Dönüşüm sürec nden geçen kent, yurt ç ve dışından lg görüyor

Esk zamanlardan ber kad m meden yetlere ev sah pl ğ yapmış ve her dev rde önem n korumuş b r şeh r olan Muğla, son dönemlerde b r değ ş m-dönüşüm sürec nden geç yor. Eğ t mden sağlığa, ulaşımdan sosyal h zmetlere, tarımdan tur zme tüm h zmet ve üret m sektörler nde görülen olumlu g d şat, başta tur zm olmak üzere tarım, madenc l k ve enerj sektörler nde kend n göster yor. İstanbul ve Antalya’dan sonra tur zmde en fazla terc h ed len üçüncü dest nasyon olarak göster len kent, doğal zeng nl kler , kıyı şer d , uygun kl m , tar h ve kültürel zeng nl kler le sadece yurt ç nde değ l yurtdışından da büyük lg görüyor. Muğla’yı Türkiye’nin diğer illeri ile karşılaştırdığımızda kıyı şeridi uzunluğu, çam balı, sığla yağı, kültür balığı, badem ve taze fasulye üretimi ile marina sayısı ve su ürünleri ihracatında birinci; turizm gelirleri, turist sayısı ve orman alanlarında üçüncü; okur-yazar sıralamasında ve mermercilikte altıncı; sosyo-ekonomik gelişmişlikte sekizinci sırada olduğunu görüyoruz. Uzmanlar ise veriler çarpıcı olsa da tüm bunların kentin potansiyelini ifade etmediğini söyleyerek, Muğla’yı rakamlarla anlatmanın çokta doğru olmadığını dile getiriyor. Ünü Türkiye sınırlarını aşmış, Fethiye, Marmaris, Datça, Dalaman, Ortaca, Dalyan, Köyceğiz, Milas gibi ilçeleri, doğal ve tarihi güzellikleri, mermeri, çam balı, çipura ve levreği, verimli topraklarıyla Muğla, Türkiye’nin en dikkat çeken destinasyonlarından biri olarak değerlendiriliyor.

Tur zmde yüzler gülüyor

Lokomotif sektörün turizm olduğu kentte imalat sanayinin ise fazla gelişmediği görülüyor. Diğer taraftan su ürünleri ve mermer konusunda büyük işletmelere sahip olan kente dair 2010-2016 yılları arası Yatırım Teşvik Belgesi alan yatırımların durumu incelendiğinde, istihdamın yüzde 57’sinin turizmde olduğu ortaya çıkıyor. Muğla’ya bu yılın ilk altı ayında gelen turist sayısı 2017 yılının aynı dönemine göre yüzde 38.3 artarak 955 bin 391’e yükseldi. Bunun 54 bin 243’ünü yurt içinden gelen ziyaretçiler oluştururken, yerli turist sayısı 2017 yılının ilk altı ayına göre yüzde 3.6 azaldı.

Deniz turizminin yanı sıra, yamaç paraşütü, rafting, kitesurf, safari, termal kaynaklar, konaklama tesisleri, geleneksel mimari, el sanatları, tarihi ve doğal güzellikler gibi turistik olanaklara sahip olan Muğla’da söz konusu alanları değerlendirmek ve turizm sezonunu uzatmak için hem kamu hem de özel sektör eliyle farklı projeler yürütülüyor. Bu anlamda, günümüz turizm tercihleri doğrultusunda stratejik hedefler belirlenmesi ve var olan 4-5 aylık deniz turizminin yanı sıra alternatif turizmde açılım yaratacak, turizmi çeşitlendirecek, 12 aya, dört mevsime yayacak çalışmalara ağırlık veriliyor.

‘Muğla Beyazı’ ç n coğraf tesc l yolda

Temsilciler bir kentin gelişimi için markalaşmanın ne kadar önemli olduğu bilincinden yola çıkarak Muğla’ya özgü 10 ayrı ürün için coğrafi işaret başvurusunda bulunurken Muğla saraylısı tatlısı ve Muğla köftesinin coğrafi işaretinin de alındığı görülüyor. Muğla’da sanayi denince akla ilk gelen sektör mermercilik. Yıllık 300 milyon dolar civarında ihracatla Muğla, Türkiye mermer ihracatına en çok katkı yapan illerin başında geliyor. Muğla’da çok çeşitli mermerler çıksa da bunların en yaygın ve ünlü olanı Muğ- la Beyazı. Küresel ölçekte büyük ilgi gören bu taşla ilgili Muğla Ticaret ve Sanayi Odası coğrafi işaret tescili almak için çalışmalara başlarken, en büyük doğaltaş ithalatçıları olan Çin ve ABD’nin Muğla Beyazı’na olan ilgisinin arttığı görülüyor.

