Süperyat

Bizler için hayal etmesi bile güçken, shadow (gölge) yatlar artık ‘Zenginler Kulübü’ üyelerinin hayatlarının bir parçası. Bu tekneler yardımcı bot kategorisinde anılmalarına rağmen boyları ve tasarımlarıyla tek başlarına ‘süperyat’ sayılabilecek nitelikt

Gölgelerin gücü adına

Süperyatları ve onları gölgeleri gibi takip eden ‘shadow’ yatları anlatabilmek ve anlayabilmek için sırt çantası ile bavuldan ilham alabiliriz. Sırt çantasına seyahatte daima en gerekli ve en yakınımızda tutmak istediğimiz eşyaları koyarız. Valize ise gittiğimiz yerde lazım olacak diğer eşyalarımızı…

Evet, bazı insanlar ufak bir sırt çantası ile dünyayı gezebilir ama şimdilik onları bir kenara bırakalım. Sırt çantası pratiktir, hep yanımızdadır, hafiftir ve en temel ihtiyaçları yanımızda tutar. Valizler ise çok eşya alır. Ancak toplamak, açıp yerleştirmek zaman alır, onlara mutlaka kullanacağımız veya kullanma ihtimalimiz olan eşyaları koyarız. Tüm seyahati sırt çantasına da sığdırabiliriz ama artık pratikliği ve hafifliği söz konusu olmaz ve taşımak başlı başına derde dönüşür. Çantaları ayırmak mantıklıdır, serbestlik kazandırır. Çıtayı biraz yükseltelim ve diyelim ki valizinizi sizin için taşıyan yardımcınızla seyahat ediyorsunuz. İşte kendiniz ana yatınızda (yalnızca sırt çantası ile) zaman geçirirken, mürettebatınız da (yardımcınız) shadow yatınız (valiziniz) ile ilgileniyor. Bu kadar basit!

Günümüzde süperyatların hem boy hem de hacimsel olarak büyüdüğünü hepimiz biliyoruz. Uzayan boylar, genişleyen hacimler operasyonel ihtiyaçları ve bu operasyonlara harcanan zamanı da giderek artırıyor. Son dönemde bu ihtiyaçları karşılamak için süperyat dünyasına yepyeni bir çözüm getirilmiş durumda. Teknesinde vakit geçiren, tatil yapan bir yat sahibinin, kısıtlı zamanında düşünmek ve yapmak istediği tek şey ailesiyle ve/veya konuklarıyla ilgilenmek oluyor. Kısıtlı tatil zamanlarında ortaya çıkabilecek operasyonel bütün ihtiyaçlar için shadow yatlarını kullanmayı tercih ediyorlar. Artan ‘ihtiyaçları’ karşılamak için süperyatınızı büyütmeye, birçok zorlayıcı ek kurala göre yeniden inşa ettirmenize gerek kalmıyor. Yani valiz sizi çok daha büyük bir sırt çantası taşıma zorunluluğundan kurtarmış oluyor. Shadow yatınız ihtiyaçlarınızı nereye giderseniz gidin size eşlik ederek taşıyor.

Valiz örneğine indirgediğimiz bir shadow yat neleri mi taşır? Sırt çantanızda yani ana yatınızda size yük olabilecek her şeyi... Örneğin helikopter pistinizi daha büyük alanın bulunduğu, gündüz ve gece kullanımında çok daha güvenli olan shadow yatınızda taşıyabilirsiniz. Sualtını keşfetmekten hoşlanan maceracı biriyseniz denizaltınızı da tatilinizde yanınızda götürebilirsiniz. Tender botunuzu, Rib’lerinizi, arabalarınızı, yelken seviyorsanız yelkenlinizi, jet ski vb. benzeri birçok oyuncağınızı yanınızda taşıyabilirsiniz. Tüm oyuncaklarınızı taşıyan koca bir oyuncaktır shadow yat. Belki süperyatınız da hepsini alacak kadar büyük olabilir ancak teknedeki bütün hacimleri neden bunların kaplamasını isteyesiniz ki? Üstelik tüm bu oyuncakları suya indirmek de, başka bir koya geçmek istediğinizde sudan toplamak da vakit alan operasyonlardır. Bunlar yalnızca shadow yatta sürdüğünde yat sahibi de bekleyerek zaman kaybetmemiş olur.

