Demokratik katılımda hepsi bir Türkiye etmiyor
Ömer FaruN
Avrupa Güvenlik İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Türkiye’deki seçimin meşruiyetini tartışmaya açmak amaçlı siyasi açıklamalar yaparken Türk halkı, dünyada sandığa en çok kıymet veren milletlerin başında geldiğini gösterdi. Dünya genelindeki seçimlere katılım oranlarına kıyasla Türkiye’deki genel seçim, referandum ve yerel seçimlere katılım oranları yüksek çıktı. Türk seçmenler İngiltere, Fransa, Almanya ve ABD gibi ülkelerdekinden çok daha fazla oranla sandıklara giderek demokratik yönetime katkı sağladı. 58 milyon kayıtlı seçmenden 49 milyon 800 bini, pazar günkü anayasa değişikliği referandumunda sandığa giderek yüzde 85’in üzerinde bir oranla katılım gerçekleştirdi. Türkiye’de milletvekili seçimlerine katılım oranı 1 Kasım 2015’te yüzde 85, 7 Haziran 2015’te yüzde 84, 2011 seçimlerinde ise yüzde 83 olarak gerçekleşti. Yerel seçimlerde oran daha da yüksek: 2014’te halkın yüzde 89’u, 2009’da yüzde 84’ü, 2004’te yüzde 76’sı, 1999’da ise yüzde 85’i sandıklara giderek oy kullandı. İşte dünyanın önemli ülkelerinin seçimlere katılım oranları:
n Parlamento seçimlerine katılım oranı 2001’de dip yaparak yüzde 59’a kadar düştü. 2005’te yüzde 61’e, 2010’da yüzde 65 çıkan katılım oranı, 2015’teki son seçimlerde de yüzde 66’yı geçemedi. Ülkenin Avrupa Birliği’nden çıkıp çıkmamasına karar verilen hayati önemdeki BREXIT oylamasına bile katılım Türkiye’deki anayasa referandumunun çok altında kalarak yüzde 72 şeklinde kayıtlara geçti.
n Fransızlar, Cumhurbaşkanlığı seçimlerine yüksek ilgi gösterse de kabineyi oluşturan ve yasama kararlarında en önemli etki sahibi olan Fransa Ulusal Meclisi seçimlerine rağbet etmiyor. Fransa’da 2002 ve 2007’deki seçimlere yüzde 60, 2012’deki seçimlere ise yüzde 55 katılım oranı gerçekleşti.
n Parlamento seçimlerine katılım oranları yüzde 80’in altında ve düşüş trendinde. Almanların 2002’de yüzde 79, 2005’te yüzde 77’si, 2009’da yüzde 70’i, 2013’te ise yüzde 71’i sandığa gitti.
n Halkın neredeyse yarısı sandığa gitmiyor. Katılım oranları 2000 yılında yüzde 51, 2004’te yüzde 56, 2008’de yüzde 61, 2012’de yüzde 55, 2016’da ise yüzde 54 olarak kayıtlara geçti.
n Avrupa’da ekonomik krizden en çok etkilenen ülkelerin başında gelen İspanya’da, 2011 seçimlerine katılım yüzde 68.9, 2015 seçimlerine katılım yüzde 73.2, geçen yılki seçime katılım ise yüzde 69 çıktı.
n Avrupa’nın en müreffeh ülkelerinden İsviçre’de de seçmenin ancak yarısı sandığa gidiyor. Katılım, 1999’da yüzde 43, 2003’te yüzde 45, 2007’de yüzde 49, 2011’de yüzde 49, 2014’te yüzde 48 olarak kaydedildi.