Kırılıp dökülmeden
Armada sorun olduğunu genellikle birşeyler kırıldığında fark ederiz. Oysa arma elemanlarını sağlam tutmak ve sürekli kontrollerini yaparak oluşan değişiklikleri gözlemlemek hayat kurtarıcı bir önlemdir.
Yıllardır kullandığımız arma elemanları elbet bir gün pes edecek ve ömrünü sona erdirecektir. Önemli olan onları kırılmadan ve dolayısıyla daha büyük sorunlara yol açmadan değiştirebilmektir. Bir parçanın ömrünün ne kadar olacağını tahmin etmek elbette çok zor bir iştir. Genellikle önerilen, parçaların 10 yıllık kullanımın sonunda değiştirilmesidir. Ancak ömrü sona ermeden teşhisi koymak ve yerine yenisini yerleştirmek için yapılabilecek çok şey vardır.
Biz de bu yazıda donanım elemanlarınızın ömrünü uzatmak ve sizi zor durumda bırakmadan, doğru zamanda değiştirebilmek için yapmanız gereken kontrollere değineceğiz.
İlk önce güverteden başlayalım. Donanımda kontrol edilecek ilk şey kaz boynu mafsalı. Mafsalın bağlantı parçalarında çentiklerin bulunup bulunmadığını ve hareket edip etmediğini kontrol edin. Mafsalın pimi eğrilmiş olmamalı ve kaz boynu tam olarak kendisinden beklenen şekilde hareket etmelidir. Eğer dikey bir hareketlenme varsa bunu engellemek için pimine pul (plastik ya da metal) takabilirsiniz.
Bumbanın bağlantı parçalarını gözden geçirin, özellikle de amortisörünün bağlantı parçalarını! Farklı metal türlerinin bağlantı noktalarının arasında, birbirlerinden ayrı tutmak için aralarına pul konup konmadığından emin olun. (A)
Ana direğin topuk ve ıskaçasında korozyon ya da çatlak var mı, hareket ediyor mu diye gözlemleyin. “Bütün donanımda en büyük yükün bu noktaya bindiğini düşünürseniz bu kontrollerin önemini de o kadar iyi anlayabilirsiniz” diyor işin uzmanları.
(B)
(B)
Sarma cenova sisteminde zorlanma varsa buraya da göz atmakta yarar var. Sarma sisteminin direk içindeki üst ve alt uçlarında yelkenin doğrudan bağlandığı dönen parçalarının sıkışma olmadan dönebilir olduklarından emin olun. Tuzlu su sebebiyle sıkışmış olabilirler, bu tip sıkışmaları zorlamanın direk kaybına bile yol açabileceğini unutmayın. Böyle
(C)
bir durumda sarma sistemini hortum yardımıyla tatlı suyla yıkayın ve tuzdan arındırın. Sonra da kuru silikon kaydırıcı yardımıyla hareket etmesini sağlayın.(
Armadaki tüm makaralar rahat dönebiliyor olmalı. Eğer artık dönmekte zorlanıyorsa ortada sıkıntı var demektir. Bu, bir süre sonra hiç dönmeyeceği anlamına gelir. Dolayısıyla dönüşlerini rahatlatmanız gerekir. Bunu sıcak su yardımıyla yapabilirsiniz. Eğer buna rağmen düzelmediyse tutan pimleri sökün ve yatak yüzeylerini kontrol edin.
Donanımdaki tellerin doğru şekilde uzayıp uzamadığını kontrol edin. Özellikle de başlangıç ve bitişteki bağlantı noktalarına odaklanın. Eğer bükülme varsa ya da bağlantı noktasına düzgün bir şekilde uzanmıyorsa bu bir sorun olduğu anlamına gelir.
C)
Bu bombe kırılmaya az kaldığının göstergesidir. Bunu direği indirdiğinizde düzeltin, uç bağlantı noktasını esnetin ve biraz bükün. Ayrıca tel halat kollarının kırık olup olmadığını ve hareket edip etmediğini kontrol edin.
Kıç ıstralyayı sonlandıran bağlantı aparatlarının bazıları plastikten yapılmıştır ve güneş ışınları sebebiyle zamanla aşınır. Dolayısıyla üretici firmanın önerdiği aralıklarla değiştirmekte fayda vardır.
U civata ve kilitler birbirini tutmalı, yerlerine uygun seçilmiş olmalı. Hatta kilitlerin vidalı pimlerini arada sıkılaştırın ve plastik bir kablo ya da sağlam bir metal teli, kilidin yanındaki deliğin ve halkanın içinden geçirip bağlayarak sağlamlaştırın. (D)
Liftinler dişlisi üzerinde rahatlıkla dönebiliyor olmalı. Eğer dönmüyorsa sakın zorlamayın, biraz yağlayıp rahatlamasını sağlayın.
Direğin geçtiği yuvanın etrafında çatlak ve deformasyon olup olmadığını kontrol edin. Eğer çatlak varsa bu iyiye işaret değil.
Gurcataların üzerinde çatlak, korozyon ya da herhangi bir oynama var mı kontrol edin. (E)
Pim kopilyaların yerinde olup olmadığına bakın. Burada size küçük bir tavsiye, kopilyaların keskin uçlarını bantla kapatmak yerine birkaç damla silikon kullanın. (Uzmanlar öyle yapıyor.) Çünkü bant orada sera etkisi yapar ve korozyonun oluşması için uygun ortamı yaratır. (F-G)
Çarmıh, ıstralya ve vardavela tellerinin uçlarındaki sonlandırmaların tel atıp atmadığını kontrol edin ve atma varsa yenileyin. Ayrıca çarmıh ve ıstralyaların tekneye bağlandığı yerdeki flanşların bağlantı vidalarının sağlamlığından emin olun.
Elektrik bağlantıları arasındaki kopukluk ve gevşeklik galvanik korozyona yol açabilir ve direkte hasara neden olabilir. Dolayısıyla tüm bağlantı ve kabloları sıkı bir şekilde kontrol ederek akımı sızdırmadığından emin olun.
Son olarak... Düzenli kontroller ve koruyucu bakım bu işin anahtar noktasını oluşturur. Eğer sorun yaratabileceğini düşündüğünüz, kafanızda en ufak dahi soru işaretine yol açan bir durum sezdiyseniz hemen konunun uzmanlarına başvurun.
Dikkat!
Eğer güvertede siyah sıvı gördüyseniz (muhtemelen alüminyum oksit ve su karışımı) dikkatli olun. Bu, birşeylerin ters gittiğinin göstergesidir, ihmal etmeyin sebebini araştırın.