Yeni tur hazırlığı

Hemen hemen her yıl bu aylarda teknemizin hazırlığı ile günlerimizi geçiriyoruz. Bu sene Marmaris’te dördüncü kez bu iş için kolları sıvadık.

Bir teknenin uzun yola hazırlanması konusunda artık çok tecrübe kazandık. Dördüncü uzun turumuza hazırlık safhasını anlatırken biraz değişik bir yerden tekne sigortasından başlamak istiyorum. Yola çıkınca gezi boyunca her şeyin yolunda gitmesini isteriz ama bunun tersi bir durum olma riskine karşı gerekli önlemlerimizi almamız gerekir. Talihsiz bir durum ile karşılaşırsak işte bu durumda hemen aklımıza sigorta poliçemiz gelecektir. Ayrıca hemen hemen tüm ülkelerde marinalara girdiğinizde sizden iki şeyi isterler; tekne sahiplik belgesi ve tekne sigortası. Sigortasının üçüncü şahısları da kapsaması önemlidir.

Bizim teknemiz Soulmate, Türk bayraklı ve ticari yat statüsünde, Class A ve Uzak Yol/uzak Sefer Elverişlilik Belgesi’ne sahip. Bunun anlamı okyanus aşırı seferlere elverişli olduğu, ilgili liman başkanlığınca denetlenmiş ve gerekli tüm alet ve cihazların bu uzak yola elverişli olduğu tasdik edilmiş olması. Ülkemizde denize elverişlilik belgeleri sefer bölgesi olarak dört çeşit oluyor:

- Liman Seferi Belgesi; bağlı olduğu liman sınırlarında seyir yapabilme,

- Kabotaj Seferi Belgesi; Türk karasularında, limanları arası sefer yapabilme,

- Yakın Yol/yakın Sefer Belgesi; Karadeniz, Akdeniz, Kızıldeniz ve İspanya’nın Fransa sınırına kadar kuzey kıyılarını da kapsayan Finistere Burnu ile Moritanya’nın Dakhla Limanı güney sınırını birleştiren çizginin doğusunda kalan denizlerde seyir yapabilme,

- Uzak Yol/uzak Sefer Belgesi; dünya üzerinde sınırsız denizlerde seyir yapabilme.

Özel teknelerin bu belgeye ihtiyacı olmaz. Ayrıca tekne üretici firmaları, ürettikleri tekneleri seyir yapabilecekleri deniz şartlarına göre dört sınıfa ayırıyor:

- Class A Ocean; Bofor 8’i aşan rüzgâr ve 4 metrenin üzeri dalgalarda,

- Class B Offshore/açık Deniz; Bofor 8’e kadar (Bofor 8 dahil) rüzgâr ve 4 metre dalgaya kadar (4 metre dahil),

- Class C Inshore/kıyı Seyri; yakın seyirler, büyük körfezler, göller ve akarsular da Bofor 6’ya kadar rüzgâr ve 2 metre dalgaya kadar,

- Class D Sığ sular; küçük, kapalı denizler, kanallar, nehirlerde Bofor 4 ve yarım metre dalgaya kadar seyir için tasarlananlar.

İşte bu bilgiler ışığında sigortacınızla konuşarak, teknenizin sigortasının kapsama alanını genişletmeniz gereklidir. Genellikle ülkemizdeki tekne sigortası kapsama bölgesi Cebelitarık’a kadar Akdeniz, Karadeniz ve Ege Denizi ile sınırlı oluyor. Biz uğrayacağımız tüm ülkeleri ve yolumuz üzerindeki tüm denizleri ve okyanusları tek tek sigorta poliçesi üzerine işlettik. Yani kapsama alanını en açık hali ile yazdık. Ayrıca teknenin üzerindeki tüm demirbaşlar ve özellikle şişme bot ve motorunu detaylı olarak belirttik. Şunu unutmayın, sigorta açısından şişme botun üzerinde tekne isminin yazılı olması gerekiyor. Gerçi bu Karayiplerde bir dezavantaj olabiliyor çünkü botunun karada olduğunu gören uyanıklar teknenin alargada yalnız olduğunu anlayıp hırsızlığa gidebiliyor!

Uzun yola hazırlık safhasında, yolunuz üzerinde uğrayacağınız ülkelerin özel bazı kanunları olup olmadığını araştırmalısınız. Şöyle ki bazı ülkelerde doğal park ilan edilmiş ve gece veya gündüz dahi demirlenemeyecek bölgeler olabiliyor. Ya da özel izin ile bir vergi ödeyerek günlük/haftalık izin kağıdı almanız gerekli bölgeler oluyor. Örneğin; Sardinya’nın kuzeyi Maddelana Bölgesi gibi. Hırvatistan’da üç, altı, dokuz, 12 aylık seyir izin belgesi gibi. Yine Karayipler’de BVI ve USVI adalarında özel doğal koruma alanlarının vergilerini deniz polisleri kontrol ediyor. Sadece şamandıralara bağlanabiliyorsun. Bunları gidilecek bölgelerin pilot kitaplarını edinerek veya internette bazı forum sitelerine üye olarak ( cruisersforum.com, noonsite.com vb.) yapabilirsiniz. Bu bölgelere sizden önce ziyaret etmiş kişiler ile sohbet etme imkanını yaratmanızı söylemeye bile gerek yok herhalde.

