Faiz gelirini vergiden muaf tutacak yasa hazırlanıyor

TÜZEL KİŞİLERE DE KUR KORUMALI TL MEVDUATA DÖNÜŞ İMKANI GELDİ

Gerçek kişilerin ardından döviz ve altın hesaplarını tüzel kişiler de kur korumalı TL mevduata dönüştürebilecek ama TL mevduatlarını kur korumalı ürüne çeviremeyecekler. Şirketler faiz gelirinin vergiye tabi tutulacağı endişesi taşırken hükümetin torba kanun ile endişeyi gidereceği belirtiliyor.

Türk Lirası’ndaki büyük değer kaybına karşı aralık ayı sonunda gerçek kişiler için devreye alınan kur korumalı TL mevduat hesabından artık tüzel kişilerde yararlanabilecek. Resmi Gazete’de dün yayımlanan karara göre yurtiçinde yerleşik tüzel kişilerin döviz ve altın cinsindeki mevduat ve katılım fonları hesaplarını TL vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürmesi durumunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın desteklerinden faydalanabileceği açıklandı. Gerçek kişiler TL mevduatlarını da dönüştürebilirken tüzel kişiler sadece döviz ve altın mevduatlarını kur korumalı TL mevduata çevirebilecek. Ancak şirketler bu hesaplardan alacakları faizden bireysel hesapların aksine vergi alınması endişesi taşıyor. Bu endişe ile Merkez Bankası ile Hazine ve Maliye Bakanlığı ile temasa geçen şirketlere durumun düzeltilmesi sözü verildi. İş dünyasına yeni çıkacak torba yasaya bu hesaplardaki faiz gelirini vergiden muaf bırakacak bir madde eklenmesi ya da kurumlar vergisinde istisnaya tabi tutulması için girişimde bulunacağı söylendi.

Bankalar ve mali kuruluşlar yararlanamayacak

Yurt içi yerleşik gerçek kişilerin 20 Aralık 2021'de mevcut olan, yurt içi yerleşik tüzel kişilerin ise 31 Aralık 2021'deki dolar, Euro ve sterlin cinsinden döviz ve katılım fonu hesabı bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden TL’ye çevrilebilecek. Altın cinsi varlıklarda ise yurt içi yerleşik gerçek kişilerin 28 Aralık 2021'de mevcut olan, tüzel kişilerin ise 31 Aralık 2021'de mevcut olan altın hesabı ile bu tarihten sonra açılacak işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesabı bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm fiyatı üzerinden Türk Lirası’na çevrilecek. Banka tarafından yurt içi yerleşik gerçek kişiler için 3 ay, 6 ay veya 1 yıl vadeli ve yurt içi yerleşik tüzel kişiler için 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılabilecek. Düzenlemeye göre bankalar ve mali kuruluşlar uygulamadan yararlanamayacak.

Döviz ve altın hesapları kısa vadede yoğunlaştı

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) Kasım 2021 verilerine göre tüzel kişilerin toplam döviz mevduatı 84 milyar 617 milyon dolar seviyesinde. Bu mevduatın 35 milyar doları vadesiz hesapta bulunurken bunun 47 milyar 906 milyon doları 1-6 ay arası vadede bulunuyor. 6 ay ve üzeri vadedeki miktar ise 1 milyar 673 milyon dolar seviyesinde. Yani toplam döviz mevduatının sadece yüzde 2'si 6 ay ve üzeri vadede tutuluyor. Kıymetli maden depo hesaplarında ise toplam mevduat 2 milyar 161 milyon dolar. Bunun yine 1 milyar 629 milyon doları vadesiz mevduatta tutuluyor. 438 milyon doları 1-6 ay arası vadedeyken 95 milyon doları 6 ay ve üzeri vadede bulunuyor.

BDDK verileri tüzel kişilerin döviz ve altın hesaplarını vadesiz veya kısa vadelerde tuttuğunu ortaya koyarken dönüşümün 6 ay ve daha üstü vadeye getirilmesinin şirketlerin bu dönüşüme pek de hevesli olmayacaklarını ortaya koyuyor.

6 ay vade şirketler için çok avantajlı değil

Öte yandan gerçek kişilerin kur korumalı TL mevduata dönüşümünün 107 milyar lira seviyesinde olduğu belirtilirken dönüşümün genellikle TL mevduatın kur korumalıya dönüşümü şeklinde oldu. Döviz tevdiat hesabından dönüşüm bankacılık kaynaklarının verdiği bilgiye göre gerçek kişilerde yüzde 1-2 seviyesinde kaldı. Tıpkı gerçek kişilerde olduğu gibi tüzel kişilerde de döviz mevduatını kur korumalı TL mevduata dönüşümünün sınırlı kalacağını belirten bankacılık kaynakları şirketlerin mevduatı kullanma ihtiyaçlarının 6 ay içinde gerçekleşebileceğini ve ihtiyaç duyulabilecek parayı bankada tutmanın çok da işin doğası gereği pek mümkün olmayacağını vurguladı.

İlk etapta 3-4 milyar liralık dönüşüm olabilir

Bankacılık kaynakları Türkiye Varlık Fonu bünyesindeki şirketlerin kur korumalı TL mevduat ürününe geçişte öncü rolü üstelenebileceğine dikkat çekti. Varlık Fonu bünyesinde halka açık şirketler arasında Türk Telekom, Turkcell ve Türk Hava Yolları öne çıkıyor. Ancak bu üç şirket de bilançolarındaki verilen bilgiye göre kısa vadede mevduatlarını tutuyor ve uzun vadeli mevduat tutmuyor. Yine bilançoya göre üç şirketin toplam mevduatı TL ve yabancı para dahil 45 milyar lira seviyesine geliyor. Bankacılık kaynakları Varlık Fonu şirketlerinden ilk etapta 4-5 milyar liralık kur korumalı TL mevduat hesabı açılabileceğini dile getirdi.