Petrol ve doğalgazda güçlü seyir sürecek
NE OLDU?
Küresel ekonomideki iyileşme güçlü talebe rağmen enerji darboğazlarıyla hız kaybetmeye devam ediyor. Kömür ve doğalgaz fiyatlarında yaşanan artışlar petrole olan talebi de artırırken, en büyük enerji tüketicisi Çin’in ABD’den uzun vadeli sıvılaştırılmış doğalgaz alacağı ve petrol ithalatına getirdiği kotaları 2015 yılından ilk kez azaltacağı haberleri, petrol ve doğalgaz fiyatlarında güçlü artışların görülebileceği bir haftaya taşıyor. Arz açığı oluşacağı endişeleriyle Brent dün gün içinde 85,10 dolar/varil ile Ekim 2018’den bu yana en yüksek düzeyi görürken, WTI da 82,42 dolarla Temmuz 2014’ten bu yana en yüksek düzeye çıktı. Rusya’nın spot doğalgaz satışlarına “rezervlerini doldurduktan sonra” devam edeceği haberi ise gösterge doğalgaz fiyatlarında hafif bir gerileme getirdi ancak yıl başında 20 Euro’nun altında olan Hollanda TFF hala 97 Euro’da.
NE DEDİLER?
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) enerji krizinin küresel petrol talebini bu yıl 500 bin varil artıracağını öngörüyor. Bu da Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve Rusya’nın da aralarında olduğu müttefiklerinin ocakta arzı daha da artıracağı tarihe kadar yıl sonu itibariyle yaklaşık 700 bin varil arz açığına neden olacak.
RBC analisti Michael Tran, konuya ilişkin müşteri notunda “Tüm yıl boyunca beyan ettiğimiz görüşümüzü yineliyoruz - petrol piyasaları yapısal olarak çok güçlü bir dönü içine gireceği birkaç yıllık bir sürecin başlarındadır” değerlendirmesi yapıyor.
OANDA kıdemli analisti Jeffrey Halley de bir müşteri notunda “Asya piyasalarının yüksek fiyatlara rağmen talebinin sürmesi ve fiyatlarda dipleri beklememesi, enerji talebinin hala güçlü seyrettiğine dair çok güçlü bir işaret” diyor.
Gazprom Neft CEO’su Alexander Dyukov ise küresel petrol tüketiminin 2022 itibariyle pandemi öncesi düzeye döneceğini ve pazarın yakın bir gelecekte istikrara kavuşacağını söyledi.
Rusya Başbakan Yarımcısı Alexander Novak ise, Rusya’nın kendi rezervlerini doldurduktan sonra spot doğalgaz satışlarına devam edeceğini söyledi. Ülkede üretimin şu anda maksimum kapasiteyle gerçekleştiğini aktaran Novak, petrol üretiminin ise ekimde 9,8 milyon varil/gün düzeyinde olduğunu belirtti.
NE OLACAK?
Pekin’li üst düzey bir enerji sektörü yöneticisi Reuters’a verdiği demeçte Artan doğalgaz fiyatları ve elektrik kesintileriyle karşı karşıya kalan Çin'de büyük enerji şirketleri ABD'den uzun vadeli sözleşmelerle sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) satın almak için ileri düzeyde müzakereler yürüttüğünü söyledi. Sinopec , China National Offshore Oil Company (CNOOC) ve Zhejiang Energy'nin bulunduğu en az beş Çinli şirketin Cheniere Energy ve Venture Global gibi ABD'li LNG ihracatçılarıyla görüştüğü öne sürülüyor. Sektör kanyağı, "Şirketler (kış için) arz açığı ve yükselen fiyatlarla karşı karşıya kaldı. Görüşmeler spot piyasada fiyatların 15 dolar/mmbtu olduğu ağustos ayından bu yana hız kazandı" dedi. Diğer bir kaynak ise piyasadaki büyük oynaklığın ardından bazı alıcıların yeterince uzun vadeli alım sözleşmesi yapmadıkları için pişman olduğunu aktarıyor. Asya'nın ikinci büyük LNG ithalatçısı Çin'in ABD'den LNG alımları iki ülke arasında 2019 yılındaki ticaret savaşları esnasında kısa bir süreliğine durmuştu. Anlaşmalar ile Çin'in ABD'den LNG ithalatını keskin şekilde artması ve toplam büyüklüğünün on milyarlarca doları bulması bekleniyor.
Rezervlerinden petrol satışı gerçekleştiren Çin’nde otoritelerin bağımsız rafinerilerin petrol ithalatına getirdiği kotaları 2015’ten bu yana ilk kez düşürmesi ise petrol fiyatlarında düşüş getirmedi.