Parti mi dediniz?

Mürettebatın bir kısmının konaklaması da shadow yatta çözülebilir. Hatta siz bile zevkinize göre inşa ettireceğiniz shadow yatınızı ve açık alanlarını partileriniz için kullanabilir, dağınıklığı ana yatınızdan uzak tutabilirsiniz. Öncü birlik olarak gitmeyi planladığınız bölgeye yüksek süratle ulaşıp, sizi mutlu edecek bütün her şey için hazırlık yapabilirsiniz. Böylelikle günümüzde her şeyden değerli olan zaman da size kalmış olur.

Shadow yatın sunduğu başka çözümler de var. Süperyat sahipleri için kendilerinin, ailelerinin ve yatlarının güvenliği de önemli bir konu. Süperyat sahiplerinin genel olarak multimilyarder olmaları ve iş dünyasında yaşayabildikleri gerilimler sebebiyle kendilerini hep belirli bir güvenlik çemberi içinde tuttuklarını söyleyebiliriz. Örneğin Roman Abramovich’in ana yatını koruyan bir koruma ordusuyla tatil yaptığını belirtelim. Böyle bir durumda shadow yatınızda konumlandıracağınız silahlı güvenlik personeli sizin için ana yatınızı koruyan bir konuma geçebilir. Hatta shadow yatınızda hızlı devriye tekneleri de bulundurabilirsiniz.

Gelelim örneklere... Bugün shadow yat dünyasının en büyük üreticisi konumunda, Hollandalı Amels Tersanesi bulunuyor. Tam boyları 40-85 metre arasında değişen farklı konseptlerde yatlar üreten Amels Tersanesi şu ana kadar bir adet 50 metre ve iki adet 67 metrelik shadow yat suya indirdi. Amels, shadow yatlarının hepsinin dış görünümü için kaslı ve güçlü tanımlamalarını kullanıyor. Gerçekten de dış görünüşlerinin ‘work boat’lara (açık deniz tedarik gemisi) benzer olması ve yatın büyüklüğüne rağmen 25 knot yapabilen hızları bu sıfatları doğrular nitelikte.

Süperyat boyunda shadow yat

67 metrelik Garcon, ilk göze çarpan shadow yatlardan biri. Lürssen yapımı 87 metrelik Ace megayatının shadow yatı olarak üretildi. Garcon’un konsept aşamasında, açık deniz petrol ve gaz platformlarına hizmet eden mürettebat teknelerinden ilham alınmış. 4X1425 kw’lık güçle en yüksek 19 knot sürate sahip bir yat ama daha büyük makinalarla 25 knot’a kadar ulaşabiliyor. Ayrıca çok büyük bir alanda hizmet verebiliyor. 18 knot süratle 4.500 deniz mili menzile sahip. Yüzeylerin sonlandırılma ve boya kalitesi süperyat standartlarına göre yapılmış ve bütün açık alanlar için Bolidt yapay tik kullanılmış. Kapalı alanlarda ise Amels yatlarındaki mürettebat bölümlerinin kalitesinde olmasına özen gösterilmiş ama istenilmesi halinde misafir kamaraları kadar iyi olması seçeneği eklenmiş (shadow yatınızda konuklarınızı da ağırlayabileceğinizi söylemiş miydik?).