Teknemizin teknik olarak uzun yola hazırlığı safhasında yapılacakları sıralamak gerekirse...

Öncelikle 7/24 telefon ile arayabileceğiniz bir teknik servis

veya birkaç ustanın numarasını özel defterinize not almalısınız.

Akülerinizin ve özellikle şarj sisteminin iyi bir elektrikçi tarafından kontrolü önemlidir. Bence yeni akülerle yola çıkmakta fayda var. Özellikle jel veya AGM, eğer maliyet önemli değil derseniz lityum.

Güneş paneli sistemi olmazsa olmaz. Bizde rüzgâr jeneratörü var.

Otopilotunuz en iyi yardımcınız olacak. İmkanınız varsa en azından sadece piston kolundan bir yedek alabilirseniz iyi olur. İkinci otopilotu taktıran ve bir ay birini diğer ay diğerini çalıştıranları da gördük.

Seyir fenerleri için direk tepesine üçü bir arada (tricolor) modelinden bir yedek sistem kurulmalı özellikle yüksek okyanus dalgaları arasındayken güverte seviyesi yerine bu yüksek seyir fenerleri size güvenli bir seyir sunar.

Can salınızın transocean tipi (okyanus geçişine uygun) olması ve kolay atılabilecek bir yerleşim düzeneğinde bulunması şart. Bizimkini kıç korkulukların dışında kendi braketi üzerinde sabitledik, birkaç saniye içinde denize atılabilecek bir kurulumda.

Tekne için EPIRB (406 hz) ve kişisel EPIRB (taşınabilir olan mesela SPOT marka gibi) olmalıdır. Ayrıca chartplotter içinde en azından Transmit/receiver B tipi AIS monte edilmelidir.

İyi bir armacı tarafından tüm arma, direk, bumba, teller eklem yerleri, pimleri kontrol ettirin, paslanan veya kopmaya yüz tutanlar yenileyin.

Güvertedeki makaralar ve vinçler, hareketli donanım elden geçirilmeli, yağlanmalı, koruyucu sprey sıkılmalı. Biz bu sene sökülüp takılan (inner forestay) ikinci baş ıstralya yerine sarma sistemini ekledik. Yani iki adet sarma sistemli (furling) ön yelkenimiz oldu. Biri %140 cenova, diğeri %110 cenova.

Yelkenlerin özellikle açık denizlerdeki sağanaklara dayanıklı kumaştan ve radyal kesim gibi kolay esnemeyecek şekilde dikilmesi iyi olur.

Tüm halatlarınız yıpranmamış ve doğru cinste seçilmiş olmalı. Yani mandar, ıskota, bağlama ve yüzen halatların her biri için doğru seçimleri halat satıcınıza soracaksınız.

Dümen mili ve onu tutan pimler kontrol edilip, milin derlinden burcu gerekirse dümeni indirip değiştirilmeli. Rüzgâr dümeni hem yedek dümen hem de enerji tasarrufu açısından faydalı olur. Dümen telleri, zinciri ve tüm sistem elle ve gözle dümenin altına girip kontrol edilmeli, WD40 ve gres yağı ile yağlama yapılmalı.

Tekne zehirli boyasını en az dört kat atıyoruz, en az 150-200 mikron boya bırakmalıyız. Şaft ve pervane tutyalarını değiştiriyoruz. Pervaneyi temizliyoruz ve zehirli atıyoruz.

Teknenin altındaki tüm su alma kinistinler ve onların sintinedeki valfleri elden geçirilmeli, zamanı gelip gelmediğine bakmadan yenilenmesinde fayda var. Tabii bunlara tuvalet ve tanklarınınki de dahil.

Motor şaftının tekne çıkışındaki yatağı (shaft seal), tekne altındaki braketin içindeki dışı sarı yataklama parçası (cutless bearing) değiştirilmeli.

Salma cıvataları ve çevresi ile sintinede postaları sıkı bir şekilde kontrol edilmeli.

Buzdolabı ve klima gazı kontrol edilmeli, eksikse tamamlanmalı. Kaçak olup olmadığı, buzdolabı kompresörü ve buzluğun tam kapasite çalışıp çalışmadığına bakılmalı.

Duş pompaları, sintine pompası ve hidrofor servis edilir; gerekirse bozulmasa da değiştiriliyor ve çıkan yedeğe alınır. Her birinden hiç açılmamış bir set her zaman kurtarıcınız olur. Tuvalet pompaları servis edilmeli ve en azından biri manuel olmalı. Yeterince yedeği alınmalı. Böyle ufak tamirler için yurt dışında dünyanın dolarını işçilik olarak ödemek istemiyorsanız ayrıca nasıl değiştirileceğini öğrenmek şart.

Su yapıcı olarak 12 volt ile çalışan ve fazla büyük olmayan bir model tavsiye ederiz. Bizimki 12 volt/35 litre-saat. Yedek filtreleri önemli, bol yedek alın.

Ana makine ve varsa jeneratörün en azından yağını, filtrelerini ve impellerini kendiniz değiştirmeyi öğrenmelisiniz.