KOBİ’ler dijital fabrikalara taşınıyor

Dünya üretim tarihi baş döndürücü bir değişim yaşıyor. Üreticiler, verimliliği düşünmeye başladıklarından beri çeşitli stratejiler deneyerek sürekli kendini geliştirdiler. 19. Yüzyıl, su ve buhar gücünün ne kadar değerli olduğunu gözlemleyen insanların, bu gücü üretime dahil etmesiyle değişti. 20. Yüzyıl’da Henry Ford, otomobil üretilen fabrikasında, üretimi büyük resmin her noktasını bağlantılı kılan üretim bandını kullanmasıyla; elektriğin üretim yapılan tüm yapılara girmesini tetikledi. Kısa süre içinde elektrik ve mekanik enerjiden beslenen teknolojiler hızla gelişen dijital teknolojilere yerini bıraktı.

Gelecek yüzyıllarda ise 21. yüzyılın, Endüstri 4.0 ile yaşadığı değişimle anılacağını söylemek zor değil. Endüstri 4.0, insanlığın endüstrileşme sürecinde gerçekleştirdiği diğer büyük devrimler gibi bize eşsiz bir pencere açıyor. Elbette bu süreçte özellikle gelişmiş ülkeler geleneksel üretim modellerinden hızla uzaklaşıyor. Endüstri 4.0 olarak tabir edilen yeni dönem, bilinen tüm kalıpları bir tarafa atarak yeni bir sanayi modeli sunuyor. Uzmanlara göre bu süreç, kendini güncellemeyen KOBİ’lerden epey kurban alacak. 4.0’ın şifrelerini çözen KOBİ’lere ise küresel fırsatların kapıları ardına kadar açılacak.

Yeni nesil sanayi anlayışına geçişte KOBİ’lerin en fazla yaptıkları hatanın başında konuyu bir teknoloji yatırımı olarak görmeleri geliyor. Oysa 4.0 endüstri kavramı iş dünyası zihninde psikolojik bir devrimi de içeriyor. Birbirleriyle bağlantılı üretim makineleri ve robotlar, insan etkileşimiyle yeni bir üretim çevresi oluşturuyor. Şirketler, geleceğin dijital fabrikalarını inşa etmek için bu birlikteliği de doğru ve güvenli inşa etmek zorunda. Bu kapsamda, insanlarla robotların bir arada çalışmasının ve yeni nesil uyum süreçlerinin gelişmesi önemli. Örneğin Hamburg’da bulunan Bosch Rexroth fabrikasında denenen pilot projede, ürünün kendisi, onu üreten makine ve takibini yapan insan faktörünün aynı iletişim dilini konuşması amaçlanıyor. RFID teknolojisiyle desteklenmiş akıllı üretim bandı, gelen ürün türüne göre karar vererek işlem yapabiliyor. Ama geçmişte kötü örneklerde yaşandı. Almanya otomotiv devi Volkswagen’in ülkenin Baunatal kentindeki fabrikaya montaja gelen robotun kolları, montaj sırasında işçiyi kavrayarak metal levha arasında sıkıştırdı. Olay sırasında ağır şekilde yaralanan 22 yaşındaki işçi, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.

Türkiye ekonomisi jeopolitik konumu gereği 4.0 endüstri açısından oldukça önemli bir konumda. Özellikle Otomotiv ve makine endüstrisinin Almanya ile uzun yıllara dayanan üretim ortaklığı oldukça önemli. de Türkiye’den bu alanda entegre olmuş, başarılı ve gelecek vadeden çok sayıda KOBİ ve fabrika bulunuyor. Bu konudaki en etkili çalışmaları ise Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yürütüyor. Bakanlık bu konuda KOBİ’leri desteklemek amacıyla Endüstri 4.0’a yönelik Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK), Teknoloji ve Yenilik Destek Programları açtı. Türkiye’nin bu devrime, Ar-Ge ve inovasyonla hazırlanması gerektiğini ifade eden bakanlık yetkilileri, “Sanayi 4.0 kavramında da diğer teknolojik alanlarda olduğunu gibi, düşük becerili insan gücünün önemi azalırken, çok yüksek becerili, yüksek nitelik gerektiren insan gücüne talep arttı. Buradan hareketle 4.0 ile ilgili global oyunda Türkiye’nin rolünün en iyi noktada olmasını istiyoruz. Bunun için hem Türkiye’de faaliyet gösteren global şirketlerin bu noktada hangi rolü alacağını, hem de bu konuda hükümetimizin ve özel sektörümüzün ne yapması gerektiğine yönelik çok önemli bir çalışmalar yürütüyoruz” diye konuşuyor.