Tecrübeliden al dogru bilgiyi

Bu yaz kiralayacağınız bir tekneyle denizlere açılmakta kararlısınız ama hâlâ kafanızda soru işaretleri mi var? Yıllardır tekne kiralayanların tavsiyeleriyle tereddütlerinizi bir kenara bırakıp atın kendinizi denize.

Onur Karakuş

Son beş-altı senedir, her yıl üç-dört hafta, istinalar haricinde katamaran kiralıyoruz. Şimdiye kadar İtalya ve Yunanistan’ın dışında hep Ege kıyılarında tekne kiraladık.

Kiralık tekneyle tatil yapmanın en güzel yanı teknenin seyre hazır olması. Zaten bir hafta olan tatilinize hemen başlayabiliyorsunuz. Tekneye ulaştığınızda kumanyanız hazır, tek yapmanız gereken check-in işlemini tamamlamak ve palamarı çözmek. Onun haricinde herhangi bir sorun çıkması durumunda kolayca yardım alabileceğinizi bilmek de güven veriyor. Ayrıca değişik teknelerle yelken yapmak ileride tekne sahibi olmak isteyenler için müthiş bir fırsat ve deneyim.

İlk teknelerimizi arkadaşlarımızın referanslarıyla kiraladık, sonrasında kendi fikrimiz oluşmaya başladı. Genelde bilinen ve filosunda katamaran olan firmaları tercih ediyoruz. Şu ana kadar Sunsail, SK Yachting, Offshore Sailing ve Yelkenli Yatçılık’tan tekneler kiraladık. Hepsi de bakımlı tekneler sundu ve çok yardımcı oldu.

Biz genelde biri altı diğeri iki yaşında çocuklarımızla ailecek çıktığımız için katamaran tercih ediyoruz. Sunduğu alan ve dengesi çocuklar için müthiş. Ayrıca teknenin mümkünse yeni olmasına özen gösteriyoruz. Gerçi charter tekneleri sanılanın aksine çok bakımlı oluyor, kiraladığımız eski teknelerde de ufak tefek sorunlar dışında ciddi bir problem yaşamadık.

Tekne kiralamak isteyenlere, eğer deneyimleri azsa en azından ilk iki-üç gün profesyonel bir kaptanla çıkmalarını tavsiye ederim. Bazen charter teknelerinin iskelelere nasıl yanaştığını, nasıl demir attığını görünce gereksiz risk aldıklarını düşünmeden edemiyorum. Ayrıca değişik bölgelerden tekne kiralayacaklar için bölgeyle ilgili bilgilendirme toplantılarına katılmaları iyi olur. Bir de yanlarına Sadun Boro’nun ‘Vira Demir’ kitabını alsınlar. Benim tecrübem şu ana kadar tekne kiraladığım firmaların çok profesyonel olduğu. Bence bu iş Türkiye’de diğer Akdeniz ülkelerine göre daha özenli yapılıyor. Tekne kiralamak isteyenlerin doğru charter firması bulması görece daha kolay.

Hakkı Altuğ Konukseven

İlki 2013 yılında olmak üzere dört yıldır tekne kiralıyorum. Bu yıl da kısmetse mayısın son haftası ve ekimin ilk haftası olmak üzere iki rezervasyonum daha var. Marmaris, Göcek ve Fethiye koylarını gezdim ve bu yıl da MarmarisOrhaniye rotasını yapacağım.

Tekneyle tatil yapmanın en güzel yanı denizle ve doğayla, kalabalıktan uzak huzur ve sessizlik içinde vakit geçirebilmeniz.

Teknemi öncelikle ekibin kaç kişi olacağına göre seçiyorum. Daha sonra kamara ve tuvalet sayısı, teknenin imalat yılı ve donanımına bakıyorum. Teknenin tüm ekipmanının bakımlı ve iyi çalışıyor olması gerçekten çok önemli.

