik ve istikrar sağlayamadı. 20 yıl boyunca ‘’düşük yoğunluklu bir savaş‘’ hali egemen oldu. Bu dönemde kadınların ekonomik yaşamdan çekilmesi, daha da hızlandı, bunun için Taliban ‘’aktif terör’’ uyguladı.
20 yıllık süreçte 40 milyon nüfuslu ülkenin ekonomik durumu daha da kötüleşti, yıllık üretilen ulusal hasıla 19 milyar dolara geriledi. Kişi başına gelir 500 doların altına indi, ülke dünyanın en fakir 10 ülkesi konumuna düştü. Oysa Afganistan hem maden zengini, hem de ‘’meyve cenneti‘’ olarak tanınıyordu. Ülkenin genç nüfusu göçmen oldu.
GÜNÜN NOTU:
Kurban Bayramı öncesi kurban derilerinin paylaşımı yine sorun olarak ortaya çıktı.
Ele alınmayan bir konu da, bu ülkede yıllık değeri 55 milyar dolar olarak kestirilen afyon/eroin ekim pazarını kimin ele geçireceği... Bu afyon ve eroinin yüzde 50‘den fazlası ABD ve Avrupa’ya pazarlanıyor. Ekim kontrolünün Talibancı güçlerin eline geçmesinden sonra, dünyaya ihraç miktarının artmasına şaşmamak gerekiyor.
Yanı sıra Çin’in bu ülkedeki bakır ve petrol imtiyazları nedeniyle artan oranda etki alanı yaratmasını beklemeliyiz.
Sonuçta, 40 yıl önce, 1979‘da dünyayı paylaşma ve komünizmi önleme adına ABD‘nin Afganistan müdahalesi, şimdi 2021‘de bu ülkenin içinden çıkılmaz şekilde parçalanmasıyla sonuçlanıyor.
Acı, ama gerçek ne yazık ki bu... Okurlarımın Kurban Bayramı’nı içtenlikle kutluyorum.