BİR BAKIŞTA EMTİA
JAPONYA'NIN ALÜMİNYUM STOKLARI ARTTI
▶ Japonya'nın ocak itibarıyla üç büyük limanında alüminyum stokları bir önceki aya göre yüzde 5,8 artarak 332.900 ton oldu. Aralık ayında stoklar 314.600 bin ton olmuştu. Marubeni Corporation'un açıklamasına göre Yokohama, Nagoya ve Osaka limanlarında 2023 Ocak ayında 392.500 ton alüminyum vardı.
RUSYA, AB'YE SATAMADIĞI 238 BİN TON BAKIRIN YARISINI ÇİN VE TÜRKİYE'YE SATTI
▶ Rusya'nın Avrupa Birliği'ne (AB) ihraç edemediği yaklaşık 238.600 ton bakırın yaklaşık yarısını, Türkiye ve Çin'e sattığı bildirildi. S&P Global Market Intelligence'ın analizine göre Çin ve Türkiye, 2022'de aldıklarından 111.580 ton daha fazla aldı. AB, 2023 yılında Rusya'dan rafine bakır ithalatını %79 oranında azaltarak 62.372 tona düşürdü. 2022 ve 2021 yıllarında Rusya'dan gelen rafine bakır tedariki, AB ithalat hacminin %36'sını (296.000 ton/ yıl) oluşturuyordu. Geçen yıl bu pay %9'un biraz üzerine düştü. S&P analizine göre, Rusya'dan ithalat yapan ülkeler arasında en büyük tüketici Çin. 2023 yılında, Çin'de Rusya menşeli 370.815 ton rafine bakır satın alındı; bu, 2022 yılında tedarik edilenden %14,4, yani 46.580 ton daha fazlaydı. Türkiye, 2023 yılında yıllık %61 artışla 171.260 ton Rus rafine bakırı satın alarak alım artışı açısından en dikkat çeken ülkeler arasında yer aldı. Rus bakırı, 2022 yılında %27 olan Türkiye bakır ithalatının 2023 yılında %41'inden fazlasını oluşturdu.
NİKEL, RUSYA'YA YAPTIRIM İHTİMALİ NEDENİYLE ÜÇ HAFTANIN ZİRVESİNE ÇIKTI
▶ Şanghay'da nikel fiyatları, ABD'nin Rusya'ya karşı yeni yaptırımlar uygulayacağı spekülasyonu ile küresel arz konusundaki endişelerin canlanmasıyla perşembe günü yüzde 2'den fazla artış göstererek üç haftanın en yüksek seviyesine ulaştı. Şanghay Vadeli İşlemler Borsası'nda (SHFE) mart vadeli nikel kontratı, perşembe günü TSİ 06.12'de yüzde 2,6 artışla 130.570 yuan/tona (18.152,37 dolar) yükseldi ve 29 Ocak'tan bu yana en yüksek seviyelerine ulaştı. Londra Metal Borsası'nda üç ay vadeli nikel, çarşamba günü yüzde 3,6 artış göstererek geçen kasım ayından bu yana en büyük günlük kazancını kaydettikten sonra perşembe günü yüzde 0,3 düşüşle 16.885 dolar/tona geriledi.
KÜRESEL BAKIR PİYASASINDA ARZ FAZLASI OLUŞTU
▶ Uluslararası Bakır Çalışma Grubu (ICSG) son aylık bülteninde küresel rafine bakır piyasasının kasım ayındaki 123 bin tonluk açığa kıyasla aralık ayında 20 bin ton fazla verdiğini açıkladı. Verilere göre 2023 yılının tamamında 87 bin ton açık oluştu. 2022'de 434 bin ton açık gerçekleşmişti. Aralık ayında dünya rafine bakır üretimi 2,39 milyon ton olurken, tüketim 2,37 milyon ton olarak gerçekleşti. ICSG, Çin'in antrepolarındaki envanter değişikliklerine göre ayarlandığında kasım ayındaki 132 bin tonluk açığa kıyasla aralık ayında 15 bin ton fazla olduğunu belirtti.