Tekne kiralamak isteyenlere tavsiyem öncelikle yeterli bilgi, tecrübe ve deneyime sahip olmadan böyle bir maceraya atılmamaları ve mümkün olduğunca kolay idare edebilecekleri

bir tekne seçmeleri. Zorunlu hallerde gerekirse tek başınıza bile seyir yapılabilecek türden olmalı, gereğinden fazla büyük olmamalıdır. Teknenin donanımı iyi ve bakımlı, her türlü ekipmanın eksiksiz ve çalışır durumda olmasına dikkat edilmelidir.

Yusuf İnsel

Bu sene üçüncü kez tekne kiralayacağız. Ailemle birlikte Göcek ve Fethiye koylarını geziyoruz. Eşim Elbe, oğullarım Pamir ve Tibet seyir boyunca bana yardımcı oluyor. Böylece kaptan ve yardımcı olmadan baş başa köpeğimiz Lucky ile çok keyifli tatil geçiyoruz.

Çocuklar deniz, rüzgâr, yelken ve doğa birleşiminde çok şey öğreniyor, deneyimler kazanıyorlar. Değişik ülkelerden tanıştığımız yelkencilerle dostluklar kuruyoruz. Ayrıca tatil köylerine nazaran çok daha bize özel ve denizle iç içe tatil geçiriyoruz. Sabahları plajda şezlong kapma stresinden kurtuluyoruz. Karayolu bağlantısı olmayan bakir koylarda huzurlu, doğa ve denizle başbaşa, temiz sularda tatilimizi geçirme imkanı elde ediyoruz. Kiralık tekneyle dolaşmanın en güzel yanı ise tekne satın alma, marina ve bakım masraflarına dahil olmadan dilediğim donanımda farklı tekneler bulabiliyor olmak.

Tekne seçerken bizim için en önemli husus güvenlik. Teknedeki güvenlik ekipmanına özen gösteririm. Yelkenci olduğum için tekneyi devralırken ilk dikkat ettiğim konu ıstıralya ve çarmıhların ayarıdır sonra temizlik. Özellikle kamara ve tuvaletlerin temizliği çok önemli.

Tekne kiralayacaklara tavsiyem firmanın referanslarına dikkat etmeleri. Filosunda bol seçeneğin bulunmasına, teknelerin Türk bayraklı, bakımlı, temiz olmasına ve seyirdeyken acil bir durumda yetkililerin hızlı cevap verebilmesine dikkat etmelerini öneririm.

Baran Kaya

Bugüne kadar neredeyse 30 kere tekne kiraladım. Bodrum, Kos, Turgutreis, Göcek, Fethiye, Yalıkavak, Torba bölgelerini gezdim.

Senede en fazla 15 gün civarında tekneyle gezebiliyorum. Bu kadar kullanım için tekne sahibi olmak mantıklı değil. Tekneyi gezmek istediğim bölgeden kiralayabilmek avantajlı oluyor. Kiralık tekneler bakımlı oluyor, sürekli kontrol ediliyor, temizliği profesyonel ekipler tarafından yapılıyor, bu tip konulara kafa yormayıp gider gitmez yola koyulmak keyifli.

Seçeceğiniz firmanın teknelerinin bakımlı, belgelerinin tam, seyir halindeyken bir şey sormamız gerektiğinde yetkililerin ulaşılabilir olmaları önemli. Tekneye gelirken ve ayrılırken güler yüzle karşılanmak ve uğurlanmak, bölgeyle ilgili doğru öneriler almak da gezimin keyifli geçmesini sağlıyor.

Teknemi seçerken bakımlı ve temiz, rahat kullanacağımız büyüklükte olmasına dikkat ediyoruz.

En önemlisi doğru şirketlerden kiralamak. Son derece profesyonel hizmet veren şirketler var. Ben yerli şirketleri tercih ediyorum çünkü frekansımız tutuyor. Tekneyle uzun yol gitmek yerine, gezmek istediğiniz bölgeden tekne kiralamak da bana daha mantıklı geliyor.

Selçuk Çöğen

Bugüne kadar Irmak Yachting’den iki kez tekne kiraladım, Göcek civarında dolaştım.

Tekneyle tatil yapmanın güzel yanları sayılamayacak kadar çok. Her şeyden önce yelken kullanmanın, tekneyi kendi kendinize yönetmenin verdiği keyif ve özgüven duygusu var. Rotanızı ve gününüzü kendiniz planlayıp uyguluyorsunuz, sıkılmaya vaktiniz olmuyor, her anınızı dolu dolu yaşıyorsunuz.

Tekne kiralayan firmaların kendinizi sıradan bir müşteri gibi değil de bir arkadaş gibi hissettirmesi önemli benim için. Sizin ihtiyaçlarınıza göre esneklik gösterebilenler olduğu gibi, katı kurallarından asla taviz vermeyen firmalar var.

Teknedeki kamara sayısı, boyu, markası, modeli, yaşı, donanımı (baş manevra pervanesi olması bir avantaj) seçerken dikkat ettiğim unsurlar.

Tekne kiralamak isteyenlere tavsiyem, klasik olacak ama eğitim şart. Tatminkâr içerikli bir yelken eğitimini (hem teorik hem pratik) tamamlamalarını tavsiye ederim, kurslarda öğretilen ve önemsiz gibi görünen küçük bir detay bile denizde çok yardımcı olabiliyor insana. Sonrasında ise biraz cesur ve maceracı olsunlar, hiç kimse usta denizci olarak doğmuyor.

İbrahim Altınsay

Sayısını hatırlamıyorum ama 1999’dan beri tekne kiralıyor, her yıl üçdört kez denize çıkıyoruz. Bu hesapla 30’u geçmişizdir. Kuşadası’ndan Finike’ye kadar bütün Türkiye kıyılarını ve bu bölgedeki Yunan Adaları’nı gezdik. İlk önce Setur’dan tekne kiralıyorduk sonra Bodrum’da Frankonia’dan kiraladık. Yaklaşık 10 yıldır da Offshore Sailing’i tercih ediyoruz.

Kiralık tekneyle tatil yapmanın güzel yanı size hiç külfeti olmuyor. Çantanızla gelip giriyor çantanızla çıkıyorsunuz. İkincisi duruma göre değişik tekneleri kiralayabiliyorsunuz. Bazen 40 feet civarı bir tekne alıp sadece karımla ben çıkıyoruz. Bazen 10-12 kişi bir araya gelip 54 feet’lik tekne alıyoruz. Sekiz yıldır Darüşşafaka Lisesi’nden sınıf arkadaşlarımdan oluşan kalabalık bir mürettebatla denize çıkıyoruz. İki yıldır da iki tekneli ‘filo’ olduk. Üçüncüsü de her zaman yeni bir tekneyle çıkma imkanınız var. Benim bu sürede tanımadığım, kullanmadığım tek gövdeli ve katamaran markası, modeli kalmadı.

Tekneyi seçerken önce modeline ve durumuna bakıyorum. İhtiyacınıza uyan ve sorunsuz bir tekne bulabilmelisiniz. Sonra onun kadar önemli olan teknik ve bürokratik servis. Her an yardımınıza koşacak ve sorun çözecek bir destek hizmeti olmalı. Sonra da sadık müşterilere gösterilecek kolaylıklar ve indirimler. Bunlardan sonra fiyat.

Herkesin tekneden ve denizden beklediği farklı olduğu için tekne kiralamak isteyenlere pek bir tavsiyem olamaz. Ama yelkenciliğe başlamayı düşünenler tekne almadan önce mutlaka kiralasınlar. Tek gövdeliden rahatsız olurlarsa katamaranı denesinler. Küçük boydan, furling ana yelkenden başlasınlar ama kendileri kullansınlar. Başta zorlanabilirler ama zamanla iyi denizci olurlar.

Bora Kaya

Seyir defterimize göre bugüne kadar sekiz kez kaptansız tekne kiralamışız. Gökova, Hisarönü Körfezi, Yeşilova Körfezi, Marmaris, Göcek, Fethiye yelken yapmayı tercih ettiğimiz bölgeler olmuş.

Yılın ancak üç bilemedin, dört haftasını denizde geçirebilenler için bu sürenin neredeyse tamamını işgal edebilecek tamir, bakım, onarım işleri ile uğraşmamak; üç-dört hafta için bütün bir yıl marina kirası ödememek; havalar kötü giderken tekneyi bağlı olduğu marinada kontrol edememenin sebep olabileceği korkulu rüyaları görmemek; tatil esnasında karşılaşılabilecek teknik arızalarda usta bulmak, fahiş tamir ücretlerinden kaçınmaya çalışmak gibi sıkıntıları yaşamamak tekne kiralamanın güzel yanları bana göre.

Kaliteli hizmet sunan, yerli ve yabancı müşterileri arasında ayrım yapmayan, teknenin eskimiş donanımını müşterilerine yeniletmek için değişik yollara tevessül etmeyen, şeffaf ve objektif davranan, kiralama günü marinaya geldiğimizde değişik sürprizlerle karşılaşmayacağımız şirketleri seçiyoruz. Ayrıca teknede ister istemez küçük, büyük sorunlar çıkıyor; böyle durumlarda sorunun giderilmesi için teknik desteğin hızlı bir şekilde verilmesi ve gerekiyorsa teknenin değiştirilmesi de dahil her türlü önlemin alınabilmesi de çok önemli. Sonuçta bütün bir yıl denizde geçireceğimiz o biriki hafta için çalışıyoruz neredeyse.

Hizmet standardı yüksek bir şirketten kiralama yapıyorsak teknenin yaşı ile pek ilgilenmiyoruz; zira tekneler çoğu zaman çok bakımlı oluyor. Ayrıca bu tür şirketlerde, politikaları gereği, genellikle altı-yedi yaşından daha yaşlı tekne bulunması da pek muhtemel olmuyor. Fakat daha önce çalışmadığımız bir şirketten ilk defa tekne kiralıyorsak, nispeten daha yeni tekneleri tercih

ediyoruz. Teknenin büyüklüğü misafirlerimizin olup olmamasına, varsa sayısına göre değişiyor. Artık Navionics gibi başarılı navigasyon programlarının cep telefonlarında ve tabletlerde olması, bluetooth hoparlörler, taşınabilir invertörler teknenin konfora yönelik teknolojik donanımını önemsiz hale getirdi. Şüphesiz haritaların ve rehber (pilot) kitapların teknede bulunması hâlâ çok önemli; zira bunları yanımızda taşımamız mümkün değil.

Öncelikle ehliyetini almış, bir süredir kaptanlarla, yelken öğretmenleri ile denizlerde olan, işin teorisini, pratiğini sindirmiş ancak hâlâ kendini tek başına tekne kiralamaya hazır hissetmeyenlere, ayrılma, yanaşma ve yoğunlaştırılmış charter eğitimi veren okullardan birinde bu kursları almalarını öneririm. Naviga’da düzenli olarak yazıları ve tanıtımları çıkan, bu işi hakkıyla yapan okullar var. Sizi mutlaka tek başınıza çıkacak kadar eğitip ihtiyacınız olan cesareti veriyor, imkanı sağlıyorlar. Biz uzun bir süre mavi turlar, yelken eğitimleri ile ‘arafta’ kaldıktan sonra beş yıl önce böyle bir okul sayesinde özgürlüğümüze kavuştuk. Kendilerine ne kadar teşekkür etsek azdır. İki yıl önce bu okuldan uluslararası ehliyetimi de aldım. Aldığım eğitimleri ilerletmek için hâlâ kendileri ile çalışmaya devam ediyorum.

