Makinede maliyet artışları %46’ya ulaştı
Makine ve ekipman üretim maliyetleri kasım ayında yüzde 7,44, aralık ayında ise yüzde 13,85 arttı. Böylece 2021 yılı sonunda yıllık üretici maliyetleri artışı yüzde 46’ya çıktı. Sektörün maliyet artışlarını ocak ve izleyen aylarda net olarak hissedeceği ifade ediliyor.
Pandeminin yayılması ve döviz kurlarındaki yüksek oynaklıkla, iç ve dış pazarlarda belirsizlikler arttı. Başta Avrupa olmak üzere önemli pazarlarda kısıtlamalar ve kapatmalar yeniden başladı. İçeride ise kur dalgalanmaları ile maliyetlerde ve fiyatlarda yüksek artışlar gerçekleşti. Döviz kurlarındaki artışa bağlı olarak üretici ve tüketici fiyatlarındaki artış makine ve ekipman sektöründe de kuvvetli şekilde görülüyor. Makine ve ekipman üretim maliyetleri kasım ayında yüzde 7,44 ve aralık ayında ise yüzde 13,85 arttı. Böylece 2021 yılı sonunda yıllık üretici maliyetleri artışı yüzde 46’ya çıktı.
Makine ve ekipman üretimindeki bu yüksek maliyet artışlarının ocak ve izleyen aylarda ücret, enerji ve diğer fiyat artışları ile yükselmeye devam etmesi bekleniyor. Bu gelişmelerin piyasalardaki yansımalarının henüz tam olarak ortaya çıkmadığını kaydeden Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) Başkanı Kutlu Karavelioğlu, yüksek kur artışlarının ithalatta, kur dalgalanmalarının ise ihracatta henüz yavaşlatıcı bir etki yaratmadığını söyledi. Karavelioğlu, “Etkiler muhtemelen ocak ayından itibaren daha net görülecek. Tedarik sıkıntısı ve hammadde sıkıntısı da makine ve ekipman ihracatında yavaşlama yaratmadı. Ancak hammadde ve girdi fiyatlarındaki yüksek artışların yine ocak ayından itibaren daha çok hissedilmesi muhtemel” dedi.
İhracatta 2022 hedefi 27 milyar dolar
Pandemi döneminde geliştirdikleri verimlilik ve teknoloji yatırımlarının ihracatı artıracak güvenilir bağlantılar kurulmasını sağladığını dile getiren Kutlu Karavelioğlu, “Bu etkiyle 2022’de de geçtiğimiz yılki performansımızı sürdüreceğimize inanıyoruz. Ocak ayı ilk haftası ihracatta artışımız yüzde 20 civarında. 2022 yılında 27 milyar dolar ihracata ulaşabiliriz” diye konuştu.
2022’de de İkiz Dönüşüm’e dair gelişmeleri yakalamakta rakiplerinin gerisinde kalmamayı ve ihracatta yakaladıkları ivmeyi sürdürebilmeyi hedeflediklerini kaydeden Kutlu Karavelioğlu, “Makine ithalatının hız keseceği fakat ihracatının güçlü artmaya devam edeceği bir 2022 bekliyoruz. Dünya genelinde bir toparlanma yılı olacağı beklenen 2022’de dünyanın başat ekonomi havzalarında başlayan değişim-dönüşüm, tedarik zincirlerinde yeni bir yapılanmaya gidileceğini işaret ediyor. Sürekli vurguladığımız tedarik zincirlerinde bölgeselcilik öğesi daha fazla yer kazanacak. Bunun da ülkemiz açısından anlamı; gerek komşu ülkeler (Rusya başta olmak üzere) gerekse de Türkiye’nin üreten ekonomisi için büyük önem taşıyan AB coğrafyasının öneminin artacak olması. Elimizdeki sipariş yoğunluğuna baktığımızda, AB ve ABD’deki pazar payımızı bu yıl daha da artıracağımızı tahmin ediyoruz” dedi.
“Kapasite artışı makine yatırımlarını yavaşlatacak”
Makine teçhizat yatırımlarında iki yılda üst üste yüzde 21 ve yüzde 30 büyümeye bağlı kapasite bolluğu nedeniyle, bundan sonraki süreçte yatırımlarda bir yavaşlama olabileceğine dikkat çeken Kutlu Karavelioğlu, şöyle devam etti: “Yavaşlasa da artacağını düşündüğümüz yatırımlar için 2022 yılında sanayicimizin ihtiyaçlarını yerli makine imalatçıları ile iş birliği yaparak karşılamalarını ümit ediyoruz. İç pazarda yaşayabileceğimiz daralmayı ihracatta ve ihraç birim fiyatımızdaki artışı sürdürerek telafi etmeyi planlıyoruz. Türkiye dünyanın çok üzerinde bir hızla kapasite büyütüyor; makine teçhizat yatırımlarında yataya dönüş oluşsa bile talep güçlü kalacaktır. Türkiye’ye yönelik ilave tedarik talebinin de kalıcı olarak yeni yılda da devam edeceğine inanıyoruz.”