CITI'DEN ALTIN VE PETROL TAHMİNİ
▶ ABD'nin en büyük bankalarından Citi'ye göre üç olası katalizörden herhangi birine bağlı olarak önümüzdeki 12 ile 18 ay içinde ons altın 3.000 dolara, petrol ise varil başına 100 dolara yükselebilir. Citi'nin Kuzey Amerika Emtia Araştırmaları Başkanı Aakash Doshi, CNBC'ye yaptığı açıklamada şu anda 2.017 dolardan işlem gören altının, Fed’in altın alımlarını keskin bir şekilde artırması, olası bir stagflasyon veya derin bir küresel durgunluk durumunda yaklaşık yüzde 50 oranında artabileceğini söyledi. Doshi'nin de aralarında bulunduğu Citi analistleri yakın tarihli bir notta, "Ons altında 3.000 dolara giden en olası yol, mevcut ancak yavaş ilerleyen bir trendin hızlanmasıdır" değerlendirmesinde bulunmuştu. Doshi, Fed’in altın alımlarını iki katına çıkarabileceğini ve altın talebinin en büyük itici gücü olan mücevherat tüketimine meydan okuyabileceğini belirtti.
RUSYA MEVCUT TARIM YILINDA 66,7 MİLYON TON TAHIL İHRAÇ EDEBİLİR
▶ Rusagrotrans Piyasa Analiz Bölümü Başkanı Igor Pavensky, Rusya'nın tahıl ihracatı 1 Temmuz 2023 - 30 Haziran 2024 kapsayan tarım yılında 66,7 milyon tona ulaşabileceğini söyledi. Pavensky, özellikle buğday ihracatının 52,4 milyon tona ulaşabileceğini vurguladı. Uzmana göre, bu tarım yılının başından Şubat 2024'e kadar Rusya'nın tahıl ihracatının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 20 artışla 46,6 milyon ton olması bekleniyor. Özellikle buğday ihracatının 35,6 milyon ton olması öngörülüyor. Bu tarım yılının başından bu yana Rus buğdayının en büyük beş ithalatçısı arasında 4,4 milyon ton ile Türkiye, 3,7 milyon ton ile Mısır, 2,5 milyon ton ile Bangladeş, 1,8 milyon ton ile Pakistan ve 1,6 milyon ton ile Cezayir yer alıyor. Rusya Tarım Bakanı Dmitry Patrushev geçtiğimiz kasım ayında yaptığı açıklamada ülkenin tahıl ihracatının bu tarım yılı sonunda 65 milyon tonu aşmasının beklendiğini ifade etmişti.
JAPONYA'NIN OCAK'TA HAM ÇELİK ÜRETİMİ YILLIK %0,6 ARTTI
▶ Japonya Demir ve Çelik Federasyonu, Japonya'nın ham çelik üretiminin ocak ayında bir önceki yıla göre yüzde 0,6 artarak 7,27 milyon tona çıktığını açıkladı. Mevsimsellikten arındırılmamış üretim aralık ayına göre yüzde 4 arttı.
İSVİÇRE'NİN ALTIN İHRACATINDA BÜYÜK ARTIŞ
▶ İsviçre'nin altın ihracatı ocak ayında kayda değer bir artış göstererek, bir önceki yılın aralık ayındaki 107,9 tona kıyasla yüzde 92'lik bir artışla toplam 207 tona ulaştı. İsviçre Federal Gümrük İdaresi tarafından bildirilen bu önemli artış, öncelikle Çin ve Hong Kong gibi kilit pazarlardan gelen yüksek talebe bağlandı. Gümrük İdaresi'nin verilerine göre, dünyanın en büyük altın tüketicilerinden biri olan Hindistan'a yapılan ihracat yüzde 73 artışla 14 tona ulaşarak kayda değer bir yükseliş yaşadı. Benzer şekilde Çin'e yapılan ihracat da yarıdan fazla artarak 77,8 tona ulaştı ve bölgeden gelen güçlü talebe işaret etti. Buna karşılık, İngiltere ve ABD gibi geleneksel varış noktalarına yapılan ihracatta düşüşler yaşandı; İngiltere’ye yapılan sevkiyatlar önceki seviyelere kıyasla üçte iki oranında azalırken, ABD'ye yapılan sevkiyatlar yarı yarıya düştü. Buna karşılık Hong Kong'a yapılan ihracat, bölgede altına yönelik artan iştahı yansıtacak şekilde neredeyse iki katına çıkarak ve 44,6 tona ulaşarak kayda değer bir artış gösterdi.
