028 Güverteden bakınca
Mavi Kart'a mahkeme dur dedi
TURMEPA'NıN önerisi ile Çevre Bakanlığı'nın uygulamaya koyduğu Mavi Kart, ilk günden bu yana denizlerin kirlenmesini önlemekten çok, özellikle amatör denizcilerin üzerinde Demokles'in kılıcı gibi sallanıp duruyor.
Yabancıların “Shit Card” dedikleri Mavi Kart uygulaması ile ilgili olarak yeni bir döneme girmek üzereyiz. Geçen ay amatör denizcilerin Whatsapp'taki haberleşme gruplarına kesinleşmiş bir mahkeme kararı düştü. Bu mahkeme kararının kopyalarını ve numarasını teknede saklamakta fayda var diye düşünüyorum.
2016 Ağustos ayında Datça'da yapılan kontrollerde bir tekneye kesilen 12 bin 267 liralık Mavi Kart cezası, önce Muğla İdare Mahkemesi'nden döndü, ardından Sahil Güvenlik Komutanlığı'nın itirazı üzerine de İzmir Bölge İdare Mahkemesi tarafından kesin olarak hükme bağlandı ve ceza iptal edildi.
Cezanın iptal edilme gerekçesi, genel olarak “Teknede şu kadar kişisiniz, şu kadar gündür denizde dolaşıyorsunuz ama Mavi Kart'ta gerektiği kadar atık boşaltım işlemi yok” türünden ceza yazılamayacağı…
Daha önce de kaç kere vurguladık. İstanbul'dan Fethiye'ye kadar yapılacak bir seyirde sürekli iskelelerde konaklamak durumunda depoları kullanmadan 10-15 gün seyir yapmak mümkün.
Yerliye günlük 2 litre, yabancıya 24 litre
Diğer taraftan kişi başına günlük atık su üretimi hesabı konusunda da bir yığın tutarsızlık bulunuyor. Türk Bayraklı Özel Tekneler Tebliği ve 4 numaralı eki olan Emniyet Techizat Listesi 7. Maddeye göre 24 metreye kadar olan Türk Bayraklı özel yatlar için kişi başı günde 2 litre atık su hesaplanır.
Gemilerin teknik yönetmeliği ek 24'e göre de Türk Bayraklı özel tekneler dışında olan gemiler, yabancı ve ticari yatlar günde kişi başı 24 litre atık su
üretir.
Bu nedenle yabancı bayraklı tekneler için sahiplerinin Türk olup olmaması önemli değil, bu teknelerde kişi başı 24 litre atık su tüketimi hesaplanırken, Türk Bayraklı özel tekneler için kişi başı günlük 2 litre hesaplanıyor.
Kişi başı atık su üretiminin bayrağa göre olmayacağı açıkça ortada. Bunun doğrusu dünyanın hiçbir yerinde uygulanmayan bu yöntemin tamamen iptal edilmesi ya da özel teknelerin muaf tutulması idi. Bu konuyla ilgili olarak defalarca Ankara'da bürokratlarla yapılan toplantılarda dillendirdiğimiz şey, Mavi Kart yönetmeliğinin iptalini sağlamaktı. Ancak, yönetmelik ne kadar tutarsız olsa da bir yönetmeliğin kaldırılması için bürokrasiyi ikna etmek, deveye hendek atlatmaktan zor. O nedenle Türk Bayraklı özel tekneler için günlük kişi başına 2 litre hesaplaması bizleri şimdilik çok zorlamıyor.
Mahkemenin kesin kararına göre, olsa olsa şu kadar atık su üretmişsindir, bu Mavi Kart'ta işlenmediyse, mutlaka denize dökmüşsündür gibi bir gerekçeyi kabul etmemesi de Türk Bayraklı özel tekne sahiplerini rahatlatacaktır diye düşünüyorum. Nitekim bir başka sohbet esnasında öğrendiğimiz kadarıyla da Sahil Güvenlik Komutanlığı'nın Mavi Kart konusunda çok ısrarcı olmayacağı da anlaşılmaktadır.
Ancak konu turizm açısından incelendiğinde, aynı boydaki yabancı bayraklı bir teknenin, günde 24 litre hesabına takılması, yabancı yatçılar ve turizm açısından da sakıncalıdır.
Bir konuyu iyice vurgulamakta fayda var. Kimse, koylarda hareket etmeden duralım, iki üç kişinin organik atık suyunu koyun içinde denize basalım düşüncesinde değil. Birkaç kendini bilmez dışında böyle davranan denizci de yok gibi.
Bu Mavi Kart meselesinin nasıl ortaya çıktığını da kısaca hatırlamakta fayda var.
Göcek'te büyük motoryatlar, bir koya demir atıp iki ay, üç ay hareket etmeden duruyorlar. Sahipleri hafta sonu uçakla gidip geliyor. Tankını boşaltmak için Göcek dışına açık denize çıksa, yerini başkası kapacak diye yerinden hareket etmiyor. Bu nedenle, Göcek'te kendilerine hizmet verecek bir atık alım teknesi sistemi kurmak için harekete geçtiler ve TURMEPA'NıN öncülüğünde, dünyanın hiçbir yerinde olmayan bir uygulamayı başlattılar. Son yıllarda Göcek'ten sıkılan bu büyük tekneler, Hisarönü Körfezi'ne geldiler. Burada da kimi koylarda hareketsiz kalıyorlar. Böyle hareketsiz tekneler için atık alım teknesi sistemi belki iyi bir uygulama olabilir. Ama önemli olan dünyanın birçok yerinde olduğu gibi teknesi ile dolaşan, iki üç kişinin organik atığını açıkta boşaltanların 12 bin lirayı aşan cezalarla muhatap olmaması.
Kaldı ki gemilerden kaynaklanan kirlilik ile ilgili yönetmelikte de, kesilecek ceza 12 bin küsur lira değil, gros ton başına 24 lira 24 kuruştur. 12 bin küsur liralık ceza Mavi Kart belgesini vermeme cezasıdır.