Garcon’un taşıdığı oyuncaklara bakacak olursak, yok yok diyebiliriz. 12,63 metrelik J Craft Torpedo yardımcı bot ve bu botu denizden almak için 15 tonluk vinç... Diğer oyuncaklar; 10,5 metrelik bir parasail teknesi, kurtarma botu, jet ski’ler, wakeboard’lar ve dalış malzemeleri... Helikopter olarak Garcon’un pistine en uygun olan Eurocopter Dauphin modeli kullanılıyor. Garcon’un bir diğer özelliği ise ana yat olan Ace’e yakıt ve temiz su ikmali yapabilmesi, böylelikle marina ihtiyaçlarının bir kısmı shadow yatla karşılanmış oluyor. Amels’in shadow yatları için yaptığı en büyük yenilik ise yeni 69 metrelik modeli için konseptini geliştirdiği kapalı helikopter hangarı uygulaması. Bu hangar sayesinde kullanılmadığı zamanlarda helikopter yatın içine alınabiliyor ve bakımları yapılabiliyor.

Farklı ihtiyaçlar ve belki de daha ‘mütevazı’ bütçeler için daha küçük shadow yat örnekleri de var. LYNX Yachts’ın YXT One daha ufak ana yatlar için mükemmel bir shadow yat. 24 metrelik bu yatta yine yardımcı botlar için büyük açık bir güverte, kapalı bölümlerde misafir ve mürettebat kamarası, ayrıca spa, spor salonu ve fazladan depolama alanları bulunuyor. Yardımcı botlar denize indirildikten sonra güverte bütünüyle beach club olarak kullanılabiliyor. Teknenin CE kategorisi A olduğu için okyanuslar dahil her yere yanınızda götürebileceğiniz bir shadow yata sahip oluyorsunuz.

İddialı tasarımlar

Son dönemde shadow yatların arttığını görüyoruz. Artık ünlü tasarımcılar hem müşterilerin ihtiyaçlarını karşılayacak hem de oldukça iddialı tasarımlar üretmeye başladı. Bunlara en iyi örneklerden birinin tasarımcı Espen Oeino’nun kaleminden çıktığını söyleyebiliriz. Bu yıl Monaco Yacht Show’da büyük beğeni toplayan Avustralyalı Silver Yachts’ın 77 metrelik Silver Fast modelinin serisinden gelen Silver Shadow, 83 metrelik bir shadow yat. Silver Yachts serisindeki keşif tipi Silver Loft’un çizgilerine benzeyen askeri görünümlü Silver Shadow’un şimdilik ne zaman üretileceği konusunda net bir bilgi bulunmuyor. Tasarımcı Ken Freivokh’un eşi benzeri olmayan Malta Şahini’nin sahibi için çizdiği 42 metrelik shadow tasarımı da oldukça iddialı. Freivokh, 42 metrelik yata bir deniz uçağı, bir yelkenli, bir denizaltı ve 12 metrelik iki yardımcı bot sığdırmayı başarmış.

Shadow yatlar sahiplerini mutlu etmek, ana yatlara eşlik etmek, zaman ve yerden tasarruf ettirmek dışında herhangi bir amaçla kullanılabilir mi? Evet, kullanılabilir ve kullanıldı da. Shadow yatlar işlevsel kabiliyetleri sebebiyle yardım amaçlı da kullanılabilirler. 2015 yılında Vanuatu’yu vuran tropik fırtınada birçok insan evsiz ve zor durumda kalmıştı. Bu sırada Vanuatu’ya yakın olan Umbra isimli Amels yapımı shadow yat bölgeye ulaşarak, ilk olarak bölge halkının ihtiyacı olan 2.300 litrelik temiz su ve 20 kargo kutusu kıyafeti ulaştırmıştı.

Ana yatlar için sağladığı tüm faydalar göz önüne alınınca önümüzdeki yıllarda shadow yatların sayısının artacağını ve açık denizlerdeki petrol platformları için kullanılan açık deniz tedarik gemilerinin bir kısmının refit edilerek shadow yata dönüştürüleceğini göreceğiz. Kapalı hangarlardan, beach club’lara uzanan daha birçok farklı kavrama uygun shadow yatların hizmette olacağını da söyleyebiliriz.

Özetle; seyahatte hafif bir sırt çantasından daha kullanışlısı yok. www.redyachtdesign.com