UKRAYNA'NIN TAHIL İHRACATI GEÇEN YILA GÖRE ARTTI
▶ Ukrayna Tarım Bakanlığı verilerine göre şubat ayında şu ana kadar gerçekleşen yaklaşık 4,3 milyon ton tahıl ihracatı, geçen yılın aynı dönemindeki ihracatı aştı. 2023'ün aynı döneminde 3,8 milyon ton ihracat yapılmıştı. Veriler, Ukrayna'nın 2023/24 Temmuz-Haziran piyasa sezonunda şimdiye kadarki tahıl ihracatının bir önceki yılda gerçekleşen 30,8 milyon tondan 28,2 milyon tona düştüğünü gösterdi. 11 milyon ton buğday, 15,2 milyon ton mısır ve 1,56 milyon ton arpa ihracatı yapıldı.
GOLDMAN SACHS: FED FAİZ İNDİRİRSE ALTIN FİYATLARI YÜKSELİR
▶ Goldman Sachs, Fed'in yapacağı bir faiz indiriminde fiyatları en çok etkilenecek emtilar olarak endüstriyel metalleri özellikle bakır ve altını gösterdi. Metalleri ham petrol ve petrol ürünleri fiyatlanının takip edeceğini savundu. Ancak Goldman Sachs, Fed faiz indiriminin doğal gaz ve tarımsal ürünlere ekonomik açıdan ciddi bir fiyat etkisi olmayacağını da öngördü. Goldman Sachs'ın 20 Şubat tarihli bir notunda, "ABD'nin 2 yıllık faiz oranlarında Fed kaynaklı 100 baz puanlık bir düşüşten kaynaklanan ani fiyat artışı metaller, özellikle bakır (%6) ve ardından altın (%3) ve petrol (%3) için en büyüktür" denildi.
İNGİLTERE'DE TÜKETİCİLERİN ENERJİ FATURALARI %12 DÜŞECEK
▶ Toptan gaz ve elektrik fiyatlarındaki düşüşün ardından İngiltere'nin hane halkı enerji fiyat tavanı, nisan ayında yüzde 12 oranında düşecek. İngiltere'nin enerji düzenleyicisi Ofgem, nisan-haziran dönemi için tipik bir hane için yıllık 1.928 sterlin olan fiyat üst sınırını 1.690 sterlin olarak belirledi. Bu, 1.216 sterlin olduğu Mart 2022'den bu yana en düşük tavan seviyesi. Bununla birlikte 2021 kışında toptan satış fiyatlarının yükselmesiyle başlayan enerji krizinden önce 1.200 sterlinin altında olan tipik seviyelerin üzerinde. Yakıt yoksulluğu yardım kuruluşu National Energy Action, nisan ayından itibaren 6 milyon hanenin "yakıt yoksulluğu" içinde olacağı uyarısında bulundu.
RUSYA'NIN 50 MİLYAR DOLARLIK İTİRAZI REDDEDİLDİ
▶ Hollanda'da Amsterdam Temyiz Mahkemesi, Rusya'nın Yukos davasındaki son yasal itirazını reddetti ve şu anda feshedilmiş olan petrol şirketinin eski hissedarlarına verilen 50 milyar dolarlık tazminatın uygulanmasını onayladı. Bir zamanlar eski petrol kralı Mikhail Khodorkovsky'ye ait olan enerji devi Yukos, 2006 yılında şirketin milyarlarca dolarlık vergi borcunu ödeyememesi üzerine iflas etmişti. Son karar, 2014 yılında Rusya'nın 2000'li yılların başında dev petrol şirketini iflas ettirmek için attığı adımlarla uluslararası yükümlülüklerini ihlal ettiğine hükmeden Lahey'deki Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nde on yıl süren bir davayla ilgili. Moskova, hissedarlarla olan anlaşmazlığın herhangi bir yabancı mahkemenin yargı yetkisi dışında olduğunda ısrar ediyordu. 2014 yılında tahkim mahkemesi Rusya'nın Yukos'un eski hakim hissedarları olan Kıbrıs merkezli Hulley Enterprises ve Veteran Petroleum ile Man Adası merkezli Yukos Universal'a 50 milyar dolar tazminat ödemesine hükmetmişti. Özel bir şirket olan Yukos, Sovyetler Birliği'nin çöküşünü takiben devlet varlıklarının tartışmalı bir şekilde ihale ile satışının ardından kuruldu ve kısa sürede dünyanın en değerli şirketlerinden biri haline geldi.