Bir pandemi yönetimi üç önemli adım
1
“VUCA VUCA”(*) diyorduk ama pandemi bunun şaka olmadığını ortaya koydu. Pandemi ilk başladığında “bu bir tsunamidir” diyenler de oldu, “bu VUCA’daki bir dalgalanmadır, idare ederiz’ diyenler de. Benim kişisel değerlendirmem bunun kuvvetli bir fırtına olduğu yönündeydi. Şirketlerde de kullandığım strateji analojisi şu; şirketlerde sabit somut tuğlalardan yapılmış strateji kaleleri olduğunu düşünmem. Şirket stratejilerini en iyi gösterecek analoji; yelkenli. Bir yerden bir yere ulaşmaya çalışıyor ama dalgalı bir denizde giden bir ekip… Ya da isterseniz
bir uçak deyin, çevre koşullarından bağımsızlaştırıp düşünmek mümkün değil, “Stratejimiz taşa yazılmıştır, değişmez” demenin imkanı yok. Pandemi de bunu bize bir güzel öğretti.
2
Şirketlerimiz, Türkiye gibi gelişen büyük bir ekonomide faaliyet gösteriyor. Dolayısıyla diğerlerini yaşadığımız gibi bu dalgayı da yaşadık. Kaslarımız buna hazırdı. Bunun kanıtı da var, ne kadar hızlı adapte olduğunuz... Gururla söylüyorum; 11 Mart’ta kapanma geldi ama bizde 4-5 Mart’ta herkes ofislerinden evlere taşınmıştı. Biz Brisa’da da Kordsa’da da dışardan çalışmaya başlamıştık. Arkasındaki hikaye de pandemiden önce 360 derece ofis uygulamasına başlamamız. Uzaktan kendi sistemimizdir, Teams’tir, Zoom’dur nasıl kullanılırı öğrenmiştik. Öyle ki Global Microsoft gelip, bizi örnek model olarak dünyada göstermek üzere kameraya aldı. Pandeminin büyüklüğüne değil ama olaya hazırdık. Bayilerimizi de dışardan çalışmaya hazırladık. Ayrıca bayilerimize henüz mart ayında psikolojik danışmanlık anons ettik. Uzaktan bağlanarak eşlerine çoluklarına danışmanlık alanlar oldu. Ve bunu kendilerinden önce düşündüğümüze çok mutlu oldular. Ayrıca Holding CEO’muz Cenk Alper’in liderliğinde, 'hiçbir arkadaşımızla yolumuzu ayırmayacağız, birlikte olacağız' dedik. Sonra bu durum yasalaştı. Hiçbir insanımızı arkada bırakmadık. Şimdi bunu daha iyi fark ediyoruz. Bize gelen iş başvurularından görüyoruz. İnsanlar bunun üzerine “Sabancı Holding gelenekçi sağlam ama bunun üzerine yenilikçi” demeye başlıyor.
3
Pandeminin endüstriyi vurduğu ana nokta, talep belirsizliğinin tedarik zincirinde neden olduğu dalgalanmaydı. Örneğin, çip krizi nedeniyle araçlar üretimden geç çıktı. Ancak biz Sanayi Grubu olarak o dalgalanmada bile söz verdiğimiz tüm teslimatları gerçekleştirdik. Bu çeviklik dediğimiz, arka planında dijitalleşme ile birlikte verilerin daha doğru toparlanması ile oldu. Sabancı Üniversitesi ile holdingimiz tüm sektörlere çalışıyor. Çalışma grubunda, bir istatistik profesörü, SabancıDx’ten veri analisti, ayrıca her şirketin kendi veri analisti yer alıyor. Sektörel bazda analizler yapıp, o sektörün nasıl dalgalanacağını öngörüyoruz. Bu çalışmaya pandemiden önce başlamıştık. Arkadaşlarımız bayileriyle ve müşterileriyle konuşurken, sözlerini ona göre verdi. “Hayır o tarihte olmaz bu zaman olur” dediler ve sözlerini tuttular. Mesela Brisa bayilerimiz bilgisayar üzerinden siparişleri nerede, üretimde mi, ambarda mı, sevkiyatta mı, kargo izler gibi izliyorlar. Sanayide bu çok büyük bir operasyon, ona göre kauçuk alıyoruz, hammadde ayarlıyoruz. Efsanedir, bizim müşterilerimizle aramız çok iyidir. Bağımsız bir kuruluşla her ay 600 bayiye Gelecek Endeksi yapıyoruz. Bu bayilerin sadece yüzde 25’i Brisa’nın. Böylece ağımız diğer ağlara göre nerede, hızda iyi mi, bayiler geleceklerini nasıl görüyor, tüm bunları biliriz. Holding olarak yıllık bütçe yapmayız, 12 yıllık, 12 aylık sürekli öngörü koyarız. Holding seviyesinde bunu yılda 4 kere yaparız, şirketler seviyesinde de ayda 2 kere yani yılda 24 kere gerçekleştiririz.