DENİZCİLİK & LİMAN İĀLETMELERİ

Bugün dünya genelinde taşınan yüklerin hacim olarak yaklaşık yüzde 80’i, değer olarak ise ortalama yüzde 70’i denizyolu ile taşınıyor. Gelişmekte olan ülkelerde denizyolu ile yapılan ithalat-ihracat taşıma oranları ise çok daha yüksek bir paya sahip. Bu durum, denizciliği lojistiğin ve dolayısıyla küresel ticaretin en önemli aktörlerinden biri olarak konumlandırıyor, ülkelerin uluslararası arenadaki rekabet gücünü ise direkt olarak etkiliyor. 2023’te dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına girmek ve ihracatta 500 milyar dolar seviyesini yakalamak için çalışan Türkiye, sahip olduğu kıtalar arası coğrafi avantajı önemli bir artıya çevirmeyi başardı. Bugün yüksek katma değerli yapısı ile denizcilik, cari açığın kapatılmasında en kritik sektörlerden biri olarak görülüyor. Limancılıktan dış ticarete, lojistik faaliyetlerinden tersaneciliğe; kalkınmanın yolu denizlerden geçiyor.

Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından hazırlanan “Ulaşan ve Erişen Türkiye 2016” raporuna göre denizcilikte Türk sahipli deniz filosu gemi sayısı (1.000 GT ve üzeri) 569’dan 1.421’e, deniz yoluyla yapılan dış ticaret taşıması yaklaşık 150 milyon tondan yaklaşık 297 milyon tona ve 57 milyar dolardan yaklaşık 203 milyar dolara, limanlarda elleçlenen yük miktarı yaklaşık 190 milyon tondan 410 milyon tona, tersane sayısı 37’den 77’ye, yat bağlama kapasitesi 8.500’den 18.261’e ulaştırıldı. Hedef ise denizcilik sektöründe Türkiye’yi küresel deniz taşımacılığı ile entegre transit bir liman ülkesine dönüştürmek, Türk deniz ticaret filosunu yenileyerek 10 milyar tona ulaşan dünya deniz ticaret hacminden daha fazla pay almak ve daha rekabetçi bir konuma yükselmek. Ülke kalkınmasına paralel olarak Türk denizciliği de hızla gelişiyor. Türkiye’nin denizcilik anlamında sahip olduğu potansiyelin çok daha etkin bir şekilde kullanılabilmesi için birbiri ardına projeler hayata geçiriliyor. Üzerinde durulan konu başlıklarının arasında “Üç Denize Üç Büyük Liman Projesi”, Ro-Ro hatlarının yayılması, kabotaj hattında taşınan yolcu ve araç sayısının artırılması, Türk sahipli deniz ticaret filosunun yenilenmesi ve geliştirilmesi gibi stratejik gündem maddeleri yer almakta. Bugüne kadar atılan adımlar ise Türk denizciliğini önemli bir noktaya taşıdı: 2004 yılında başlatılan ÖTV’siz yakıt uygulaması ile kabotaj taşımacılığı canlandırıldı, kruvaziyer turizminin geliştirilmesine yönelik çalışmalar gerçekleştirildi, Türk bayraklı gemilerin beyaz listeye geçişi sağlandı; ticaret filosunun itibarı ise önemli ölçüde artırıldı.