Nakit krizi yaşayan reel sektörün nefesi kesiliyor

Geçen yıl 24 aylık vade ile kullandırılan ticari kredilerde süre 3-6 aya kadar inerken, sabit TL faizli kredinin artık olmadığı piyasada ticari kredi faizinin bazı kamu bankalarında TL REF artı 8’e kadar çıktığı öğrenildi. Ayrıca bazı bankaların kullandırdığı yatırım kredilerinin şartlarını kullanıcı aleyhine değiştirmeye başlaması ise iş dünyasında endişeye neden oldu.

Ekonomi yönetimi ile bankalar arasındaki ‘faiz çekişmesi’ finansman musluğunun giderek kısılmasına neden olurken, beraberindeki ‘garip’ uygulamalarla sanayicinin adeta nefesini kesiyor. Daha önce ortalama 12-24 ay kullandırılan ticari kredilerde vade 3-6 aya kadar inerken, bazı bankaların tahsisi çıkmış yatırım kredilerinin koşullarını değiştirdiği, 10 yıllık kredinin ödemesini 5 yıla indirip, sabit faizi de TL Ref+1’e çevirdiği öğrenildi.

Eroğlu: Ekonomiye kan pompalanmıyor

Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, şu anda sanayicinin önündeki en büyük sorunu finansman musluğunun tamamen kapanması olarak gösterirken, üreticilerin kredi mekanizmasında tarihte görülmemiş uygulamalarla karşı karşıya kalmaya başladığını vurguladı. Tahsisi çıkmış, kullandırılmış yatırım kredilerinde bazı kamu bankalarının sözleşme şartlarını değiştirdiğini, 10 yıllık vadeyi 5 yıla düşürüp sabit TL faizi de değişken faize çevirdiğini aktaran Eroğlu, “Banka tarafından analizi yapılıp nakit akışına göre vade yapısı belirlenmiş, tahsis ve sözleşmesi yapılıp kullandırılan kredinin şartları değişmez. Ama bunu değiştirmeye başladılar ve basit ticari kredide değil teşvik almış uzun vadeli yatırım kredilerinde yapıldı. Yani yeni krediyi vermemeyi geçtim, banka müşterisiyle anlaştığı, sözleşme yaptığı ve kullandırdığı kredinin şartlarını değiştiriyor. Tarihte görülmemiş uygulama” diye konuştu. Şu anda ana gündemin depremin yarattığı yıkım olduğuna dikkat çeken Eroğlu, “Ama esas gündem ekonomiye kan pompalanmıyor artık. Bütün kanı durdurdular. Zaten az olan kaynak, depremden sonra doğal olarak afet bölgesinin yeniden inşasına kaydırıldı. Seçime kadar durum böyle devam edecek gibi görünüyor. Seçimden sonra kim kazanırsa kazansın gerçeğimizle yüzleşeceğiz. Gerçekle yüzleşmek her zaman iyidir, ne yapılması gerekiyorsa bir an önce yapılıp herkesin önüne bakması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Piyasa ciddi nakit sıkışıklığı ile karşı karşıya

İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel, piyasanın ciddi şekilde bir nakit sıkışıklığı ile karşı karşıya kaldığını söylerken, ticari kredilerde vade sürelerinin çok kısaldığına işaret etti. Hem BDDK hem de Merkez Bankası’nın aldığı birtakım kararlar nedeniyle bankaların son 1 yıldır özellikle ticari krediler bazında ciddi kısıtlamalara gittiğini kaydeden Önel, “Şu anda hem kamuda hem de özelde sabit TL faizli kredi veren banka yok. Bu bizim için en büyük engellerden biri, çünkü maliyetinizi hesaplayamıyorsunuz. İkincisi vade süreleri çok kısaldı. KOBİ’lerin en fazla kullandığı rotatif dediğimiz ticari krediler, üç ayda bir faiz ödemeli, yılda bir de anapara kapatmalıydı. Geçen yıl bu kredileri 24 ay kullanabiliyorduk. 24 ay boyunca üçer aylık dönemlerde faizi ödüyordunuz, 24 ay sonunda da anaparayı kapatıyordunuz. Şimdi bankalar vadeleri üç aya çekti. 3 aylık kredi veriliyor, faiz de TL REF artı 4. 6 aylık kredi veren de TL REF artı 8’den faiz uyguluyor” diyerek sahadaki durumu paylaştı.