Naçizane tavsiyelerim şöyle: Türkiye’de tekne kiralayan pek çok şirket hatta şahıs var. Huzurlu bir tatil geçirmek için, geçmiş uygulamaları ile pazarda olumlu iz bırakmış, kurumsallaşmış şirketlerle çalışmanın tatsız sürprizlerle karşılaşma ihtimalini düşürdüğünü söylemeliyim. Bu tür şirketler eskiden sadece yabancılara tekne kiralardı. Fakat son birkaç yıldır yerli müşterilere de kapılarını açtılar. Bu tür şirketlerle, şahıslar aracılığı ile kiralanan tekneler arasında şüphesiz fiyat farkları var ama kurumsal bir şirketle çalışmanın avantajları bu farkı gerçekten önemsiz kılıyor. Fiyata nelerin dahil olduğuna bakılırsa, küçük şirketlerde çoğunlukla transit log, dıştan takma motor, bunun benzini, bazen dingi, son temizlik gibi kalemler fiyata dahil olmayabilir. Küçük şirketlerin talep ettikleri teminatlar daha yüksektir. Teminatı düşürmek ya mümkün değildir ya da yüksek bir bedel ödemek gerekir. Kurumsal şirketlerin rasyonel, standart ve bence adil fiyat politikaları da özellikle bayram dönemlerinde, onları küçük şirketlerden çok daha avantajlı ve tercih edilir hale getiriyor.

Tekne ile karşılaşınca şirketin kontrol listesiyle yetinmeyip, kendi listenizin üzerinden üşenmeden armayı, tüm sabit ve hareketli donanımı, yelkenleri, ırgatı, motoru, varsa dıştan takma motoru, dümeni, güvenlik malzeme ve ekipmanını, yedek benzin bidonlarının sağlam olup olmadığını ve hatta tuvaletlerin çalışıp çalışmadığını, yani o uzun listede her ne varsa tek tek kontrol etmek lazım. Kiralama süresi içerisinde teknede bir arıza meydana gelirse, oluşan arızayı nasıl gidereceğimizi çok iyi biliyor olsak bile, müdahale etmemek, şirketten teknik destek istemek akıllıca olur. Eğer arızaya derhal müdahale etmenin gerektiği bir durum söz konusu ise, yapılacak tüm işlemleri fotoğraf ve/ veya video kaydı ile tespit etmek lazım. İleride çok önemli olacaktır.

Özhan Türeli

Yaz ve bahar aylarında pek çok kez denize açıldığımızdan kaç kez tekne kiraladığımızı hatırlamıyorum. Daha çok Güney Ege ve Batı Akdeniz kıyılarında dolaştık.

Tekne kiralamak size pek çok seçenek sunuyor. İsteğe ve duruma bağlı olarak tekne seçmenin; bir gezide yelkenli yat, diğer bir gezide katamaran kullanmanın avantajlarını ve keyfini yaşıyorsunuz.

Firmayı seçerken tekneleri yüksek standartlar ile donatılmış, değişik boylarda ve tiplerde tekne seçenekleri sunan profesyonel ekibi olan firmaları tercih ediyorum. Özellikle teknelerin yeniliğine, ekipmanına ve temizliğine dikkat ederim. Firmanın ciddiyeti ve profesyonelliği çok önemli. Örneğin acil bir durumda ve denizin ortasında çözemeyeceğiniz bir teknik sorun veya arıza ile karşılaştığınızda firmaya kolayca ulaşabilmeniz ve hızlı destek almanız sizi rahatlatıyor. Karşılıklı güven önemli.

Tekneyi gideceğimiz rotaya, çıkacağımız ekibe ve mevsime göre seçiyoruz. Ekip deneyimliyse daha sportif bir tekneyle fazla rüzgâr alan bölgelere gidiyoruz. Gezi veya tatil amaçlı bir yolculuğa çıkıyorsak, kullanım alanı daha geniş, daha konforlu ve dengeli olan katamaranları tercih ediyoruz.

Denizde zorluk yaşamamak için bakımı düzenli yapılmış, ekipmanı tam olan tekne kiralanmasını öneririm. Bu nedenle güvendiğiniz bir firma ile çıkmak gerekir. Ayrıca teknedeki ekipte yelken eğitimi almış, tecrübesi olan en az iki kişi gerekiyor. Aksi takdirde zorluk yaşıyorsunuz. Bir de beklentilerine en iyi cevap verecek tekneyi seçmek için kiralama işlemini son ana bırakmamalarını öneririm.