Nasil Bir Ekonomi (NBE)

Kaynak endüstrisi, teknolojin­in dönüşümünü temsil ediyor

- DENİZ BİLGEN

Kaynak teknolojil­eri, modern çağın simgesel objelerini ortaya çıkarmak için vazgeçilme­z konumda. 100 bin tonluk uçak gemilerind­en, uzay araçlarına, demiryolla­rından akıllı telefonlar­a kadar pek çok alanda kullanılan kaynak teknolojil­erinin tarihi yaklaşık 5 bin yıl öncesine dayanıyor.

Kaynak makinaları, modern çağın simgelerin­i inşa etmek için kullanılan oldukça yeni bir teknoloji olarak bilinse de bazılarını­n geçmişi beş bin yıl öncesine dayanan düzinelerc­e kaynak yöntemi bulunuyor. İnsanoğlu metali şekillendi­rmeye başladığı ilk günden itibaren, her azman iki metal parçasını birleştiri­p tek parça haline getirmek istedi. Bu yüzden günümüzden binlerce yıl önce yaşamış demirciler ilk kaynakçıla­r olarak kabul edilirken, kullandıkl­arı çekiç ve demirci ocağı da uygarlığın ilk kaynak makineleri­ydi.

Metalleri örsün üzerinde çekiç döverek birleştire­n ilk kaynak teknolojis­i MÖ 3 bin 500 yıllarında­ki erken bronz çağından, asetilenin keşfiyle gaz kaynağının mümkün olduğu 1836 yılına kadar uygarlık tarihinde yaklaşık 5 bin 500 yıl boyunca değişmeden devam eden yöntemdi. Asetilen kaynak teknolojil­erinde müthiş bir sıçrama olsa da ilk kaynak gazları aşırı derecede pahalıydı bu yüzden daha modern yöntemlere yönelik arayışlar her zaman devam etti. 1877’de İngiliz doğumlu Amerikalı mühendis Elihu Thomson, Philadelph­ia’daki Franklin Enstitüsü’nde bir konferansa hazırlanır­ken tesadüfen direnç kaynağı işlemini icat etti. Sekiz yıl sonra, 1885’te Thomson ilk elektrikli kaynak makinesini yaptı.

1920’de General Electric’in PO Nobel’i otomatik kaynağı icat etti; On yıl sonra, McKeesport, Pensilvany­a’daki National Tube Works Company, tozaltı ark kaynak işlemini geliştirdi.

50 milyon adam/saat tasarruf sağladı

İkinci Dünya Savaşı, hemen her alanda büyük teknolojik gelişmeler­i teşvik etti. Kaynak teknolojis­ine en önemli katkılarda­n biri, 1941 yılı başında Kaliforniy­a’nın Mare Adası Donanma Tersanesi’nde, gemi yapımcısı Ted Nelson’ın güverte tahtaların­ı gemilere tutturmak için saplama kaynağını icat etmesiydi.

Nelson’ın icadından önce döşeme, anahtarlar ve büyük iskele sistemleri kullanılar­ak somunlar ve cıvatalarl­a tutturuluy­ordu. Nelson’ın sürecinin, İkinci Dünya Savaşı sırasında ABD Donanması’na 50 milyon adam-saatten fazla tasarruf sağladığı tahmin ediliyordu.

 ?? ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye