TİM / UN Global Compact Sözleşmesi
Gazetemizin 09.01.2022 tarihinde (önceki gün) yayınlanan “TİM sürdürülebilir ihracat için UN Global Compact’i imzaladı” haberinde “Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), “Dünyayı Tüketmeden Dünya İçin Üretmek” hedefi doğrultusundaki çalışmalarını globale taşıyarak “United Nations (UN) Global Compact’e imza attı” deniliyordu.
Öncelikle TİM tarafından böyle bir girişimde bulunulmasının çok önemli olduğunun altını çizmek ve bu yönde çaba gösteren herkesi kutlamak isterim. Çünkü… İhracatımızın gelişmesinin yükü yıllardır ve genellikle ihracatçı firmalarımızın sırtında bırakılan bir yük olmuştur. Kuşkusuz devlet tarafından ihracat verilen destekler yadsınamaz amma bunların işleyişi ve ödemelerinde ortaya çıkan sorunlar her zaman ihracatçıların gündeminde yerini muhafaza etmektedir.
Öncelikle işletmelerimizin gayretleri ve bireysel çabaları ile artan ihracat rakamlarımız, yine işletmelerimizin yöneticilerinin, uluslararası kuruluşlarda kurduğu ilişkiler, yer aldıkları pozisyonlar ve oluşturdukları itibar ile küresel alıcılar nezdinde olumlu bir yer edinmiştir. İhracatımızın ağırlıklı bir kısmının alıcısı olan ülkelerin insan hakları, çalışma standartları, çevre ve yolsuzlukla mücadele vb. konularındaki hassasiyetlerine çoğumuz, çeşitli vesilelerle şahit oluyoruz.
Bunlar ve benzeri ilkelere önem vererek iş yapan alıcıların hassasiyetlerini göz ardı eden firmaların karşı karşıya kaldıkları zor durumlar da birçok ihracatçı dostumuzca dile getirilmektedir.
Şahit olduğum bir olayda üretici ihracatçı firma, çocuk işçi çalıştırılmayacağı konusunda da taahhüt içeren bir sözleşmeyi imzalamış, üretime başlanmış ve yapılan ilk sevkiyatlar güzel gitmiş. Alıcı firmanın üst düzey yetkilisi memnuniyetlerini belirterek, kendisinin denetime geleceğini bildirmiş.
Bu yetkili işletmeyi ziyaret ederek yaptığı denetimde, işletmede farklı yabancı dilleri konuşan elemanlar olmasına karşın, yanında kendi tercümanını getirmiş. Üretim sahasını gezerken bir işçi genç kızın önünde durup ona yaşını sormuş. Bu işçi de yaşını 16 olarak belirtince firma sahibine dönerek çocuk işçi çalıştırılmayacağı maddesini belirterek “Sözleşmeye aykırı davrandığınız için, şu anda sözleşmenizi feshediyoruz” diyerek işletmeyi terk etmiş ve bir saat içerisinde de olayı bildiren bir ihtarname ile bu fesih işlemini resmiyete aktarmış.
Elindeki girdiler, bitmiş ürünler ve verilmiş taahhütler ile kalan ihracatçı dostumuzun halini düşünün. Olayın nedeni araştırıldığında bu işçinin, kendisine fiziksel olarak benzeyen kuzeninin hüviyetini kullanarak işe girdiği ve o kuzenin yaşının da 18 üzeri olduğu bulunmuş.
Kıssadan hisse alacak olursak…
Bu işçiyi işe alanlar sözleşmede çocuk işçi çalıştırılmayacağı koşulunu bilmekler beraber, dikkatsiz davranmışlar. Üretim zemininde çalışanlar ve denetim yapanlar, bu kişinin yaşının küçük olmasına karşın yanlış bir korumacılık davranışıyla onun işte kalmasına yol açmışlar.
Sonuç ortada… Koskoca ve işletmeye güç katacak bir sözleşmeden ciddi zararlar ederek çıkılmış olundu.
TİM iyi girişimlerde bulunuyor ve ihracatçılarımızı küresel pazarlarda sağlam durmaları için yönlendiriyor.
Ancak… İşletmelerimizin gereken vizyonu kazanmaları, oyuncusu oldukları pazarların koyduğu küresel ticaretin kurallarını özümseyebilmeleri için TİM’e ve onu oluşturan ihracatçı birliklerine çok iş düşüyor.
İnsan kaynağı kalitemizi ve niteliklerini iyice yükseltmeliyiz.
İhracat sadece bul müşteriyi, yolla ürünü değildir. İçindeki değişkenler çok ve sonuçlar ara sıra da üzücü olabiliyorlar.