Ne matbaa kaldı ne internete erişim!
TÜRKİYE GAZETECİLER CEMİYETİ DEPREMZEDE GAZETECİLERİN SORUNLARINA DİKKAT ÇEKTİ
■ TGC depremden etkilenen illerde görev yapan gazetecilerin sorunlarına ilişkin rapor hazırladı. Depremde 33 gazetecinin hayatını kaybettiği hatırlatılan raporda "Dayanışma duygusunun yanında öfke, ayrımcılığın da yayıldığına” dikkat çekildi. ■ Gazetecilerin sigortasızlık, düşük ücret, habere erişim sorunlarının ön plana çıktığı raporda tespit edilen diğer sıkıntılar ise medya tesislerin yıkılmasıyla evden çalışmanın artması, matbaa bulunmaması ve internetin kesilmesi olarak sıralandı. ADANA
Eleştiri içeren habere baskılar arttı
Depremden sonra yaşanan ağır sorunlar nedeniyle basında işsizlik arttı. İş yeri kiraları, gazetelerin kâğıt ve baskı maliyetleri yükseldi. Ekonomik sorunlar nedeniyle 104 yıllık Yeni Adana Gazetesi kapandı. Günlük yayınlanan Gazette ve Yenigün Gazetesi dijital yayına geçmek zorunda kaldı. Şu anda 11 yerel gazete günlük yayınını sürdürüyor. Hürriyet ve Sabah gazeteleri bölgesel eklerini, Sözcü Gazetesi Adana Matbaası’nı kapattı. Aktif gazetecilik yapan ve asgari ücret alan gazeteci sayısı azaldı. Bölgede üç haber ajansı bürosu bulunuyor ancak yerel gazeteler, ajans abonelik ücretlerini ödeyemiyor. Yerel medyada ağırlıklı olarak valilik ve kamu kurumlarından gelen fotoğraflı, görüntülü basın bültenleri kullanılıyor. Habere erişim zorlaştığı için köşe yazarı sayısı arttı. Gazeteciler eleştiri içeren haber ve köşe yazılarına yönelik yerel otoritelerden gelen baskılardan ve resmi ilan kesintisi tehditlerinden şikâyetçi.
ADIYAMAN
Konteyner basın sitesi boşaltılacak
Depremde 13 gazeteci yaşamını kaybetti. İki televizyon, üç günlük gazete ve altı radyo yayınını sürdürüyor. Bölgede beş haber ajansının temsilcisi görev yapıyor. Sahada görev yapan 50 gazeteci bulunuyor. Medya kuruluşları Kayseri Büyükşehir Belediyesi’nin konteynerlerden oluşturduğu basın sitesinde görev yapıyor. Ancak bu bölge Telekom’a ait olduğu için boşaltılması gündemde. Yerel medyanın görev yapabilmesi için kalıcı ve depreme dayanıklı bir basın sitesinin kurulmasına ihtiyaç duyuluyor. Gazeteler ağırlıklı olarak ajans haberleriyle çıkıyor. Resmi ilan alan gazeteler, sorunları gündeme getiren haber yaptıklarında, resmi ilan kesintisi yapılacağını belirten uyarılar aldıklarına dikkat çekiyor. Resmi ilan alan gazetelerde gazeteciler sigortalı çalıştırılıyor. Ama maaşlar asgari ücretin altında. Resmi ilan almayan gazeteler ise sigortalı personel çalıştıramıyor. Bu gazetelerde de çalışanlara asgari ücretin altında ücretler veriliyor. Postayla dağıtım yapan gazeteler ise maliyetlerden yakınıyor. Gazeteciler de bölge insanı gibi psikolojik sorunlar yaşıyor. Yakınlarını enkaz altından çıkaramadıkları için kendilerini hala suçlu hissettiklerini ancak psikolojik destek alma oranının düşük olduğunu vurguluyorlar.
DİYARBAKIR Çatışmalı ortam çalışmayı güçleştiriyor
Depremde Diyarbakır en az etkilenen illerden biri oldu. 32 yıldır yayın yapan Can TV’nin binası yıkıldı. Sur Ajans internet haber sitesinin ekipmanları yıkılan binalarının altında kaldı. İki kuruluş da yayın hayatlarına devam ediyor. Depremin ardından da devam eden çatışmalı ortamda gazetecilere yönelik gözaltı ve tutuklamalar sürüyor. Gazetecilerin tutukluluk ve işsizlik tehdidi altında görev yapması yurttaşların habere erişimini zorlaştırıyor. Gazeteciler genel
GAZİANTEP
Tarafsız ve objektif kalmak büyük sorun
Bölgede aktif olarak sahada 100 gazeteci görev yapıyor. Resmi ilan alan 14 günlük gazete, resmi ilan almayan 10 gazete, 13 internet gazetesi, altı televizyon kanalı bulunuyor. Depremden zarar gören gazeteci olmadı. Ancak kira artışı nedeniyle birçok gazeteci artık evden çalışmaya başladı. Sigortalı olan asgari ücretle çalışan gazeteci sayısı azınlıkta kaldı. Gazeteciler çoğunluğu sigortasız ve asgari ücretin altında ücretlerle çalıştırılıyor. Belediye, siyasi parti, sanayi ve ticaret odalarının ilan, reklam, abone destekleriyle varlıklarını sürdürmeye çalışan gazeteciler, tarafsız, objektif yayıncılık yapmakta zorluk yaşıyor. Yurttaşların sorunlarını dile getiren gazeteler ilan ve reklam kesintisiyle karşılaşıyor.
