Teknoloji bölgelerine ilişkin istisnalar ve Ar-Ge gelirleri indirimleri

Önceki haftaki yazılarımızda Girişim Sermayesi Yatırım Fonları’nın ne olduğu, bu fonlar bünyesinde yapılması gereken vergilemelerin ne olduğu, başka bir deyişle; bu fonlara sağlanan vergi avantajları ve bu fonlardan gelir elde eden kurumların ve gerçek kişilerin vergileme avantajları ele alınmıştı. Bu haftaki yazımızda ise; gerek 4691 sayılı Kanun kapsamında gerekse 5746 sayılı Kanun kapsamında yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançları veya indirim konusu yapılan kazançları bulunanların yararlandıkları bu tutarlar belli limitlerin üzerinde olanların girişim sermayelerine yatırım yapma zorunlulukları açıklanacaktır. 4601 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu hükümleri uyarınca;

- bölgedeki Yönetici şirketlerin bu kanun uygulaması kapsamında elde ettikleri kazançlar ile

- bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu bölgedeki yazılım, tasarım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları

31/12/2028 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstes---nadır. Keza, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun hükümleri uyarınca, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri ArGe ve tasarım indiriminden yararlanabilmektedirler. 3 Şubat 2021'de Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7263 sayılı Kanun’la yapılan düzenleme uyarınca, gerek 4691 sayılı Kanun kapsamında gerekse 5746 sayılı Kanun kapsamında, 1/1/2022'den itibaren yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançları veya indirim konusu yapılan tutarı 1 milyon TL (1.1.2024'den itibaren 2 milyon TL) ve üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, bu tutarın yüzde ikisi (1.1.2024 itibaren %3'ü) pasifte geçici bir hesaba aktarılmak zorundadır. Bu kapsamda aktarılması gereken tutar yükümlülüğü, yıllık bazda 20 milyon TL (1.1.2024'den itibaren 100 milyon TL) ile sınırlıdır. Bu tutarın, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da bu Kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulması şarttır.

Söz konusu tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, bu kanun kapsamında yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançlar tutarının yüzde yirmisi, ilgili yılda yararlanılan gelir ve kurumlar vergisi istisnasına konu edilemez. Bu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecektir.