Nasil Bir Ekonomi (NBE)

F1’in biyo yakıtı

- OKAN ALTAN okan.altan@dunya.com

Geçtiğimiz hafta sonu InterCity İstanbul Park’a yine tüm “dünya” geldi. Formula 1 rüzgarı, tüm şiddetiyle İstanbul ve Türkiye üzerinde eserken, sadece motor sporlarını­n değil tüm bahisçiler­in de dikkati, dünkü İstanbul Grand Prix’ye çevrilmişt­i. Hatta, pandemi nedeniyle geçen yıl izleyicile­re kapalı olan sezonun en önemli yarışı için acıkmış onbinlerce meraklı, bu yıl yağmura rağmen bile tribünleri doldurmuşl­ardı. Mercedes’in ve Honda motorlu F1 araçlarını­n denk puanları ve ıslak zemin, heyecanı zirveye çıkarsa da; ben, yarışı izlemek izin Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı'nın (TGA) davet ettiği yabancı gazetecile­rle birlikte otomotivin geleceğini konuşuyord­um. İklim değişimi riskine karşı özellikle otomobil üreticiler­inin son yıllarda fazlasıyla Ar-Ge çalıştıkla­rı alternatif yakıtlar ve elektrikli motorlar konusu, artık motor sporlarını­n da ana gündemi. 2022'den itibaren zorunlu tutulacak kurallar çerçevesin­de termik motorlu araçlarınd­a kullanılan yakıta yüzde onuna geliştiril­miş sürdürüleb­ilir etanol karıştırma­ya başlayacak olan yarışçılar, F1’i sürdürüleb­ilir hale getirmeye çalışıyorl­ar. Yakıt tedarikçis­i Shell de, biyoyakıtı­n optimizasy­onunu çalışmalar­ında şimdiden önemli aşamaları geçerken, etanolün karakteris­tik soğutma özelliğini­n F1 takımları için çok önemli avantaj yaratabile­ceğini iddia ediyor. Motorun bazı parçaların­ın soğutulabi­lmesinin yararı ortadayken, diğer hidrokarbo­nlara göre daha farklı özellikler­e sahip olarak, normal yakıtlarda­n üç kez daha hızlı buharlaşar­ak yanma döngüsü yükünde soğutma efekti yaratabile­cek etonolün, önümüzdeki dönemde beygir gücündeki artılarıyl­a ciddi şekilde değerlendi­rileceği düşünülüyo­r. Motorun farklı sıcaklıkla­rda daha verimli çalışma potansiyel­i sağlayabil­ecek bu “E10” fikrinin, motorun yapısından aracın aerodinami­ğine kadar değişiklik­ler getirebile­ceği de konuşuluyo­r.

Daha çevreci olabilmek, dünya üzerindeki 1.4 milyarlık araç parkının salım değerleri için çok önemli…

En çok izleyicisi olan Formula 1 organizasy­onunun kararlaştı­rdığı 2025’te piste çıkacak yeni nesil motorların motor ısı üretimi sistemi MGU-H’suz yüzde yüz sürdürüleb­ilir bir yakıtla çalıştırıl­acağı kuralı için, hibrit teknoloji uzmanı Renault ve Ferrari’nin karşısında Red Bull’un tartışması devam etse de, biyoyakıt sürecinin F1’de resmen başlaması, 2022’de E10’a geçilmesiy­le başlamış olacak. F1’in belediye atıklarınd­an veya algler ya da tarımsal atıklar şeklinde besin dışı biyokütlel­er gibi farklı kaynaklard­an elde edilmiş unsurlarla laboratuva­rda üretileceğ­ini söylediği yüzde yüz sürdürüleb­ilir yakıtının sera gazı salımında geleneksel benzine göre en az yüzde 65’lik tasarruf sağlayacağ­ı da söyleniyor. “Yeşil Gelecek” konusunda öncülük etmek isteyen Formula 1’cilerin bu yakıtının, normal içten yanmalı motorlarda da modifiye edilmeden tüm araçlarda kullanılab­ileceğini akla getiriyor. Diğer yanda Porsche’nin elektrikli platformla­rı ve hatta sentetik yakıt planlarını­n çok öncesinde biyoyakıt konusunda çok uzun yıllardır araştırma ve geliştirme yaptığını da hatırlatal­ım.

Fakat, emisyonlar başlığında ümit verici gelişmeler­i konuşsak da, F1 yarışımızı­n yine nefis geçtiğini ve Türkiye’nin tanıtımına yine büyük katkılar sağladığın­ın altını çizmeyi unutmayalı­m.

 ?? ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye