Test edildi onaylandı

Yüksek performanslı teknik tekstil ürünleri üreticisi Metyx Composites, iş alanına bir yenisini daha ekledi. Şirket artık laboratuvarlarında ihtiyaç duyanlar için kompozit malzeme analizi yapıyor.

Kompozit malzeme analizi aslında Metyx Composites için çok da yeni bir iş sayılmaz. Zira şirket zaten 2012 yılından bu yana kendi ürünlerinin fiziksel ve mekanik testlerini dışarıdan bağımsız olarak laboratuvarlarında gerçekleştiriyor. Dolayısıyla Metyx, kompozit malzemelerin analizi konusunda bir hayli tecrübeye sahip.

Bugüne kadar kompozit sektöründe faaliyet gösteren birçok farklı firma ve üniversitelerle test süreçlerini yürüttüklerini, başlarda kendi laboratuvarlarında ürün kalitesine etki edecek parametreleri analiz etmek amacıyla testler gerçekleştirdiklerini söyleyen Ar-ge ve Kalite Kontrol Sorumlusu Dr. Gülnur Başer, tüm bu süreçte karakterizasyon yöntemleri dahi geliştirdiklerini belirtiyor. Metyx Composites’in laboratuvarlarını başka firmalara da açması işte bu gelişimin sonucunda gelen talepler üzerine oluyor. Şirket halen büyük çoğunluğunu denizciliğin oluşturduğu birçok farklı sektöre test hizmeti sunuyor. Dr. Başer bugüne kadar altı farklı sektörde, 30 farklı firmaya 4.000 adet test yaptıklarını kaydediyor. Bu testlerin önemli bir kısmını ise denizcilik sektörü oluşturuyor. Pekiyi denizcilik sektöründe neler test ediliyor? Dr. Başer bunu şöyle açıklıyor:

“Elyaf takviyeli polimerik kompozitlere çekme, basma, eğme, kesme gibi mekanik testler yapıyoruz. İstek doğrultusunda EN, ISO veya ASTM standartlarıyla yürüttüğümüz testlerde herhangi bir öneri gelmez ise uygun standartları kendimiz seçiyoruz. Ayrıca kompozit malzemelerde en temel ve önemli parametreler olan fiziksel testler, yani elyaf ve dolgu oranı, yoğunluk ve boşluk oranları gibi analizleri de yapıyoruz. Fiziksel ve mekanik testlerin yanı sıra kompozit malzemelerin üretimi esnasında da ölçülmesi gereken değişkenler bulunur. Örneğin elyafın ıslanma hızı, reçinenin akış rejimi, dolgu yayılımı gibi. Bunları da yine in-house (içimizde) olarak geliştirdiğimiz bir takım test yöntemleriyle kompozitlerin üretim sürecine de ışık tutmak amacıyla analiz edebiliyoruz.”

Dr. Gülnur Başer, homojen yapıya sahip olmayan kompozit malzemelerde standart sapmaların her zaman belirlenemediğine, o yüzden de test öncesi numunelerin hazırlık aşamasının çok önemli olduğuna dikkat çekiyor: “Örneğin numunenin kesim yöntemi test

öncesinde numuneye zarar vermeyecek düzeyde olmalıdır ki malzemenin gerçek dayanımını ölçebilesiniz. Ayrıca numunenin test cihazında istenmeyen bölgelerden zarar görmesi de test sonucunu etkiler. Bu yüzden test numunesine doğru bir yöntemle en uygun şekli vermemiz gerekiyor. Ayrıca birçok uygulamada sadece malzeme dayanımı değil, esneme ve elastikiyet özelliklerinin de ölçülmesi lazım.”

Üretim hatası bulunuyor

Test talepleri firmalardan genellikte tasarım ve onay aşamasında geliyor. Ya da yetkili kuruluştan üretim onayı alabilmek için kalifikasyon sürecinde test talebi Metyx’e iletiliyor.

Testlerin proje öncesi gerçekleştirilmesinin önemli olduğunu vurgulayan Dr. Başer, “Malzeme seçimi kadar üretim yöntemi ve parametreleri de ürün kalitesini etkileyeceğinden onay süreci esnasında ise yapılan testler üretimde bir hata olup olmadığını gösterir” diye belirtiyor.

Bir kompozit plakanın testi genelde bir ha a içerisinde tamamlanıyor. Tamamlandıktan sonra bir rapor hazırlanıyor. Metyx Composites onaylı bu raporlar özellikle denizcilik sektöründe ilgili tip onay kuruluşları tarafından da kabul ediliyor.

Metyx bugüne kadar denizcilik sektörüne yaklaşık 3.000 adet test yaptı. Dr. Gülnur Başer bu testlerde genellikle kompozit parçanın üretimi esnasında elyafın reçineyle tam ıslanmadığı bölgelerinin bulunması, delaminasyon şüphesi, elyaf/reçine oranının istenen düzeyde olmaması gibi problemlerle karşılaştıklarını söylüyor.

Kompozit işinde bu kadar deneyimli olmak Metyx Composites’i haliyle avantajlı bir konuma taşıyor. Öncelikle servis hızı anlamında büyük bir avantaja sahip olduklarını belirten Dr. Gülnur Başer şöyle devam ediyor:

“Yurt dışındaki kuruluşlara yaptırdığınız testlerde ha alar, hatta aylar sonrasında alınabilecek sonuçlar artık çok daha kısa sürede elde edilebiliyor. Ayrıca yurt dışındaki kuruluşlara göre daha uygun fiyatlı olması da önemli bir avantaj. Kompozit, ülkemizde henüz gelişmekte olan bir sektör. Dolayısıyla test hizmeti verebilen yeterli miktarda yerel firma bulunmuyor. Ayrıca kompozit alanında uygulanan testler fazla sayıda çeşitlilik gösterdiğinden sanayiciler tüm testler için her kuruluştan cevap alamıyor. Biz bütün testler için çözüm önerisi getiriyoruz. Diğer önemli artımız da yıllardır bu işin içinde olduğumuz için malzemeyi çok iyi tanımamız. Kompozit alanındaki uzman kadromuz, probleme odaklanarak testi sanayici gözüyle de yapıyor. Müşterilerin bir kısmı onay süreci için test isteğinde bulunurken, bir kısmı da üretimlerinde ya da malzemede sorun yaşadığı için problemin kaynağını bulmak adına ne tür analizler yapabileceğimizi ve analiz sonuçlarını yorumlamamızı da talep ediyor. Bu aşamada da tecrübe devreye giriyor.”

www.metyx.com

Soğuk suya düştüğünüzde vücudunuz soğuk havadakinden 32 kat daha hızlı ısı kaybeder. Dolayısıyla suya düşer düşmez ilk yapmanız gereken sudan çıkmaya çalışmak olmalıdır.

Tekneye geri alınır alınmaz –eğer kalabalıksa- herkes birbirinin yüzüne bakacak şekilde sıkı sıkıya oturmalı ve denize düşen kişinin vücudunu koruma altına alarak daha fazla ısı kaybetmesine engel olunmalıdır.

Suya düştüğünüzde panik yapmayın. Bırakın can yeleği görevini yapsın. Zira yüzmeye ç çalışmak ya da suyun içinde boşu boşuna debelenmek ısı kaybını artıracağı için hayatta kalma süresini yarı yarıya kısaltabilir.lt Su içindeyken ısı kaybını azaltmak için grup halindeyseniz bir arada durmalı; tek başınızaysanız anne karnındaki cenin duruşuna benzetilen H. E. L. P. (heat escape lessening position-ısı kaybını önleme) pozisyonunu korumaya çalışmalısınız.