HATAY İnternet erişimi ve altyapı yetersiz
Depremde en fazla insanın hayatını kaybettiği Hatay’da gazeteciler de evlerini ve iş yerlerini kaybettiler. Medya kuruluşları konteynerlerde görevlerini yapmaya çalışıyor. Antakya, Defne, Samandağ, Kırıkhan, İskenderun, Arsuz ve Belen’de internete erişim ve altyapı konusunda ciddi sorun yaşanıyor. Gazetelerin kâğıt ve baskı ihtiyaçlarının karşılanmasıyla ilgili problemler devam ediyor. İskenderun’da matbaalar zarar gördüğü için gazeteler il dışında basılıyor. Bölgede resmi ilan alan kuruluşlarda çalışanlar sigortalı. Bunun dışındaki medya kuruluşlarında sigorta ve asgari ücret uygulaması söz konusu değil. Gazetelerin birçoğunda valilik ve belediyelerin gönderdiği bültenler haber olarak yer alıyor. Gazetelerin dağıtımında ciddi sorunlar var. Gazeteciler, deprem bölgesindeki olumsuzlukların haberleştirilmesinin resmi ilan ve reklamlar aracılığıyla engellendiğini belirtiyor.
KAHRAMANMARAŞ
Depreme dayanıklı basın sitesi talebi
Kahramanmaraş’ta basılı gazete çıkmıyor. Ağırlıklı olarak internet gazeteciliği yapılıyor. İlçeler dahil 50 gazeteci görev yapıyor. Depremde Fatih Nalbant isimli gazetecinin cesedine ulaşılamadı. Bölgede yedi gazetecinin iş yeri yıkıldı. Gazeteciler hem ev, hem de iş yeri kiralama konusunda ciddi sorun yaşıyor. Gazeteciler belediyenin imkânlarıyla oluşturulan basın evinde ve konteynerlerde görev yapmaya çalışıyor. Bölgede sigortalı gazeteci sayısında azalma var. Gazeteciler asgari ücretin altındaki ücretlerle yaşamlarını sürdürmeye çalışıyor. Habercilik yapan internet siteleri belediyelerden alınan reklamlarla ayakta kaldıkları için eleştirel haber yapamıyor. Gazeteciler acil olarak medya kuruluşları için kalıcı bir site kurulmasını ve deprem öncesi basın çalışanları için yapılan TOKİ konutlarının en kısa sürede teslim edilmesini bekliyorlar. Sigortasız ve asgari ücret altında ücretlerle çalıştırılmaktan şikâyet ediyorlar.
MALATYA
Matbaa kalmadı, baskı Adana’da yapılıyor
Depremden sonra beş gazete binası, 14 radyo, iki uydu televizyonu ve üç ajans bürosuyla matbaalar yıkıldı. Gazeteciler arasında can kaybı olmadı. Medya kuruluşları 15 konteynerde görev yapmaya çalışıyor. Resmi ilan alan beş gazetede ve gazetelerin internet sitelerinde toplam 75 kişi kadrolu çalışıyor. Ancak asgari ücret ödenmesinde ve aktif haber takibiyle ilgili sıkıntılar var. Bölgedeki kamu ve özel kuruluşlar basın toplantısı yapmıyor. Özellikle kamu kurumları ile seçim öncesi belediye başkanlığına aday olan siyasetçiler, mesajlarını radyo ve televizyonlara hazır montajlanmış görüntülü bülten olarak gönderiyor. Gazeteciler çalıştıkları kurumlarda reklam yayınlar gibi haber yayınlanmasından rahatsız. Kısa sürede konteynerlerden kurtulup depreme dayanıklı olarak inşa edilecek binalarda görev yapmak istiyorlar. Ancak süreç ağır ilerliyor. Malatya’da tren garı dışında gazete satılan bayi bulunmuyor. Dağıtım motosikletli dağıtıcılarla sağlanıyor. Gazeteler ise Adana’da basılıyor.
OSMANİYE
Deprem yardımlarını eleştirdi, hapse girdi
Depremde 11 gazetecinin iş yeri yıkıldı. Can kaybı olmadı. 45 gazetecinin aktif olarak görev yaptığı bölgede üç gazete yayına devam ediyor. Yeni Kadirli Gazetesi ekonomik sıkıntılar sebebiyle yayınını durdurmak zorunda kaldı. Birçok gazeteci mesleklerini evden sürdürüyor. Resmi ilan alan gazetelerde çalışan gazeteciler ilan sayısının azalmasına bağlı olarak işten çıkarmaların arttığına vurgu yapıyor. Sigortalı çalışan gazeteci sayısında azalma var. Muhabir ve sayfa sekreterlerine günlük ücret veriliyor. Yerel otoriteyi eleştiren haberler engellenmeye çalışılıyor. Eleştiri içeren haberleri yapan gazeteciler sıklıkla adliyeye çağrılıyor. Son bir yıl içerisinde Suriyeli göçmenler ve dağıtılmayan deprem yardımlarının gizli adreslerde depolanmasıyla ilgili yapılan haberler nedeniyle üç gazeteci hapis cezası aldı, bir gazeteci cezaevine girdi. Bölgede internet alt yapısıyla ilgili sorunlar ise hala sürüyor.