Bir dahiyi kaybettik
Sardinia Cup, Sydney-hobart, Admiral’s Cup, Fastnet Race, China Sea Race ve daha nice dünya şampiyonu teknenin yanı sıra Clipper Round the World Yacht Race’in (2005-12) efsaneleri yarıştıran teknesi Clipper 68’in tasarımcısıydı Ed Dubois. Biz Naviga olarak kendisiyle Bülent Atabay için çizdiği Orient Express V’in inşasında tanışmıştık. Tasarımlarından eski Orient Express 3, şimdi Aydın Yurdum’a ait ve Marmaris’te Goblin 3 ismiyle yarışıyor. Kendi yaptığı teknelerle yarışan, denizde mücadeleyi seven Dubois süperyat tasarımları için de sıkça Türkiye’ye gelirdi. 1994 yılında Proteksan&turquoise (şimdi Turquoise Yachts) için çizdiği, tersanenin ilk yatı 55 metrelik Turquoise, üretim ekibinin yeteneğiyle birleşince megayat dünyasının önemli eserlerinden biri oldu. Tersanenin ikinci Turquoise’ının yanı sıra Talisman Maiton, Sequel P, Tales ve Mosaique gibi önemli yatları da onun imzasını taşıyordu. 2007’de ise RMK Marine Oyster Yachts’ın süperyatlarını inşa etmeye başladığında geldi ve “İstanbul’da çalışmayı özlemiştim” dedi... Evli ve dört çocuk babası Dubois’yı yarattığı olağanüstü yatlarla olduğu kadar mütevazı, işine ve denize aşık, güleryüzlü kişiliğiyle hatırlıyoruz…
Kararlı adımlar
1952 senesinde Londra’da dünyaya gelen Ed Dubois, çocuk yaşlarda model tekne yapmaya başlar. Denizcilikle ilgisi olmamasına rağmen babası onu şehrin parklarındaki göletlere, model teknelerini yüzdürmeye götürür. 15 yaşında, 13 feet uzunluğuyla ‘gerçek boyutlu’ ilk teknesini edinir ve rüzgârın gücüyle seyir yapmanın tadına varır. Southampton’da yat tasarımı eğitimi alan Ed Dubois, 1974 yılında mezun olduktan sonra, geçen sene vefat eden Jersey’li mimar Alan Buchanan’ın yanında çalışmaya başlar. Bir sene sonra New York’taki Sparkman&stephens’tan iş teklifi alınca ABD’YE gider. Ancak çalışma izninin
çıkması 10 ay sürer. Dubois bu süreçte bir denizci ilk dergisine teknik editör olarak başvurur ve işe girer. Eski bir arkadaşının arayıp kendisi için bir yarış teknesi yapmasını istemesiyle yol ayrımına gelir. Dergi işindeki maaşa çok ihtiyacı olmasına rağmen teklife “Evet” der ve işe koyulur. Ortaya çıkan 34 feet’lik Borsellino Trois adlı tekne, 1976’da ardı ardına birçok regattayı kazanınca yarış teknesi kariyeri başlar ve 1977’de Dubois Naval Architects kurulur. Onu dünya çapında asıl ününe kavuşturan ise Avustralyalı bir yelkenci için çizdiği 42 feet’lik yarış teknesi Police Car olur. 1979’da denize inen teknenin Admiral’s Cup’ı kazanmasıyla ‘kupayı isteyenin Dubois’nın kapısını çaldığı’ dönem başlar.
Dubois’nın süperyat kariyeri de aynı hızla başlar ve ilerler. Admiral’s Cup zaferinin hemen ardından Yeni Zelandalı bir işadamından sipariş alır ve 37 metrelik yelkenli Aquelii’yi çizer. Sonrası akar gider; Kokomo, Bliss, Tiara, Ganesha… Tasarladığı yelkenli süperyatların iki senede bir yarıştığı Dubois Cup’a adını veren Ed Dubois, motoryatlarda da çok iddialı ve bol ödüllü işler çıkarır: Kiss, Como, Loretta Anne, Silver Dream, Turquoise…
Ed Dubois, ölümünden bir hafta öncesine kadar ofisinde faal bir şekilde, şu anda Royal Huisman’da inşa halinde olan 58 metrelik yelkenli süperyat Ngoni üzerinde çalışıyordu. Dubois Naval Architects, Ed Dubois’nın 23 yıllık mesai arkadaşı Peter Bolke’un yönetiminde ünlü tasarımcının adını yaşatmaya devam edecek.