Tarım sektörüne gereken destek sağlanıyor mu?
Pandemi tarım sektörünün zor zamanlarda ne kadar değerli olabileceğini ve kendi kendine yetebilen ülkelerin elde edeceği avantajların boyutlarını göz önüne sermiş oldu. Evlerimizde geçirdiğimiz zamanlarda dahi gıdaya ulaşmaya çalıştık. Günümüz koşullarında ise gıda ürünlerinin nihai tüketicilere ulaşabilmesi için üreticiden başlayıp tedarik zincirlerini de kapsayan uzun bir yolu var. Günümüz koşullarında fiyat istikrarsızlıklarının, kur ve faiz sarmalının ve dünya ekonomilerinde yaşanan olumsuzlukları göz önüne aldığımızda tarımsal ürünlere ulaşmada sorunların yaşanması kaçınılmazdır.
Dünya genelinde fiyatlardaki artışların en önemli sebepleri tedarik zincirindeki bozulmalar ve iklim değişikliği ile kuraklığın etkisinden kaynaklanıyor. Kuraklık sadece tarımsal ürünleri etkilemekle kalmıyor, insanların da suya ulaşabilmek için yer değiştirmelerine sebep oluyor. Yoğun olarak gerçekleşen bu hareketler ülkeler genelinde yeni yerleşim alanlarının oluşturulması ve ihtiyaçların karşılanması noktasında planlamanın yapılmasını gerektiriyor. Yeni alanlarda yetiştirilecek olan ürünlerin ise ülkelerin ihtiyaçlarını karşılamada yeterli olamaması gündeme gelebiliyor.
Ülkemizde ise ekonomik alanda yaşadığımız sorunlar birçok sektörü etkilediği gibi tarım sektörünü de etkiliyor. Ekonomik olarak yaşanan sorunların etkisinin olduğu göz ardı edilmemesi gerekirken, yapısal olarak yaşadığımız sorunlar tarım sektörüne çok daha fazla zarar verebiliyor. Çiftçilerimize destek olmak için uygulamaya çalışılan yöntemler çiftçilerimizden çok, serbest piyasa adı altında farklı grupların kazanç elde etmesine yol açabilmektedir. Çiftçilerimize gerekli destek verilemez ve hak ettiklerini düşündükleri kazanca ulaşamazlarsa, tarım ile uğraşan kesimlerimizin her geçen gün azalmasına sebebiyet vermiş olacağız. Tarım ile uğraşan nüfusumuzun farklı sektörlere yönelmesi ve yeni neslin ilgisinin azalmış olması da sektör içerisindeki nüfusun yaşlanması ile sonuçlanmaktadır.
Kayıt Bürosu Tarım Kredileri Değerlendirme Sistemi’nin 2021 araştırmasına göre çiftçilerin hasattan sonra en önemli sorunu beklenilenden daha düşük satış fiyatı olarak belirlenmiştir. Bu sorunu pandemide kapanma, taşıma, ulaşım, alıcı bulma ve alıcılara güvenme problemlerinin takip ettiği belirtilmiştir. Tarımsal ürünlerin fiyatlarında bu denli artışlar yaşanırken, çiftçinin kazancında aynı oranda artış olmaması çözüme kavuşturulması gereken bir husustur. Çiftçilerimizin üretime ara vermesini engelleyecek teşviklerin sağlanması ve hasat öncesi ihtiyaçları olan finansmana ulaşmaları için gerekli önlemlerin alınması zaruridir. Bu sene için alınacak olan teşviklerin daha sonraki senelerde ödeniyor olması enflasyon ve kur dalgalanmalarının olduğu ortamlarda yeterli desteği sağlamayacaktır.
Kazançlarının garanti altına alınmasının yanı sıra çiftçilerimizin birlikler veya odaların destekleri ile girdilerde maliyet yönetimi veya hasatta pazarlık gücü tesis etme gibi konularda yönlendirilmeye ihtiyaçları bulunmaktadır. Gerekli olan planlamaların ziraat odaları aracılığı ile yapılarak ekimi yapılacak ürünlerin belirlenmesi ve arz talep dengesinin ülke ihtiyaçlarına göre belirlenmesi ile birlikte; nihai ürün satış fiyatlarının da taban ve tavan fiyatlarla düzenlenmesi sektöre ihtiyacı olan desteği sağlayabilecektir. Böylelikle çiftçilerimizin kârlılık ile ilgili tereddütlerinin de önüne geçilebilmiş olunacaktır. Tarım sektörü serbest piyasa anlayışı ile kendi haline bırakılmaması gereken bir sektördür.
2021 yılının sonuna geldiğimiz bu günlerde ülkemizin gündeminde yeni ekonomik programın gerçek kişiler ile tüzel kişiler üzerinde yaratacağı etkiler üzerine yoğun tartışmalar yaşanıyor. Yıl içerisinde özellikle son 3 ay içerinde yükselen hammadde ve gıda fiyatlarının yeniden eski seviyelere gelip gelmeyeceği ise tartışmaların odak noktası. Ekonomik göstergelerin sebepleri ve sonuçları çok daha kapsamlı olarak incelenmesi gereken bir konu fakat tarım sektörüne olan etkilerinin önümüzdeki sene de devam edeceği öngörüsü mevcut. Yaşanan sorunların çözümü için gereken desteğin sağlanması ve gerekiyorsa üreticilerin maliyetlerinin karşılanması gerekmektedir.