Söz artık milletin
Cumhurbaşkanlığı sistemini getiren anayasa değişiklik paketi Meclis'ten 339 oyla geçti
TÜRKİYE’DE yeni dönemin kapısını açan anayasa paketi TBMM’de 339 oyla kabul edildi. Yeni sistemde başbakanlık olmayacak, çift başlılık ortadan kalkacak, yürütme tek elde toplanacak. Referandum, Cumhurbaşkanı’nın onayının ardından 60 günü izleyen ilk pazar günü yapılacak. Büyük olasılıkla nisan başında sandık kurulacak.
Türkiye’de yeni bir dönem başlatacak olanCumhurbaşkanlığı sistemini içeren anayasa paketi, 42 günlük Meclis maratonunun ardından 339 oyla kabul edildi. Oylamaya 488 milletvekili katılırken, 142 ret, 5 boş ve 2 geçersiz oy kullanıldı. Yeni sistemde başbakanlık makamı olmayacak ve yürütme tek elde toplanacak.
Teklifin son gün görüşmeleri sabaha kadar sürdü. AK Partili vekiller son oylamalarda bol bol hatıra fotoğrafı çektirdi. Teklifin kabul edilmesini AK Partili vekiller ayakta alkışlarken, CHP’liler teklifin kabul edilmesine tepki gösterdi. MHP sıraları ise kararı sakinlikle izledi.
REFERANDUM NİSANDA
Meclis ayağı tamamlanan teklifte gözler şimdi Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a çevrildi. Teklif Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayının ardından referanduma götürülecek. Referandum Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayı ve Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından 60 günü izleyen ilk pazar günü yapılacak. Referandumun nisan ayının ilk haftalarında yapılması bekleniyor.
AK Parti ve MHP’nin desteği ile Meclis’te kabul edilen ve gelecekte karşılaşılması muhtemel krizleri kökünden çözüp Türkiye’nin önünü açacak 18 maddelik yeni düzenleme şunları içeriyor:
NELER DEĞİŞECEK?
5 YILDA BİR SEÇİM: TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri, 5 yılda bir aynı gün yapılacak. TBMM’nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019’da birlikte yapılacak. 600 VEKİL: Milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkarılacak. SEÇİLME YAŞI 18: Milletvekili seçilebilme yaşı 25’ten 18’e indirilecek. MECLİS DENETİM YOLLARI: Meclis, denetim ve bilgi edinme yetkisini, “Meclis araştırması”, “Genel görüşme”, “Meclis soruşturması” ve “Yazılı soru” yoluyla kullanacak. PARTİLİ CUMHURBAŞKANI: Cumhurbaşkanının partisiyle ilişiği kesilmeyecek ve görev süresi 5 yıl olacak. Bir kişi en fazla 2 kez cumhurbaşkanı seçilebilecek. ADAY GÖSTERME ŞARTLARI: Cumhurbaşkanlığına, seçimlerde geçerli oyların en az yüzde 5’ini alan partiler ile en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek.
DEVLET BAŞKANI VE BAŞKOMUTAN: Seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek. Cumhurbaşkanı “Devlet başkanı” olacak, yürütme yetkisini üstlenecek, Başkomutanlığı temsil edecek
ATAMA VE GÖREVDEN ALMA YETKİSİ: Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atayacak ve görevlerine son verecek. HALKA GÖTÜREBİLECEK: Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunacak. MECLİS SORUŞTURMA İSTEYEBİLECEK: TBMM, cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında soruşturma açılmasını isteyebilecek. SORUŞTURMA AÇILIRSA SEÇİM YOK: Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen cumhurbaşkanı seçim kararı alamayacak. BİR VEYA DAHA FAZLA YARDIMCI: Cumhurbaşkanı, bir veya daha fazla cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilecek. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından cumhurbaşkanı tarafından atanacak ve görevden alınacak. YARDIMCILARIN VEKİLLİĞİ BİTECEK: Milletvekilleri, cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erecek. 5’TE 3’LE SEÇİM: TBMM, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. OHAL YETKİSİ: Cumhurbaşkanı, kanunda düzenlenen şartların gerçekleşmesi halinde OHAL ilan edebilecek. ASKERİ MAHKEMELER: Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak. Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve askeri mahkemeler kalkacak. HSYK YERİNE HSK: Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun adı, Hâkimler ve Savcılar Kurulu şeklinde değişecek. BÜTÇEYİ MECLİS’E SUNACAK: Bütçeyi Cumhurbaşkanı Meclis’e sunacak. BAKANLAR KURULU OLMAYACAK: Bakanlar Kurulu olmayacak. Yürütme yetkisi ve görevi, cumhurbaşkanı tarafından anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılıp yerine getirilecek.