Piyasaların umut verici olduğunu ifade eden uzmanlar, Türkiye’deki mermercilerin sorunlarının pazar bulmakla sınırlı olmadığını dile getiriyor. Sektördeki sorunların en aza indirilmesi için mermer ihtisas OSB’si kurulmasını isteyen sektör temsilcileri, bu konuda henüz ciddi bir adımın atılmadığını da söylüyor.

Kültür balıkçılığında 10 b n k ş ye st hdam

Tarımda güçlü bir potansiyeli bünyesinde barındıran kentin narenciye üretiminde Ege Bölgesi’nde birinci sırada yer alırken, Milas zeytiniyle ilgili coğrafi işaretleme alarak zeytinin ve zeytinyağının kalitesini de ortaya koyduğu görülüyor. Uzmanlar küresel anlamda bal üreticisi ülkeler sıralamasında Türkiye’nin ikinci sırada bulunmasında Muğla’nın katkısının azımsanmayacak noktada olduğunu ifade ediyor. Küresel ölçekte çam balının yüzde 85’i Türkiye’de, bunun da yüzde 92’si Muğla’da üretiliyor. İl yağlık zeytin, sofralık domates, nar, badem ve susam gibi birçok ürünün üretiminde Türkiye’de ilk beş arasında yer alıyor. Muğla’nın tarımsal ürünlerde en önemli sıkıntısı ise katma değer. Sektör temsilcileri ürünün değerini artıracak işleme, ambalajlama ve markalaşma konularında alması gereken uzun bir yolun söz konusu olduğuna dikkat çekiyor.

Hayvancılıkta ise Muğla, küçük ve büyükbaş hayvancılıktan çok balıkçılık ve arıcılıkta fark yaratmış bir il. Modern balık üretim tesisleriyle Avrupa’nın en büyük üretim kapasitesine sahip olan ve kültür balıkçılığında lider konumda olan kent, 95 bin ton üretim, 310 milyon dolar ihracat ve yarattığı 10 bin kişilik istihdamla deniz kültür balıkçılığında önemli bir yerde duruyor.

Kente 2018 yılında 320 m lyon l ralık teşv k desteğ ver lecek

2018 yılı yatırım teşvik belgeleri incelendiğinde Muğla’nın mevcut sektörel dağılımına paralel bir durum dikkat çekiyor. 27 firmanın planladığı toplam 320 milyon 316 bin liralık teşvikli yatırımlarda çarpıcı bir detay, eğitim sektörüne ciddi bir yönelim olması. Altı firmanın teşvikli olarak yapacağı yatırım miktarı 77 milyon 696 bin TL’ye ulaşıyor. Eğitim sektörünü 73 milyon 636 bin liralık yatırımla Muğla’nın en önemli ihraç kalemi olan su ürünleri, 64 milyon 83 bin TL ile de kentin en önemli geçim kaynaklarından turizm sektörü izliyor. 2018’de Muğla’daki teşvikli yatırımlar sektörlere göre sırasıyla sağlık 49.5 milyon TL, bitkisel üretim 22.5 milyon TL, maden istihraç ve işleme 17 milyon 468 bin TL, gıda 8.7 milyon TL, enerji 4 milyon 356 bin TL ve lastik-plastik 2 milyon 376 bin TL olarak devam ediyor. Bu veriler Muğla’nın başat sektörlerindeki hareketliliğin önümüzdeki dönemde yatırıma dönüşeceğinin en önemli göstergesi. Başta turizm ve mermer sektörleri olmak üzere 2016 ve 2017’de iyi bir performan ortaya koyamayan Muğla ekonomisi, bu yıl tekrar büyüme ivmesini yakalamış gibi görünüyor.